Noodkredieten komen langzaam los - nieuwe aanpak is nodig

24 april 2020 11:41

Terwijl ondernemersnetwerken op 10 maart nog terughoudend waren over de noodzaak van een noodfonds voor ondernemers, werd op 16 maart al de nieuwe BMKB-C garantieregeling versneld opengesteld om snel aan de te verwachten vraag te kunnen voldoen. Nu exact een maand na de openstelling, blijkt dat de regeling niet goed werkt door het vele papierwerk en beperkte capaciteit bij banken.

Dit is niet alleen een probleem in Nederland, ook in het VK blijkt dat 2/3 van de ondernemers te verwachten dat financieringen hen te laat zullen bereiken. Dat is niet vreemd nadat bleek dat in de eerste 2 weken slechts 2.022 van de 300.000 (0,65%) aanvragen verwerkt zijn.

Minder dan 1000 nieuwe financieringen verstrekt

In een maand tijd zijn 800-1000 financieringen verstrekt blijkt uit de Corona monitor van de NVB die vrijdag werd gepresenteerd, slechts een klein percentage van de bedrijven die nu in acute financiële nood zitten. Dat financiering snel moet komen blijkt wel uit het feit dat 85% van de ondernemers in financiële problemen zit of snel dreigt te komen en dat een kwart van de ondernemers overweegt om faillissement aan te vragen volgens onderzoeken van ONL.

MKB Nederland geeft dan ook een noodkreet dat de regelingen anders opgezet moeten worden, oa dat kredieten tot €100.000 een 100% garantie moeten krijgen zodat ze snel verstrekt kunnen worden. Binnen de horeca sector blijken de kredieten in de huidige vorm bijna allemaal afgewezen te worden.

Halfjaar uitstel aflossingen door banken zeer succesvolle eerste stap

Direct na het uitbreken van de Corona crisis waren banken er zeer snel bij om ondernemers een halfjaar uitstel van betaling te geven op aflossingen. Dit was een zeer succesvolle maatregel en hiermee hebben banken in korte tijd 99.000 ondernemers uitstel kunnen geven, wat een fantastische prestatie in eerste instantie is geweest van de banken om actief bij te dragen aan een oplossing.

Bestaande regelingen werken niet door vele papierwerk

Bij de uitwerking van de vervolgstappen is daarna echter vooral gefocust op het gebruik van bestaande regelingen (BMKB en GO) in plaats van het opzetten van nieuwe regelingen die aansluiten bij de bestaande (urgente) situatie, zoals wel in Duitsland en Zwitserland is gedaan.

Helaas zijn deze bestaande regelingen complex en moet er veel papierwerk aangeleverd worden door ondernemers aan de financiers, vanwege eisen aan de regeling van RVO die de regeling uitvoert. ook sluiten ze niet aan bij de huidige situatie waarbij het bijvoorbeeld onmogelijk is om een goede voorspelling te geven over het opstarten tijdens de anderhalvemetersamenleving.

Daarnaast is er een groot capaciteitsprobleem op dit moment bij banken om de aanvragen te verwerken, omdat het aantal adviseurs jaren lang sterk is afgenomen en er weinig ervaring meer is om kleine financieringen te beoordelen en af te sluiten.

Grote golf van aanvragen voor financiering moet nog komen

Uit onderzoek van Panteia blijkt dat bijna alle ondernemers zeer zware omzetdalingen melden en dat ze dringend behoefte gaan krijgen aan (nieuwe) financiering. Toch geeft ruim 85% van de ondernemers aan dat ze nog geen contact hebben gehad met de bank over het effect van de Coronacrisis op de financiële situatie van hun onderneming.

Ondernemers die wel contact hebben gehad met hun bank zijn daarbij wisselend tevreden over de behulpzaamheid: 47% is hierover (zeer) tevreden, 25% is (zeer) ontevreden.

Al met al lijkt het er op dat de meeste ondernemers de eerste maand hebben gebruikt om zich op de meest urgente liquiditeitsproblemen te richten en de steunmaatregelen zoals TOGS, TOZO en NOW eerst in te zetten.

Nu zullen de aanvragen voor extra investeringen en leningen pas echt gaan loskomen in de komende maanden. Ondernemers die niet snel genoeg geholpen kunnen worden zullen in mei al ernstig in de problemen gaan komen als ze 2-3 maanden een stuk lagere inkomsten hebben.

NIEUWE AANPAK NODIG!

Er is een nieuwe aanpak nodig waarbij er als overheid en financiële sector actiever gekeken wordt naar de mogelijkheden van Fintech-oplossingen. Hierbij geef ik enkele concrete suggesties die ik onderbouw met voorbeelden uit andere landen waar dit al actief wordt ingezet.

1) Gebruik Fintech voor kleine financieringen en beoordelen noodkrediet

Juist voor kleine financieringen is snelheid nu belangrijk. MKB Nederland pleitte dan ook voor een 100% garantie voor kleine kredieten (net als in Duitsland en Zwitserland) voor een deel van de omzet. Denk bijvoorbeeld aan 20-30% van de omzet van 2019 die direct aangevraagd kan worden.

Via eenvoudige controles zou financiering dan snel op de rekening van de ondernemer kunnen staan zodat daarna een financieringsplan opgesteld kan worden voor een uitgebreide investeringsaanvraag. Juist Fintech aanbieders zijn hierin gespecialiseerd en zouden zeer snel de beoordelen van het noodkrediet kunnen uitvoeren.

Enkele voorbeelden van landen waar dit al gebeurd en de Fintech industrie actief betrokken wordt in het verstrekken van de noodkredieten:

• Litouwen: Dit land was al erg vooruitstrevend op het gebied van innovatie binnen de financiële sector. Afgelopen weken hebben zij grote stappen gezet om de oplossing samen met de Fintech-industrie uit te werken. Leningen via crowdfunding platformen hadden al toegang tot garantieregelingen tot 95%. Terwijl 40% per lening via matchfunding via de overheid werd verstrekt, is dit nu verhoord naar een maximum van 100%. Daarnaast werd afgelopen vrijdag bekend dat P2P-platform Finbee kleine mkb-kredieten gaat verstrekken voor 0,1%-0,19% die voor 100% worden verstrekt vanuit het overheidsfonds. Hiervoor is €50 miljoen beschikbaar gesteld. Overheid gebruikt Finbee voor toetsing en uitkering van fondsen.
• Verenigde Staten: Binnen het brede steunpakket in de VS is $350 miljard gereserveerd voor het mkb. Na een breed gedragen oproep van een aantal FIntech lenders aan het congres om de leningen te verstrekken via online platformen, kregen Intuit, Paypal en Square toestemming om die leningen te verstrekken. Ook Funding Circle is later in de VS toegelaten tot dit programma.
• Verenigd Koninkrijk: In het VK kunnen sinds kort een aantal online platformen al overheidskredieten verstrekken na goedkeuring/accreditatie van de British Business Bank. Dit nadat bleek dat verstrekking steunpakket in VK via banken niet van de grond kwam en Fintech platformen aangaven dat zij op dit moment 1 miljard per maand aan kleine kredieten kunnen faciliteren. Enkele parlementsleden werken op dit moment actief samen met de industrie om dit concreet verder uit te werken. Ook hebben de Fintech aanbieders ook gezamenlijk een groot aantal nieuwe initiatieven gelanceerd.
• Canada: Ook in Canada is actief overleg gaande tussen crowdfunding en Fintech organisaties met de overheid om hen actiever te betrekken bij implementatie steunmaatregelen voor verstrekken financiering aan mkb. Enkele onderdelen van de suggesties die in een open brief zijn gepubliceerd zijn: Gebruikt technologie/kennis van Fintechs om financiering snel bij juiste partijen te krijgen en te administreren en creëer regeling voor belastingvoordeel voor private investeringen via online platformen, net zoals ook bij SEIS/EIS regelingen in VK.
• Australië: Bij het openstellen van het Structured Finance Support Fund pakket van $15 miljard in Australië, werden online leenplatformen hier direct bij betrokken en hiermee de funding zeker gesteld van kleine online leenplatformen. Daarnaast zijn 5 Fintech lenders al toegelaten tot het SME Loan Guarantee Scheme waarmee leningen tot €250k verstrekt kunnen worden met 50% overheidsgarantie. De financiers hebben ook allemaal de “Fintech code of conduct” ondertekend waarin aangegeven is dat ze transparant zijn over tarieven en een goede klachtenafhandeling hebben opgesteld.

Gebruik bovenstaande voorbeelden om ook in Nederland de online aanbieders te betrekken die zich richten op kleine kredieten <€250k om de noodkredieten te verstrekken.

Te denken valt bijvoorbeeld aan organisaties als Qredits, Spotcap of Pin Voorschot die veel ervaring hebben in deze sector en via de digitaal infrastructuur snel kunnen opschalen, maar ook crowdfunders zoals Geldvoorelkaar, Collin Crowdfund en October zouden kunnen fungeren als doorgeefluik en hun infrastructuur, netwerk en kennis hiervoor beschikbaar kunnen stellen om de eerste noodkredieten snel bij het mkb te krijgen.

2) Borgstelling voor non-bancaire financiers

Na de noodkredieten moeten ondernemers de komende tijd ook op zoek naar lange-termijn financieringen. Hoe kan dit verder concreet worden ingevuld in Nederland, waarbij naast de banken de non-bancaire financiers (een deel van) de financieringsmix kunnen verstrekken?

Een eerste stap kan een goed uitgewerkte borgstelling zijn die aansluitend op de processen en activiteiten van non-bancaire financiers.

Ook al is de BMKB-C borgstelling nu ook beschikbaar voor de eerste geacrediteerde non-bancaire financiers, dit gaat nog niet voldoende helpen. De procedure blijft omslachtig en een groot deel van de non-bancaire financiers kunnen er geen gebruik van maken. Veel van de andere non-bancaire financiers die nu wel goed zouden kunnen helpen kunnen geen gebruik maken van deze regelingen .

Zorg daarom voor een eenvoudige borgstelling op een deel van het kapitaal wat verstrekt wordt aan mkb bedrijven wanneer een institutionele partij zoals EIF of pensioenfondsen of particuliere investeerders geld beschikbaar stellen.

3) Extra kapitaal voor non-bancaire financiers

Mkb financiers geven aan dat ze zeer snel op kunnen schalen door gebruik van technologie, het netwerk van adviseurs en de kennis en ervaring in de mkb financieringsmarkt.

Alleen al Qredits geeft aan dat ze afgelopen maand 3.300 aanvragen voor nieuwe kredieten in behandeling te hebben genomen. Ook andere mkb financiers geven aan ze soms 1000-en kleine en grote aanvragen hebben die ze steeds lastiger kunnen financieren, omdat zij geen toegang hebben tot (goedkoop) kapitaal om te verstrekken.

Het is nu belangrijk dat de overheid direct of via ondersteuning er voor zorgt dat deze financiers ook sterker gefinancierd gaan worden. Dit kan door het opzetten van een specifiek fonds wat ingezet kan worden om direct of indirect financieringen te verstrekken aan het mkb via de non-bancaire financiers, net zoals het fonds van €100 miljoen wat nu voor startups wordt opgezet via de ROMs, maar er komt ook in Europa €200 miljard beschikbaar om te verstrekken aan het mkb. Dat zou goed gecombineerd kunnen worden.

Capacity-building: Het zou goed zijn als hier een actief beleid op gevoerd gaat worden om mkb financiers te ondersteunen met het aantrekken van Europese fondsen. Mijn ervaring is dat de kennis bij de meeste mkb financiers, maar ook bij InvestNL niet aanwezig is.

4) Investeren in Fintech educatie en innovatie

In Singapore heeft de overheid S$125 miljoen beschikbaar gesteld om Fintech kennis in het land op te krikken en innovatie en samenwerking te bevorderen.

Denk aan opleidingen en educatie voor personen in de financiële sector, maar er zijn ook subsidies van ca. €100k beschikbaar voor innovatieve Fintech projecten of samenwerkingen tussen Fintech aanbieders.

Via deze subsidies kunnen innovatieve oplossingen opgezet worden die de komende maanden wellicht lucht kunnen geven en waarmee de samenwerking binnen de sector wordt gestimuleerd.

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail of telefoon 06-28254452.

Interessant artikel? Deel het: