Nermina Kundić: ‘In Arnhem gaan bereikbaarheid en vergroening hand in hand’

3 juli 2023 09:58

• Duurzaamheid & Innovatie

“We vonden het enorm belangrijk om te weten wat de mensen in de stad wilden”

Voor een grote stad als Arnhem is een goede bereikbaarheid een must. Zeker wanneer het aantrekkelijk wil zijn én blijven voor bedrijven en organisaties. Daarnaast zijn ook vergroening van de openbare ruimte en leefbaarheid belangrijke thema’s in deze stad. Gaan al deze aspecten goed samen? ‘Absoluut’, zegt Nermina Kundić, wethouder duurzame mobiliteit in de Gelderse provinciehoofdstad. ‘Het vergroenen van de openbare ruimte heeft veel voordelen voor inwoners én ondernemers.’

Verkeersader op de schop

Het Arnhemse Willemsplein is een goed voorbeeld van hoe de Rijnstad omgaat met de combinatie bereikbaarheid en vergroenen. Het Willemsplein is een drukke verbinding tussen Arnhem Centraal en het stadscentrum. Dagelijks reizen grote aantallen automobilisten, fietsers en voetgangers via dit plein naar werk, school of de winkels en horeca in de Arnhemse binnenstad. Ook de stadsbussen rijden via dit plein naar hun eindbestemming. Tot de jaren zestig was het Willemsplein een groene oase, maar inmiddels is het een druk en versteend plein. Doordat de bussen er vertraging oplopen, het autoverkeer er regelmatig vaststaat en er nauwelijks genoeg ruimte is voor alle fietsers en voetgangers, moet er volgens de gemeente Arnhem iets veranderen. Het Willemsplein gaat in de komende jaren dan ook helemaal op de schop.

Kundić: ‘We gaan het Willemsplein grondig aanpakken, dat is echt nodig in onze groeiende stad. Hierbij zien we niet alleen kansen om het verkeer weer soepel te laten verlopen, maar pakken we direct ook vergroening mee. Momenteel is er namelijk te weinig groen en verkoeling op het plein. Door deze werkzaamheden houden we de stad bereikbaar en gastvrij, terwijl we ook een mooiere en groenere omgeving creëren. Dit kan de bezoekersaantallen in de binnenstad alleen maar stimuleren.’

Ondernemers, inwoners en reizigers denken mee

Het ontwerp voor het nieuwe Willemsplein komt niet rechtstreeks van het bureau van een ambtenaar of ontwerper. Arnhemmers konden hun wensen namelijk aangeven bij de gemeente. ‘We vonden het enorm belangrijk om te weten wat de mensen in de stad wilden’, licht Kundić toe. ‘Niet alleen partijen als de provincie, busmaatschappijen of belangenorganisaties, maar vooral inwoners en reizigers. En de ondernemers natuurlijk. Zij gaan immers het meest van het plein gebruikmaken en hebben hier het meest belang bij. Mensen blijven tegenwoordig langer in de stad, omdat de horeca groeit, en het aantal winkels krimpt. Een fijne binnenstad is dan essentieel. Ondernemers weten vaak het beste wat hiervoor nodig is.’

Om tot een ‘voorkeursvariant’ van het nieuwe plein te komen, organiseerde de gemeente Arnhem diverse gesprekken. Ook stond op het plein een opvallend informatiepunt, waarin belangstellenden konden reageren op onderdelen zoals de fiets- en voetgangersoversteek, het busstation, de fietsroutes, de fietsenstalling en schaduwplekken. Kundić: ‘Tijdens de gesprekken en bij het informatiepunt zijn veel waardevolle ideeën en wensen naar boven gekomen. Deze leggen de basis voor een kwaliteitsimpuls voor dit belangrijke deel van de stad.’

Groene bushalte

In Arnhem staat vergroening van de openbare ruimte hoog op de agenda, zegt wethouder Kundić. Een ander kenmerkend voorbeeld hiervan is bushalte ‘Rijnstraat’, gelegen aan de voet van de Nelson Mandelabrug. Deze is afgelopen april heropend, nadat de eerst zo versteende plek een flinke transformatie had ondergaan. Om de haltes zijn bomen, struiken en planten aangelegd. Ook zijn rond de bushalte nestkastjes en insectenhotels opgehangen voor een betere biodiversiteit.

Kundić: ‘We hebben zo’n driehonderd vierkante meter aan steen en asfalt ingeruild voor groen. Tijdens de droge en hete periodes is het daarom stukken koeler voor wachtende reizigers. Ook kan regenwater veel beter worden opgevangen. Verder hebben we aandacht geschonken aan de toegankelijkheid van de halte. Ook mindervaliden kunnen nu zonder problemen deze bushalte gebruiken. Dankzij zulke initiatieven wordt reizen met het openbaar vervoer en ook de binnenstad meer en meer aantrekkelijk.’

Stille en schone werkzaamheden

De gemeente Arnhem zet ook zoveel mogelijk in op duurzaamheid, zegt Kundić. Zo ook tijdens werkzaamheden. Daarnaast geeft de wethouder duurzame mobiliteit aan dat rekening wordt gehouden met de leefbaarheid: ‘We willen werken op een zo schoon mogelijke manier, met minder vervuiling voor het omliggende gebied. Ook zoeken we in al onze projecten steeds naar mogelijkheden om stiller te werken. Zo is niet alleen het eindresultaat, maar ook de weg er naartoe, fijn voor de omgeving.’ Steeds meer werkzaamheden in opdracht van de gemeente Arnhem zullen dan ook zo duurzaam en stil mogelijk worden uitgevoerd, dankzij de inzet van elektrisch materieel. Ook worden zoveel mogelijk materialen ter plekke hergebruikt. Wanneer dat niet mogelijk is, worden materialen in de hoogst mogelijke mate elders in de gemeente ingezet. Tijdens de aanleg van een nieuw fietspad tussen Arnhem en het naastgelegen Velp, worden al deze inspanningen maximaal gedaan. Ook wordt bij dit project gebruikgemaakt van duurzaam asfalt. Dit asfalt is voorzien van vezels die extra stevigheid geven, waardoor het in één dunne laag van 4,5 centimeter kan worden aangebracht. Hierdoor zijn er minder grondstoffen en transportbewegingen nodig.

Subsidie voor meer groen

De gemeente Arnhem heeft een subsidieregeling voor ‘groenblauwe’ initiatieven. Deze is bedoeld voor alle Arnhemmers, waaronder ook ondernemers en instellingen, die aan de slag willen met groen (bomen en planten) en blauw (water) in hun woon- of werkomgeving. Voor ondernemers, instellingen of vastgoedeigenaren kan deze subsidie oplopen tot maximaal € 50.000,-.

Kundić: ‘Als gemeente is het onze taak om onze stad steeds mooier en beter te maken. Bedrijven en organisaties zijn onmisbaar om deze opgave te doen slagen. Ik roep dan ook op: help mee door bijvoorbeeld uw dak te vergroenen. Of sla uw regenwater op in een regenton of ander reservoir. U kunt dit alleen doen, maar ook de samenwerking zoeken met ondernemers in de buurt. Onze subsidieregeling ondersteunt u hierbij.’ Benieuwd naar de mogelijkheden in Arnhem? Ga dan naar arnhem.nl/groenblauw. 

HOE GROENER, HOE KOELER

Het vergroenen van de openbare ruimte is niet alleen bedoeld om de leefomgeving mooier te maken. Een groenere openbare ruimte zorgt namelijk ook voor verkoeling, en dat is hard nodig om de toenemende hitte als gevolg van de klimaatverandering tegen te gaan. Eén grote boom werkt bijvoorbeeld net zo verkoelend als tien airco’s, door verdamping en de schaduw die het met zich meebrengt. Een boom kan hierdoor meer dan tien graden verkoeling brengen. Ook het weghalen van stenen zorgt voor verkoeling. Stenen nemen namelijk warmte op, waarna ze het ’s avonds weer langzaam afgeven. In stedelijke gebieden als Arnhem heeft dit als gevolg dat het ’s avonds zo’n zeven graden warmer is dan op het platteland. Verder zorgt vergroening ook voor minder wateroverlast. In de toekomst zullen steeds meer hoosbuien voorkomen. Vooral bomen nemen veel water op, waardoor een overbelast riool en ondergelopen straten in een groene omgeving minder aan de orde zullen zijn. Ook in tijden van droogte zijn bomen en planten nuttiger dan tegels. De wortels van deze flora houden water immers vast, net als beplanting op het oppervlak. Dit zorgt ervoor dat de grond minder vatbaar wordt voor droogte. Daarnaast zorgen alle soorten vergroening voor een betere luchtkwaliteit, wat bevorderlijk is voor de gezondheid van mensen.

Interessant artikel? Deel het: