5 hardnekkige misverstanden over luchtkwaliteit op de werkvloer in de zomer

15 juli 2025 09:48

• Veiligheid en gezondheid op de werkvloer

Zomer betekent ramen open en frisse lucht naar binnen. Maar is die lucht wel echt zo fris? Nou, niet altijd. Juist in de zomer kunnen er veel ozon, fijnstof en andere vervuilende stoffen in de lucht zitten. Deze haal je zo naar binnen, waar ze blijven hangen en worden ingeademd. In dit artikel ontkrachten we vijf veelvoorkomende misverstanden over binnenluchtkwaliteit op het werk in de zomer.

Luchtvervuiling op de werkvloer wordt – zeker in de zomer – vaak onderschat. Maar dat slechte binnenluchtkwaliteit een serieus probleem is, bevestigt ook het TNO. Uit een nieuw rapport blijkt dat verontreinigde lucht in gebouwen verantwoordelijk is voor 2,3% van de totale ziektelast in Nederland.

Ook verwijst de instantie naar internationaal onderzoek, dat stelt dat slechts zes verontreinigingen in de binnenlucht verantwoordelijk zijn voor 99% van de ziektelast. Fijnstofdeeltjes kleiner dan 10 micrometer (PM10) en kleiner dan 2,5 micrometer (PM2.5), leveren de grootste bijdrage (ongeveer 86%) aan de verloren gezonde levensjaren.

Hoog tijd om deze 5 misverstanden de kop in te drukken:

1. “Met de ramen en deuren open komt er frisse lucht binnen”

De verleiding is groot: als het warm wordt, gaan ramen en deuren open. Even luchten. Maar zeker in de zomer is de buitenlucht lang niet altijd schoner dan de binnenlucht. Op warme, zonnige en windstille dagen ontstaat door een reactie van uitlaatgassen en zonlicht ozon vlak bij de grond, ook wel bekend als zomersmog. In tegenstelling tot ozon in de bovenste luchtlagen, is deze ozon onderin schadelijk voor onze gezondheid. Ook fijnstof en pollen bereiken in de zomer vaak hun piek. Zeker in werkomgevingen die grenzen aan drukke wegen of industrieterreinen, komen er juist extra vervuilende stoffen naar binnen.

Ventileren via ramen en deuren lijkt logisch, maar verslechtert de luchtkwaliteit  juist.

2. “Met persoonlijke beschermingsmiddelen zijn we goed beschermd”

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zoals gezichtsmaskers zijn belangrijk en helpen tegen het inademen van gevaarlijke stoffen. Maar de meeste zijn niet ontworpen om een volledige werkdag effectief fijne stofdeeltjes en gassen uit de lucht te filteren. Bovendien beschermen ze alleen de persoon die ze draagt – áls ze al gedragen worden. Want zeker op warme dagen zijn ze niet heel comfortabel. Worden PBM’s niet (goed) gebruikt, dan worden medewerkers alsnog blootgesteld aan schadelijke stofdeeltjes. Bovendien verspreidt fijnstof zich door de hele ruimte. Bezoekers en collega’s zonder beschermingsmiddelen ademen dus ook gevaarlijke stoffen in.

PBM’s beschermen maar deels en niet iedereen.

3. “De airco zorgt wel voor schone lucht”

Fijn, die koele luchtstroom in de zomer. Maar ook verraderlijk. Want ook al voelt de lucht lekker aan, er kan nog steeds veel stof in zitten. Veel airco’s recirculeren de lucht zonder die actief te filteren. En als filters niet op tijd vervangen worden, verspreiden ze juist stof, bacteriën en schimmels. Laat je niet foppen dus.

Koele lucht is geen zuivere lucht

4. “Zien we niks? Dan zal het wel meevallen”

Dit is misschien wel de gevaarlijkste misvatting. Vervuilde lucht zoals zomersmog zie je vaak niet. Ozon is geurloos en kleurloos. Fijnstof is microscopisch klein. En ook dampen van oplosmiddelen of chemicaliën blijven meestal onzichtbaar. Toch zijn ze er, en zijn ze schadelijk. Dat merken we vaak pas laat. Soms te laat. Gezondheidsklachten die onschuldig lijken kunnen symptomen zijn van (ernstige) en chronische ziekten, zoals COPD en astma.

Meten = weten. Zonder metingen weet je niet of de lucht echt schoon is.

5. “Luchtvervuiling is een buitenprobleem”

Veel mensen denken onterecht dat luchtvervuiling vooral een probleem van buiten is. Toch is binnenlucht vaak tot 2 tot 5 keer meer vervuild dan buiten. De binnenlucht van een industriële omgeving kan zelfs tot 100 (!) keer meer vervuild zijn dan buitenlucht. Dat komt bijvoorbeeld door werkprocessen zoals slijpen en zagen, maar ook het gebruik van materialen als lijm en verf. Ook personeel dat zich verplaatst door de ruimten veroorzaakt stof. Zeker in afgesloten ruimtes zonder goede ventilatie kunnen deze stofdeeltjes zich opstapelen. En zoals je net hebt gelezen werkt natuurlijke ventilatie (in de zomer) vaak averechts. Mechanische ventilatiesystemen hebben het extra zwaar in deze periode en kunnen niet alle stofdeeltjes opvangen.

Buitenlucht is vervuild, maar binnenlucht vaak nog erger.

Wat kun je doen als manager?

Slechte luchtkwaliteit is geen luxeprobleem, maar een serieuze factor voor veiligheid, gezondheid en productiviteit. Gelukkig is er ook goed nieuws: met een paar simpele en slimme stappen kun je veel verbeteren.

• Meet regelmatig je luchtkwaliteit
  Vertrouw niet op wat je ruikt of ziet, maar op metingen. Zo maak je onzichtbare vervuiling zoals fijnstof en vluchtige organische stoffen zichtbaar en kun je gericht actie ondernemen.
   
• Vervang de filters van HVAC-systemen op een vast moment
  Voorkom dat de filters van je HVAC-systemen verstopt raken en vervuilde lucht rondblazen, door ze op vaste momenten te vervangen. Gebruik HEPA-filters om ook de allerkleinste stofdeeltjes uit de lucht te filteren.
   
• Kijk verder dan Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM’s)
  Ga voor collectieve bescherming in plaats van alleen individuele middelen in te zetten. Door stof bij de bron aan te pakken, bescherm je alle werknemers tegelijk, zonder dat zij zelf actie hoeven te ondernemen.
   
• Investeer in luchtreiniging voor grof én fijn stof
  Luchtreinigers pakken allerlei soorten stof aan: van grof stof tot ultrafijn stof. Dankzij filters die specifiek zijn afgestemd op de soorten stof in jouw werkomgeving, adem je altijd gezonde binnenlucht.

Wacht niet op problemen – voorkom ze

Door je bewust te zijn van je luchtkwaliteit, zet je al een belangrijke stap naar gezonde lucht en daarmee een gezondere werkplek. Maar er is meer werk aan de winkel. De grootste verschuiving zit hem namelijk in de verandering van reactief naar proactief handelen.

Gezonde lucht zou bovenaan je wensenlijstje moeten staan. En toch: een investering in je luchtkwaliteit voelt minder urgent dan een defecte machine of een zieke medewerker. Een machine hoor je piepen, een medewerker meldt zich ziek, maar van luchtvervuiling merk je niks tot het te laat is. Toch kunnen stofdeeltjes in je lucht juist verantwoordelijk zijn voor deze problemen.

Elke dag dat luchtzuivering geen prioriteit is, lopen je medewerkers en jullie als bedrijf risico op (gezondheids)problemen. Daarom is elk moment een goed moment om te starten met zuivere lucht. Voor bedrijven die hun luchtkwaliteit real-time willen monitoren en beheren, biedt de luchtzuiveringstechnologie van Zehnder Clean Air Solutions een betrouwbare oplossing.

Interessant artikel? Deel het: