Bedrijfsovername is maatwerk

13 december 2017 12:27

• Financieel & Juridisch

“Werk aan de winkel”, concludeert de DGA’er wiens bedrijf nog te zeer afhankelijk is van hem als persoon. Ook is de opbouw van zijn klantenbestand een beperking bij een eventuele verkoop van zijn bedrijf, zo constateert hij na afloop van de masterclass Bedrijfsovername bij Van der Valk hotel De Cantharel in Apeldoorn. De deelnemers gaan stuk voor stuk met hun eigen huiswerk huiswaarts. Overduidelijk is ook bij het verkopen van een bedrijf: “Een goede voorbereiding is het halve werk.”

Die eerste, primaire boodschap komt van Hans van Wijnen, één van de negen bedrijfsovernamespecialisten van Diligence. Het in 1998 opgerichte bedrijf begeleidt (voornamelijk) mkb-ondernemers bij bedrijfsovernameprocessen.

Bedrijfsovername is een veelomvattend proces, dat tijdig moet worden gestart. Reken maar op één tot drie jaar, zegt Wijnen bij de masterclass Bedrijfsovername. Die tijd heb je veelal alleen al nodig om de meest gunstige fiscale bedrijfsstructuur te realiseren.

“Voor elk goed bedrijf is een koper te vinden”

Wijnen gaat eerst in op de actualiteit. Goed nieuws is dat er momenteel sprake is van een verkopersmarkt. Wijnen: “De vraag naar bedrijven neemt toe. Geld op de bank levert te weinig op. Er zijn veel kopers en er is veel geld.” De keerzijde echter is dat bankiers nog steeds terughoudend zijn. Door de slechte jaren is het veel moeilijker om een financiering te krijgen in vergelijking met 2008. Ook is het aanbod van kwalitatieve bedrijven beperkt; die zijn immers zo verkocht.

Dat banken terughoudend zijn is niet nieuw en heeft de laatste jaren ertoe geleid dat er steeds meer andere aanbieders op de markt actief zijn geworden, die nieuwe vormen van financiering aanbieden. Denk daarbij aan crowdfunding, maar ook private equity is veel toegankelijker en interessanter geworden. Voor ondernemers leidt dit ertoe dat overnametrajecten complexer en bewerkelijker zijn geworden en daardoor langer duren.

Hoe snel je een bedrijf verkoopt en wat de waarde is hangt van veel factoren af. “Het is altijd maatwerk”, benadrukken de overnamespecialisten dan ook tijdens de masterclass. Sommige branches zijn heel gewild, waaronder ICT, groothandel, food en accountancy. Maar niet getreurd als je tot een andere sector behoort. “Indien jouw bedrijf hier niet bijzit, zegt nog niet veel”, aldus Van Wijnen. “Voor elk goed bedrijf is een koper te vinden.”

WAARDEBEPALING

Hoe weet (meet) je de waarde van je bedrijf? Diligencepartner Jan van Ruitenbeek licht een tipje van de sluier op. Waardebepaling is een vak op zich en een specialist in de arm nemen is vaak aan te raden, legt hij uit. Globaal gesproken zijn er twee methodieken van waardebepaling: de marktbenadering en de inkomstenbenadering (Discounted Cash Flow methode, DCF).

Van Ruitenbeek: “Bij de marktbenadering wordt gekeken naar wat een vergelijkbaar bedrijf heeft opgebracht. Kunnen we dan iets zeggen over wat mijn bedrijf zou kunnen opbrengen? De moeilijkheid is dat geen enkel bedrijf hetzelfde is.” Daarom wordt meestal de inkomstenbenadering gebruikt. “Als ik een bedrijf koop, wil ik weten wat ik daarmee kan verdienen en dus wat het rendement op mijn investering is. In dit licht kun je een onderneming ook zien als een ‘geldmachine’.’’

Als je de inkomstenbenadering hanteert ben je geïnteresseerd in de toekomstige geldstroom en met name het geld dat vrij uit de onderneming is te halen zonder de verdiencapaciteit van de onderneming aan te tasten. Dat wordt de vrije kasstroom genoemd, de Free Cash Flow (FCF).

Bij de inkomstenbenadering is de waarde van een onderneming in principe de som van alle toekomstige jaarlijkse FCF. Maar geld dat je in de toekomst kan ontvangen is omgeven met onzekerheden en risico’s. Een simpel voorbeeld illustreert dat: “Ik geef u nu 500 euro of u krijgt volgend jaar 550 euro. Wat kiest u?”, vraagt Van Ruitenbeek. “Velen zullen kiezen voor de 500 euro. Die 500 euro is zeker, of je volgend jaar 550 euro ontvangt moet je nog maar afwachten; de gever kan bijvoorbeeld onbetrouwbaar zijn of failliet gaan.” Blijkbaar is geld dat je in de toekomst ontvangt minder waard dan geld dat je vandaag krijgt. Hoe verder de kasstroom in de toekomst ligt, hoe minder die waard is. De huidige waarde van een toekomstige FCF wordt bepaald door deze kasstroom te corrigeren voor het risico dat wordt gelopen, dit heet disconteren.

Welke factoren spelen bij de risicobepaling een rol? “Heeft de onderneming een uniek product, is de kostenstructuur flexibel, wat is de toetredingdrempel voor nieuwe spelers (hoe moeilijk is het om in die business te beginnen)”, somt Van Ruitenbeek op. “Er is ook een toeslag voor kleine ondernemingen, omdat deze vaak afhankelijk zijn van enkele afnemers of leveranciers. En hoe afhankelijk is het bedrijf van de DGA: is hij alleenheerser en kan het bedrijf niet zonder hem, dan vermindert de waarde. Van invloed is ook het trackrecord: wat heeft de onderneming gepresteerd in het verleden, hoe goed staat-ie bekend in de markt? Al deze factoren zijn van invloed op de waarde. Een bedrijf met een hoog risico is minder waard dan een bedrijf met een laag risico. De gehanteerde formule lijkt technisch ingewikkeld, maar het is een universele methode; voor elk bedrijf toepasbaar.’’

Partner Raymond Sieben spijkert het gezelschap bij over het (ver)koopproces. Hij zet de koop/verkoop van een huis en van een bedrijf tegenover elkaar. Er blijken grote verschillen te zijn. Enkele voorbeelden:

“Een onderneming is voortdurend in beweging, een huis niet. Dat heeft consequenties voor de manier waarop je de verkoop ter hand neemt. Omdat het verkoopproces van een bedrijf in de regel een andere, langere doorlooptijd heeft dan de verkoop van een huis, is het voor de ondernemer van groot belang om tijdens de verkoop de focus te houden op de performance van zijn bedrijf. Het inzakken van de resultaten zou immers grote gevolgen hebben voor de uiteindelijke prijs die de koper bereid is te betalen. Een ander verschil met de verkoop van een huis, is dat bij huizen de transactie direct wordt afgewikkeld, terwijl dat bij ondernemingen zelden het geval is. Vervolgens is het van groot belang om de verkoop van een onderneming in beginsel anoniem te laten verlopen.

Bij een huis is het juist van belang vanaf het begin niet anoniem de markt op te gaan. Tot slot: een huis verkoopt zich als het ware zelf en behoeft relatief weinig uitleg (what you see, is what you get), terwijl bij de verkoop van een onderneming een uitgebreid informatiememorandum nodig is dat ingaat op de unieke kenmerken en potentie van het bedrijf dat men koopt.” Niet alles draait overigens om geld. Sieben legt uit: “Het is ook een intens emotioneel proces. Je bedrijf verkoop je slechts een keer in je leven, en daarom is het van groot belang dat je niet alleen een goede prijs krijgt voor je bedrijf, maar dat je ook een goed gevoel hebt bij de koper.” «

Wilt u graag een Masterclass bijwonen, kijkt u dan op businesscollege.biz

Interessant artikel? Deel het: