Kansen en toekomst creëren doe je samen

23 januari 2018 11:20

• Personeel & organisatiemanagement

Het gaat weer beter met de economie. Zo goed zelfs dat meerdere sectoren serieuze tekorten hebben aan de juiste medewerkers en knowhow. Middels een aantal stellingen bespreken we de stand van zaken betreffende Personeel & Arbeid in met name de mkb en mkb-plus wereld. Daar is nog een wereld te winnen.

We zijn te gast in Delta Hotel Vlaardingen, op een stormachtige ochtend. De schuimkoppen op het water en de bonkende wind passen prima bij de dynamiek van het gesprek. Dat wordt al duidelijk bij het eerste bespreekpunt.

‘Het kabinet wil dat alle werkenden meer te besteden krijgen. Bedrijven die daar ruimte voor hebben, moeten de lonen laten stijgen, vindt het kabinet. Hoe reëel is het om dit vooral bij de werkgever weg te leggen? De lastenverlichting vanuit de overheid blijkt gemiddeld hoogstens één procent te zijn.’

Ans Klein is eigenaar van VaardigWerk, een dienstverlenend team van Arbo-specialisten en verzuimbegeleiders. Zij trapt het gesprek af: “Werken moet lonen, vinden we vaak. Dat roept het kabinet ook. Dan moet vanuit de overheid net zo goed voor lastenverlichting worden gezorgd. Je kunt dat niet alleen bij de werkgever wegleggen.” Ze vindt bovendien dat een werkgever een extra beloning moet af kunnen laten hangen van prestaties. Dat is wel zo eerlijk richting medewerkers die zich echt inzetten.

Werk creëren en meer bestedingsruimte

Desiree Curfs, directeur bij Stroomopwaarts, is het daarmee eens. Haar organisatie ondersteunt inwoners van Maassluis, Vlaardingen en Schiedam die, al dan niet tijdelijk, niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Werken moet beslist lonen, maar we zien dat inwoners met een laag inkomen, het steeds vaker niet meer redden. En dat ligt niet alleen aan de werkgevers die graag beheersbare, lees lage personeelslasten hebben, stelt ze. Het komt ook door de stijgende lasten. Haar oproep: “Kijk eens naar hoe je samen werk creëert, met salarissen waarvan mensen kunnen leven. Nu gaat veel geld op aan uitkeringen, begeleiding en andere kosten die gepaard gaan met werkloosheid en de daaruit voortvloeiende problematiek. Daar is de samenleving en dus ook werkgevers niet bij gebaat“.

Priscilla de Haas, advocaat met onder meer fiscaal recht als specialisatie, vertelt: “Mensen komen ook voor heel veel kosten te staan soms, zoals voor kinderopvang. Het maakt de problemen en tekorten alleen maar groter soms. Je zou subsidies en toeslagen beter aan werkgevers kunnen geven voor zulke situaties, waardoor ze hun mensen verder kunnen helpen en zo aan het werk houden.”

Innovatie en durf

Samen investeren in de toekomst is wat er eigenlijk moet gebeuren, denkt Desiree. En dan moet je out of the box durven denken. Volgens Marijne Kok-Winkler, regiomanager bij Olympia Uitzendbureau, is het zeker in bepaalde sectoren keihard nodig. Er is bijvoorbeeld een landelijk tekort aan zo’n 7000 chauffeurs in de logistiek, geeft ze als voorbeeld. De urgentie is dus groot. Wellicht kan het tweede vraagstuk wat aan de mogelijke oplossingen toevoegen:

‘Werkgevers en vakbonden moeten van het kabinet aan tafel over de modernisering van cao’s. Er dient meer aandacht te komen voor maatwerk, duurzame inzetbaarheid en de ruimte om naar eigen wens primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden in te delen. Hoe ‘werkbaar’ blijft HR op die manier op termijn?’

Ans constateert dat veel van de subsidies die de overheid verstrekt voor de aanpak hiervan vooral bij grote bedrijven terecht komt, terwijl juist die mkb’er het vaak zo nodig heeft. Marijne: “Daar komt bij dat al die regelingen ontzettend ondoorzichtig zijn.” Dat maakt het voor kleinere werkgevers nog lastiger. Volgens Desiree zouden vakbonden daar veel meer een rol en verantwoording in moeten pakken. Iedereen aan tafel is het erover eens dat juist die organisaties veel te traditioneel en in ‘wij-zij’ blijven denken en handelen. De verbinding die zo nodig is om stappen vooruit te maken wordt er in ieder geval niet mee gestimuleerd. De kloof is duidelijk nog lang niet gedicht.

Arbeidsethos verandert, helaas…

Er speelt volgens Priscilla, als het gaat om arbeidsvoorwaarden, ook een ander maatschappelijk fenomeen. In haar sector wordt althans duidelijk gevoeld dat jonge mensen een heel ander arbeidsethos hebben, veel zelfgerichter zijn. Ze willen maar vier dagen per week werken en liefst altijd op tijd naar huis kunnen. Het moet vooral relaxed blijven. Haar tafelgenoten herkennen dat wel en delen die zorgen. Makkelijk ziekmelden is ook een van die bijbehorende fenomenen.

Mensen binden met maatwerk

Toch biedt meer flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden ook kansen, denkt Marijne: “Het is koren op de molen van HR-afdelingen.” Werkgevers moeten duurzamer gaan denken, willen ze aantrekkelijk blijven. Door maatwerk te bieden bind je wel mensen aan je, is haar overtuiging. Ans is er zeker van dat het een bedrijf uiteindelijk winst oplevert, juist omdat medewerkers beter in hun vel zitten en dus beter presteren. Desiree vult aan: “Het moet wel beleid zijn dat je organisatie-breed inzet, dus juist óók op de werkvloer.”

Een ander instrument om medewerkers beter te laten presteren is het optimaliseren van kennis en vaardigheden. Daar gaat het laatste vraagstuk van de bijeenkomst over:

‘De schaarste in bepaalde sectoren neemt toe, waar het vinden van talent en kennis betreft. Steeds meer organisaties gaan mede daarom aan de slag met het intern opleiden en ontwikkelen van bestaande medewerkers. Zeker voor kleinere mkb’ers is dat vrij lastig. Hoe zorgen zij dat ze toch mee kunnen in een dynamische wereld die hoge eisen stelt?’

Priscilla vertelt dat in de complexe juridische wereld het steeds meer draait om specialisatie. Het vinden van jonge, gemotiveerde mensen is lastig bleek al. De verwachtingen zijn hoog, bijvoorbeeld als het om salariëring gaat, maar daar dienen wel prestaties tegenover te staan. Dat wringt nog wel eens. Investeren in het opleiden van mensen kost veel geld en moet onder de streep wel iets opleveren. “Dat maakt je wel eens wat terughoudender”, geeft ze toe.

Het is een totaal ander punt van zorg dus dan in sectoren als de zorg en de techniek. Daar ontbreekt het überhaupt aan mensen. Volgens Ans komt dat onder meer omdat daar de eisen te hoog liggen. Met name in de zorg zouden veel meer werkzaamheden gedaan kunnen worden door mensen die niet per se heel veel theoretische kennis hoeven hebben. Helaas zijn veel normeringen door de overheid opgelegd en dus niet te negeren.

Kansen bieden

De focus zou (weer) meer moeten liggen op kansen bieden, stellen zowel Desiree als Ans. Die bijstandsgerechtigden hebben volop arbeidspotentieel, maar het moet ze wel mogelijk worden gemaakt. De drempel is niet alleen dat lastig te halen certificaat of het ontbrekende diploma. Het gaat er tevens om dat werkgevers open moeten staan voor mensen die langere tijd werkloos zijn, ze kansen bieden. Daarin dient de overheid een leidende rol te nemen, denkt Priscilla. En natuurlijk kan er praktijkgericht worden opgeleid of bijgeschoold, stelt Desiree. Dat moet een gezamenlijke investering zijn die zich terugverdient. De bouwsector heeft dat goed begrepen, ook in tijden van crisis, en is nu grotendeels in staat het werk ook te leveren.

In bepaalde andere sectoren heeft men die antennes niet gehad, met alle gevolgen van dien. “Daar zouden wij een rol in kunnen spelen”, vertelt Marijne. We merken dergelijke trends vaak als eerste in de uitzendsector. Werkgevers moeten er alleen wel naar willen luisteren natuurlijk.” Priscilla sluit af: “Blijven communiceren is dan ook van levensbelang. Zowel intern als tussen sectoren, bedrijfsleven en de overheid. Blijf de dialoog aangaan!”

Tekst: Hans-Jorg van Broekhoven // Fotografie: Jan Nass

Interessant artikel? Deel het: