AI in uw onderneming: kansen benutten zonder risico’s te negeren
1 juli 2025 11:59
De groei van kunstmatige intelligentie (AI) is onvermijdelijk. In steeds meer sectoren zien we AI-oplossingen die processen versnellen, klantgedrag voorspellen en zelfs een deel van de besluitvorming overnemen. Ook ondernemers kunnen er nauwelijks nog omheen. AI biedt niet alleen kansen, maar stelt ook nieuwe voorwaarden aan het verantwoord gebruik ervan.
AI als hulpmiddel, niet als blind vertrouwen
Van geautomatiseerde klantenservices tot geavanceerde besluitvormingssoftware. AI maakt het mogelijk om efficiënter te werken. De technologie is zo overtuigend, dat gebruikers soms vergeten dat AI geen menselijke intuïtie of moreel besef kent. En dat kan leiden tot fouten of schade aan reputatie, privacy of zelfs mensenrechten.
Denk aan AI-systemen die beslissingen nemen op basis van data die onvolledig of bevooroordeeld zijn. Of aan algoritmen die persoonsgegevens verwerken zonder dat helder is hoe die data precies worden gebruikt. Dat zijn geen toekomstscenario’s, maar actuele risico’s waar ondernemers vandaag al mee te maken kunnen krijgen. Vergeet ook niet dat AI ook als het niet precies weet hoe het zit, een antwoord kan fabriceren, het systeem ‘hallucineert’ dan.
Wetgeving komt eraan: de AI Act
Europa komt daarom vanaf 2026 met een duidelijke regeling. De aankomende Artificial Intelligence Act (AI Act) legt regels op aan het gebruik van AI in de Europese Unie. De wet beoogt AI veiliger, transparanter en eerlijker te maken zonder innovatie in de weg te staan.
De AI Act zal duidelijke regels met zich meebrengen. Voor u als ondernemer zal dit een beperking van uw vrijheid betekenen. Wellicht vraagt u zich af aan welke verplichtingen uw bedrijf dan straks moet voldoen.
De AI Act werkt met vier risiconiveaus die bepalen welke verplichtingen gelden. Deze niveaus lopen van minimaal tot onaanvaardbaar. Als u als ondernemer AI inzet of ontwikkelt, doet u er goed aan om nu al uw systemen te inventariseren en te beoordelen welk risiconiveau van toepassing is. Op deze manier vermijdt u het risico op een boete.
Verantwoordelijkheid blijft bij u als ondernemer
Wie AI inzet in zijn bedrijfsvoering bij een hoog risiconiveau, krijgt er straks verantwoordelijkheden bij. Niet alleen moet u als ondernemer zorgen voor een goed begrip van wat het systeem doet, u moet ook aantonen dat u grip heeft op het volledige proces. Dat begint bij het zorgvuldig omgaan met data. AI leert van de informatie die het krijgt en dus is het belangrijk dat die data representatief, onbevooroordeeld en van hoge kwaliteit zijn. In de technische documentatie moet duidelijk blijken dat het AI-systeem aan de AI Act voldoet, zodat bevoegde autoriteiten dit kunnen controleren. Hiernaast moet de werking van het systeem transparant zijn met inzicht in de gebruikte AI-systemen. Gedurende de hele levensduur van het systeem moet u risico’s actief identificeren en beheersen, zodat het gebruik van AI veilig en verantwoord blijft. Ook moet menselijk toezicht worden gehouden. En voordat u het systeem inzet of aanbiedt, dient u te toetsen of het voldoet aan alle vereisten.
Het kritisch beoordelen is geen luxe, maar een plicht.
Transparantie maakt het verschil in de praktijk
Een belangrijk principe uit de regelgeving is transparantie. Ondernemingen die AI gebruiken, doen er verstandig aan om in kaart te brengen welke systemen worden ingezet, welke informatie wordt ingevoerd, welke vragen (prompts) worden gesteld en wat de gegenereerde output precies is. De vermelding kan ook eventueel vermelde bronnen bevatten. Hiernaast kan de werkwijze en motivering van belang zijn.
Leg dit proces intern goed vast, zeker als de output wordt gebruikt in klantgerichte producten of rapportages. Dit maakt het niet alleen mogelijk om het gebruik te verantwoorden, maar beschermt ook uw onderneming tegen claims als achteraf blijkt dat de AI verkeerde of misleidende informatie heeft gegenereerd.
Begin vandaag met verantwoord AI-gebruik
De AI Act treedt naar verwachting in 2026 in werking, maar onacceptabele AI-toepassingen moeten al binnen zes maanden na inwerkingtreding van de markt verdwijnen. Het is voor u als ondernemer verstandig om alvast te beginnen met het inventariseren van uw AI-gebruik en het in kaart brengen of uw systemen voldoen aan de toekomstige eisen.
Kortom: AI biedt volop kansen, maar alleen als u de regie houdt.
Auteur: Jop Fellinger
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.