Samenwerken en vooruitkijken staan centraal in Nijmeegse haven

15 december 2023 14:23

• Transport & Logistiek

Logistieke ‘hotspot’. Eén van de grootste binnenhavens in Nederland. Gaat het over Rotterdam? Nee: Nijmegen! In de Nijmeegse haven worden jaarlijks 80.000 containers van over de hele wereld verwerkt. Door zo’n 10.000 mensen die hier werken. Door de unieke ligging is de haven bereikbaar via de Waal, de Maas (via het Maas-Waalkanaal) en de A73 en A50. De haven verbindt de Rotterdamse zeehaven, Duitsland en het achterland met elkaar. Belangrijk dus, dat de Nijmeegse haven goed bereikbaar blijft en het havenmanagement op orde. Kees Vos, producteigenaar havens van de gemeente Nijmegen, en Peter Zwaan, voorzitter stuurgroep Port of Nijmegen zetten zich hier volop voor in.

Van het baggeren van de haven tot netwerken met organisaties en meedenken over kansen voor het havengebied – het werk van Kees Vos is afwisselend en bij hem en zijn collega’s komt veel samen. “Van cruiseschip tot internationaal vrachtschip: iedereen moet zich welkom voelen in de haven. In 2024 gaan we de Waalhaven baggeren. Hier liggen schepen van onder andere de politie, brandweer, Rijkswaterstaat en het KSCC (Katholiek Sociaal Cultureel Centrum voor de binnenvaart). Door het bodempeil in de Waalhaven is Rijkswaterstaat een alternatieve locatie aan het onderzoeken, maar door goed contact en het baggeren blijven deze belangrijke partners voorlopig toch in de Waalhaven.”

Baggeren, professionaliseren en toekomstplannen maken

In 2022 en 2023 is er gebaggerd in de Kanaalhavens. Baggeren is belangrijk voor de toegankelijkheid van de Nijmeegse havens voor de grote binnenvaartschepen. Op toegankelijkheid, professionalisering van het havenmanagement en de mogelijkheden op het terrein van de voormalige ENGIE-centrale ligt momenteel vooral de focus.

Slimme samenwerking Nijmegen, Arnhem, Tiel

Die professionalisering van het havenmanagement pakt Vos niet alleen voor Nijmegen op, maar ook voor Arnhem. Vos: “We zijn met de havenmeesters qua personele bezetting nu op orde en dat zie je terug in de zichtbaarheid en bereikbaarheid. Ook werken Nijmegen, Arnhem – en hopelijk in de nabije toekomst ook Tiel – slim samen: we willen graag gebruik maken van elkaars diensten. Denk aan ICT. We onderzoeken momenteel of dat ook kan bij calamiteiten. De haven in Tiel is relevant omdat deze ook op de route Rotterdam en Amsterdam naar Duitsland en visa versa ligt. Daarom kijken we, samen met de Provincie Gelderland, of er behoefte is aan nog meer samenwerking tussen Arnhem, Nijmegen en Tiel. Bijvoorbeeld als het gaat om het halen van de duurzaamheidsdoelstellingen. Want de haven van Nijmegen heeft 1 miljoen ton overslag per jaar, dit vervangt 67.000 trucks op de weg. Maar ook praktisch, zoals het werken met één havenmanagementsysteem.”

Eén werkwijze en systeem voor walstroom

Vos noemt als concreet voorbeeld walstroom: “In Arnhem staat een kast op de wal. Je belt, steekt de stekker erin en na afloop krijg je één rekening met alle kosten. Van havengeld en stroom tot afval. Dit werkt goed. In Nijmegen gaat walstroom via een app, maar schippers blijken al heel veel apps te moeten gebruiken. En dan zijn er ook nog verschillende aanbieders op de verschillende locaties. Het is veel slimmer als Nijmegen en mogelijk later ook Tiel ook de Arnhemse werkwijze hanteren.”

Kansen voor terrein voormalige ENGIE-centrale

Vos is lid van de stuurgroep Port of Nijmegen. De stuurgroep volgt kansen voor de haven actief. Zoals op het terrein van de voormalige ENGIE-centrale [Waal energie]. “Denk aan een ‘smart energy hub’ waar de opwek, opslag en het verbruik van energie samenkomt en bedrijven en de netbeheerder van elkaars (duurzame) energie gebruik kunnen maken. Dit biedt een oplossing voor de volle elektriciteitsnetten en bespaart CO2-uitstoot.” Voor de herontwikkeling op het terrein vraagt het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad het bestemmingsplan vast te stellen. De gemeenteraad moet hierover nog besluiten.

Zeehavenlicentie

De ligging maakt de Nijmeegse haven uniek. Dat Nijmegen een zeehavenlicentie heeft om aan twee kades zeeschepen te ontvangen, versterkt dat nog eens. Doordat de haven internationale zeeschepen mag ontvangen, gelden er regels voor de beveiliging van schepen, havens en havenfaciliteiten tegen opzettelijke acties die niet mogen. Hiervoor is de burgemeester verantwoordelijk. Vos is het aanspreekpunt en de havenmeesters houden toezicht. De Inspectie Leefomgeving en Transport doet de audit. «

Stuurgroep Port of Nijmegen

Voorzitter Peter Zwaan: “wij houden van actie en zichtbare resultaten”

Het was tijdens een nieuwjaarsontbijt met TPN-West-ondernemers zo’n vier jaar geleden, waar de vraag ter tafel kwam: waar zouden de bedrijven zich samen mee bezig moeten houden? Iedereen was het eens: de haven. Zo ontstond stuurgroep Port of Nijmegen. Peter Zwaan van Hyster-Yale Nederland b.v. wilde de rol van voorzitter wel op zich nemen, wetende dat ook collega bedrijven zich willen inzetten en hij was al betrokken vanuit het bestuur van TPN-West. Inmiddels heeft de stuurgroep al van alles bereikt. Zwaan: “Het is zinvol voor de communicatie onderling maar we hebben ook samen heel praktische en zichtbare resultaten behaald. Denk aan het uitdiepen van de havens en reparaties naar aanleiding van de schouw. Wij houden van actie en zichtbare resultaten.”

De vaarroutes is een voorbeeld waar die goede onderlinge communicatie voordeel aan heeft. “We kunnen snel schakelen als daar iets mee is. Zo is er vaak onderhoud aan de sluizen, waar we hinder van hebben. Door de korte lijntjes met de gemeente, ook lid van de stuurgroep, en richting Rijkswaterstaat, kunnen we die hinder zoveel mogelijk beperken. We kunnen snel in actie komen én denken mee over bijvoorbeeld renovaties.”

Gefaseerde aanpak stuurgroep

Zwaan bekijkt het werk van de stuurgroep vooral gefaseerd. “Fase 1 is de haven weer op niveau brengen. Onder andere door te baggeren. Fase 2 is het havenbeheer zoals de ICT en de veiligheid in de haven. Dit pakt de stuurgroep samen met de gemeente en ander partners op.” Ook organiseert de stuurgroep bijeenkomsten met en voor de watergebonden bedrijven om kennis te delen.

Modal shift

Bovenstaand is met name nodig om de modal shift te stimuleren. Dat betekent dat goederen in plaats van via de weg via het water worden vervoerd om de druk op de wegen te verminderen. Dat biedt potentie voor reductie van CO2 uitstoot en minder drukte op de wegen.

Watergebonden bedrijven en activiteiten

De watergebonden bedrijven, dat zijn bedrijven die gebruikmaken van de binnenvaart door een eigen kade en overslagactiviteiten, zijn één van de aandachtspunten van de stuurgroep. Daarnaast wordt ook gestimuleerd dat vrijkomende kavels gebruikt worden voor watergebonden activiteiten. Bijvoorbeeld van asfaltcentrale APN. Dit terrein is recent verkocht aan de gemeente en de stuurgroep volgt de plannen voor dit bedrijfsterrein met haven actief. Daarbij geeft Zwaan aan het spanningsveld van wonen vlakbij industrie te begrijpen, maar dit heeft ook een andere kant. “Vergeet niet dat op TPN-West zo’n 10.000 medewerkers werken waarvan een groot deel in de havens. TPN West biedt vooral praktisch geschoold werk aan. Deze medewerkers werken juist graag vlakbij waar zij wonen.”

Voor meer informatie over mogelijkheden in de Nijmeegse haven: neem contact op met Marie-Thérèse Marcusse, accountmanager Logistiek, Haven en Watergebondenheid, via m1.marcusse@nijmegen.nl.

Interessant artikel? Deel het: