Liquiditeitsbeheer in het mkb: alles wat je als ondernemer moet weten

26 mei 2025 16:33

• Financieel & Juridisch

Liquiditeit is de levensader van elk bedrijf, of het nu een startende zzp’er of een groeiende mkb-onderneming betreft. Zonder voldoende liquiditeit – oftewel de beschikbaarheid van direct inzetbare geldmiddelen – kun je jouw rekeningen niet betalen, investeringen niet doen en je personeel niet uitbetalen. Maar hoe houd je je liquiditeit gezond, zeker in een uitdagende markt? In dit artikel duiken we diep in liquiditeitsbeheer voor mkb-bedrijven.

Wat is liquiditeit en waarom is het cruciaal?

Liquiditeit meet hoe snel een onderneming haar kortlopende verplichtingen kan voldoen. Het gaat dus niet om je totale vermogen, maar om de mate waarin je op korte termijn cash beschikbaar hebt. Een bedrijf kan winstgevend zijn, maar als klanten laat betalen of voorraden te groot zijn, kan het toch in liquiditeitsproblemen komen.

Uit onderzoek van de Kamer van Koophandel blijkt dat ruim 30% van de mkb-ondernemingen die failliet gaan, liquiditeitsproblemen als oorzaak heeft.

Hoe bereken je jouw liquiditeit?

De meest gebruikte maatstaven zijn:

• Current ratio: vlottende activa / kortlopende schulden. Een waarde boven 1,2 wordt als gezond beschouwd.
• Quick ratio: (vlottende activa – voorraden) / kortlopende schulden. Deze is strenger, omdat voorraden niet snel in cash omgezet kunnen worden.

Een praktisch voorbeeld:

Een bedrijf heeft:

• Vlottende activa: € 200.000
• Voorraden: € 50.000
• Kortlopende schulden: € 100.000

Current ratio = 200.000 / 100.000 = 2,0 (gezond)
Quick ratio = (200.000 – 50.000) / 100.000 = 1,5 (ook gezond)

Belangrijkste oorzaken van liquiditeitsproblemen

1. Lang openstaande debiteuren
   Een mkb-bedrijf in de detailhandel vertelde dat 20% van zijn facturen pas na 90 dagen werd betaald, terwijl hij leveranciers binnen 30 dagen moest betalen. Dit zorgde voor een structureel tekort.
2. Te hoge voorraadniveaus
   Voorraad die niet snel verkoopt, legt kapitaal vast. Dit speelt vooral in de detailhandel en productie.
3. Onvoorziene uitgaven
   Plotselinge kosten, zoals een kapotte machine of een belastingaanslag, kunnen de cashflow ernstig verstoren.
4. Slechte planning
   Geen inzicht hebben in toekomstige kasstromen maakt dat je verrassingen niet kunt opvangen.

Concrete maatregelen voor beter liquiditeitsbeheer

1. Strak debiteurenbeheer

• Factureer direct na levering of afronding van de dienst.
• Gebruik geautomatiseerde systemen (zoals Exact, Twinfield) om facturen op te volgen.
• Hanteer duidelijke betalingstermijnen (bijvoorbeeld 14 dagen) en stuur bij overschrijding direct een vriendelijke herinnering.
• Overweeg een korting voor snelle betaling (bijv. 2% korting bij betaling binnen 7 dagen).
• Bij hardnekkige wanbetalers: schakel een incassobureau in of werk met kredietverzekeringen.

2. Voorraad optimaliseren

Een technische groothandel in Brabant voerde een ABC-analyse uit en ontdekte dat 60% van de voorraad nauwelijks draaide. Door minder in te kopen en het assortiment te stroomlijnen, kwam € 100.000 aan cash vrij.

Zorg dat je voorraad afgestemd is op je omzet, bijvoorbeeld door:

• Slimme forecastingtools te gebruiken.
• Just-in-time inkoop bij betrouwbare leveranciers.
• Regelmatig ‘dode’ voorraad af te prijzen of te verkopen.

3. Uitgaven spreiden en beheersen

• Onderhandel met leveranciers over langere betalingstermijnen of deelbetalingen.
• Bekijk of lease in plaats van koop (bijvoorbeeld voor machines of voertuigen) liquiditeit kan vrijmaken.
• Plan grote uitgaven (zoals investeringen of belastingbetalingen) ruim van tevoren.

Een mkb’er in de bouwsector liet btw- en loonheffing op een aparte bankrekening reserveren, zodat hij altijd voldoende cash had op het moment van afdracht.

4. Kasstroomplanning maken

Een kasstroomprognose is geen overbodige luxe. Het geeft inzicht in:

• Verwachte inkomsten (op basis van openstaande facturen en verwachte nieuwe opdrachten).
• Te betalen kosten (salarissen, belastingen, huur, inkoop).
• Momenten waarop een cashtekort dreigt.

Tools zoals Excel of gespecialiseerde software (bijv. CashController) kunnen helpen. Maak minstens een 3-maandenprognose en actualiseer deze wekelijks.

5. Buffers aanleggen

Zorg dat je een buffer hebt van minimaal 2-3 maanden vaste lasten. Dit kan opgebouwd worden door:

• Overwinsten apart te zetten.
• Belastingteruggaven of eenmalige opbrengsten te reserveren.
• Een doorlopend krediet achter de hand te houden (alleen bij nood gebruiken).

6. Alternatieve financieringsopties

Als je tijdelijke krapte verwacht, denk dan aan:

• Factoring: waarbij je je facturen verkoopt aan een factoringmaatschappij voor directe cash.
• Kredietlijn bij de bank: zodat je tijdelijk rood kunt staan.
• Leaseconstructies: bij grote investeringen.

Let hierbij altijd op de kosten en voorwaarden. Een ondernemer in de transportsector betaalde bijvoorbeeld 2% per maand rente voor factoring, wat duurder bleek dan het verbeteren van zijn debiteurenbeheer.

Veelgemaakte fouten bij liquiditeitsbeheer

• Te laat ingrijpen: wachten tot het geld op is in plaats van proactief te plannen.
• Geen inzicht in kasstromen: werken zonder overzicht maakt problemen onzichtbaar.
• Overmatige voorraden aanhouden ‘voor de zekerheid’.
• Blind vertrouwen op een enkele grote klant.

Liquiditeitsbeheer is geen eenmalige actie, maar een continu proces. Door strakker debiteurenbeheer, voorraadoptimalisatie, gespreide uitgaven, een kasstroomplanning en het opbouwen van buffers, kun je je bedrijf beschermen tegen liquiditeitsproblemen.

Wil je vandaag nog starten? Begin dan met:
✅ Het maken van een kasstroomprognose voor de komende 3 maanden.
✅ Het nalopen van je openstaande facturen.
✅ Het kritisch beoordelen van je voorraad en uitgaven.

Interessant artikel? Deel het: