Werken aan de binnenstad van de toekomst

2 december 2016 14:40

Binnensteden staan sterk onder druk, zo ook de binnenstad van Nijmegen. De verlangens en verwachtingen van de consument veranderen en daar moet de binnenstad op inspelen. De binnenstad verandert van een ‘place to buy’ naar ‘place to meet’. Maar hoe moet je de overgang naar een ‘place to meet’ organiseren, en hoe bied je leegstand het hoofd? Nijmegen maakte een plan voor de Binnenstad van de Toekomst.

Nijmegen heeft een bruisende binnenstad. Belangrijk voor de stad, zo weet wethouder Binnenstad Ben van Hees: “De binnenstad is een economische factor van betekenis. Er zijn ruim 14.000 banen. Het is de huiskamer van de stad. En uiteraard is een aantrekkelijke binnenstad van belang voor het vestigingsklimaat. De Nijmeegse binnenstad scoort gelukkig goed: in de laatste Binnenstadmonitor was de waardering van bezoekers een 7,5. Dat mooie cijfer is de weerslag van de gezellige sfeer in de binnenstad, het horeca-aanbod, de evenementen en de vele mogelijkheden om je te vermaken. En niet te vergeten: flinke investeringen in de aantrekkelijkheid en bereikbaarheid van de binnenstad.”

Essentieel voor de toekomst

Net als andere binnensteden heeft ook Nijmegen te maken met macro-economische factoren en met een transformatie van de functie van de binnenstad van winkelen naar ontmoeten, beleven en verblijven. Van Hees: “Nijmegen heeft met een aantrekkelijke mix van winkels, cultuur, horeca en evenementen een goede uitgangspositie. Maar voor het voortbestaan van de binnenstad is de transformatie essentieel. De binnenstad heeft alleen toekomst als ze inspeelt op de veranderende behoefte van de consument. We willen meer bezoekers en vooral dat die bezoeker langer blijft. Dus moest er een antwoord komen op de vraag: hoe maken we van onze binnenstad een ‘place to meet’?”

Leegstand ook kans

Met de visie ‘Binnenstad van de toekomst’ werkt de gemeente samen met ondernemers en pandeigenaren aan de transformatie en de leegstand in de binnenstad. Van Hees: “Ook Nijmegen heeft te maken met leegstand. In het A1-kernwinkelgebied is een leegstaand pand meestal snel weer gevuld. Zoals bij het voormalige V&D-pand dat nu wordt verbouwd en dit najaar weer wordt ingevuld met warenhuis Topshelf, La Place, Jumbo en twee modezaken. Buiten de binnenstadskern en in de ringstraten is er wel duidelijk leegstand te zien. Natuurlijk willen we daar iets aan doen. Leegstand maakt de binnenstad minder aantrekkelijk en verloedering ligt op de loer. Maar je moet leegstand niet alleen zien als probleem, maar ook als kans: er is ruimte voor nieuwe ondernemers met innovatieve concepten. In Nijmegen hebben we bijvoorbeeld een aantal heel interessante conceptstores.”

Aandachtsgebieden

Aan de binnenstad van de toekomst wordt gewerkt met een 14-punten aanpak. Een daarvan is de transformatie en het benoemen van aandachtsgebieden. Van Hees: “Met een groot deel van de binnenstad gaat het goed, maar er zijn ook straten en gebieden die het moeilijker hebben. Dat zijn de Bloemerstraat-Smetiusstraat, de Waalkade, de Molenpoortpassage en de Hertogstraat. Voor die gebieden stellen we gebiedsprofielen op die het een duidelijker gezicht geven. Er kan dan met een betere focus worden gewerkt aan een goede toekomst voor de straat.”

Bloemerstraat: nieuwe ambacht

Hoe werkt dat in de praktijk? In de Bloemerstraat-Smetiusstraat is al gestart met de aanpak. Deze straat is een belangrijke aanlooproute naar de binnenstad, maar heeft een kwetsbaar imago. Er is sprake van leegstand en de winkelfunctie staat onder druk door de vele horecazaken in de straat. De Bloemerstraat heeft vorig jaar een upgrade van de openbare ruimte gekregen. De straat is autoluw geworden, de trottoirs zijn verbreed en er is een nieuwe aankleding. Bureau Seinpost is samen met Mood Conceptstore en cultureel centrum De Lindenberg aan de slag gegaan met de transformatieaanpak. Ondernemers en vastgoedeigenaren zijn daarbij nauw betrokken. Het nieuwe gebiedsprofiel ziet de Bloemerstraat als de plek voor het ‘nieuwe ambacht’: de straat moet het podium worden voor nieuwe concepten en producten. Het idee hierbij is om ambachtelijke bedrijven uit te dagen naar de Bloemerstraat te komen. De drie partijen werken de aanpak ook uit: zij zorgen voor verbinding van nieuwe concepten en pandeigenaren, mogelijke huurders worden ondersteund bij conceptontwikkeling en het maken van een businessplan, er is een straatmanager aangesteld. Maar ook wordt door placemaking de straat aantrekkelijker gemaakt door groen en kunst in de openbare ruimte, en organiseren ondernemers gezamenlijk activiteiten in de straat. Van Hees: “Bij een succesvolle aanpak zijn alle partijen betrokken: pandeigenaren, ondernemers, een culturele instelling en een startplek voor nieuwe, jonge ondernemers.. De rol van de gemeente is vooral die van verbinder en facilitator. Ik heb er vertrouwen in dat deze aanpak werkt, al is het natuurlijk een zaak van lange adem; zelfs met focus en een nieuw gebiedsprofiel heb je niet in een jaar een straat er helemaal bovenop. Maar in de Bloemerstraat/Smetiusstraat zijn er de laatste twee jaar al leuke nieuwe zaken geland.” Voor de Hertogstraat loopt een vergelijkbaar traject. Voor dit gebied zijn er kansen als een culinair kwartier, met een mix van horeca, detailhandel, ambacht en leisure. Aanbeveling is ook om de Hertogstraat te veranderen van doorgaansroute naar verblijfsstraat.

Investeringsregeling

Een andere maatregel is de Investeringsregeling Binnenstad 2016-2018: ondernemers en eigenaren van panden kunnen tot 25.000 euro krijgen voor investeringen in gevels of de binnenzijde van winkels. In totaal is er 300.000 euro beschikbaar gesteld door de gemeente en de provincie. De regeling is beschikbaar voor straten buiten het A1-winkelgebied die wel duidelijk onderdeel zijn van het compacte winkelgebied. Maximaal 50% van de verbouwings- en herinrichtingskosten worden vergoed. Van Hees: “We willen het voor pandeigenaren en ondernemers gemakkelijker maken te investeren in hun pand. Er is veel belangstelling voor de regeling. We zijn gestart in september van dit jaar en er zijn al 14 aanvragen ingediend.”

Samenwerking

De sleutel voor een succesvolle transformatie van de binnenstad en aanpak van leegstand is samenwerking. “Er zijn veel spelers in de binnenstad en zij hebben er allemaal belang bij”, zegt Van Hees. “Ondernemers, pandeigenaren, financiers en gemeenten hebben allemaal een eigen rol. Wat ons college betreft een actieve rol. We willen marktpartijen verleiden om te investeren in de binnenstad door duidelijkheid te geven over wat locaties met perspectief zijn, en wat dat perspectief dan is. In Nijmegen hebben we de afgelopen jaren steeds meer samengewerkt met het Huis voor de Binnenstad, een platform waar ondernemende partijen in de binnenstad samenkomen. Daarnaast is er de Vereniging van Vastgoedeigenaren. Een club van betrokken ondernemers neemt deel in het Aanjaagteam Levendige Binnenstad. Kortom: partijen genoeg die de handen ineenslaan om de Nijmeegse binnenstad nog aantrekkelijker en toekomstbestendig te maken.” «

Interessant artikel? Deel het: