Zorginnovaties: van mens tot machine

3 september 2019 13:37

Goede artsen, begeleiders en onderzoekers zijn onmisbaar in de zorg. Net als technologische ontwikkeling. Want soms is een machine dé oplossing voor patiënten en ziekenhuizen. Bijvoorbeeld de machines van R-Solution Medical en PodoTemp. De twee startups bedachten allebei een manier om de Nederlandse zorg een beetje beter te maken. Zij konden hun product ontwikkelen dankzij de Vroegefasefinanciering.

Vooropgesteld: lang niet altijd doet een machine het werk beter dan de mens. Maar soms is het juist de vraag waarom een machine niet al veel eerder bepaalde taken van de mens heeft overgenomen. Bijvoorbeeld om zwaar of eentonig werk uit handen te nemen. Zeker in de zorg, waar personeelstekort al jaren een groot probleem is, kunnen machines een deel van de oplossing zijn.

Vroegtijdig ontsteking signaleren

De PodoTemp bijvoorbeeld. Dit apparaat, dat lijkt op een weegschaal, kan extreem nuttig zijn voor diabetespatiënten. “Mensen met diabetes kunnen last hebben van neuropathie”, vertelt bedenker Rob Koppelmans. “Dit betekent dat zij minder prikkels voelen bij zenuwuiteinden, met name in hun handen en onder hun voeten. Een ontsteking onder de voet bijvoorbeeld voelen ze amper, dat kan erg gevaarlijk zijn. Bij sommige diabetespatiënten leidt dit zelfs tot amputatie van een voet.”

De PodoTemp bevat 140 sensoren die de temperatuur van de voeten meten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een ontsteking samengaat met een temperatuurstijging. “De PodoTemp meet of er een groot verschil zit in temperatuur tussen beide voeten”, legt Koppelmans uit. “Is dat het geval, dan is de kans groot dat in de warmere voet een ontsteking aan het ontstaan is. Iemand met diabetes die iedere dag zijn voettemperatuur meet, weet zo heel snel wanneer hij naar de dokter moet om iets aan de opkomende ontsteking te doen.”

Verpakkingsrobot

Ook Mariska van der Vliet en Niels Welling van R-Solution Medical vonden een manier om de zorg te verbeteren door middel van een machine. “Instrumenten die nodig zijn voor een operatie worden klaargelegd in een instrumentennet”, vertelt Welling. “Van kleine tangen tot grote werktuigen. Iedere operatie vereist andere apparatuur en heeft dus een eigen instrumentennet. Na de operatie maken speciale schoonmaakmachines de instrumenten weer goed schoon, klaar voor de volgende. Vervolgens moet het instrumentennet ingepakt worden. Opvallend genoeg is dat tot op heden mensenwerk. In een gemiddeld ziekenhuis zijn daar meerdere fte’s voor nodig, alleen om in te pakken. Dat kan anders, dachten wij.”

Van der Vliet en Welling bedachten een verpakkingsrobot. Een machine die het inpakmateriaal op de juiste manier vouwt en inpakt. “Het gebeurt nu wereldwijd handmatig, dus iedereen doet het anders en op verschillende niveaus”, legt Van der Vliet uit. “Onze machine doet het altijd op dezelfde manier, én op hoog niveau.”

Investeerders en Vroegefasefinanciering

Twee mooie, innovatie ideeën, die veel voor patiënten en ziekenhuispersoneel kunnen betekenen. Toch zijn investeerders in eerste instantie vaak terughoudend. Welling: “We zijn langs wel 30 bedrijven geweest. Op dat moment hadden we alleen een animatie van de verpakkingsrobot, geen prototype. Dat was voor veel investeerders niet voldoende. Na de zoveelste afwijzing raadpleegden we het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Wat konden we doen om ons plan toch te laten slagen? Zelf waren we overtuigd van het nut. Via het ministerie kwamen we terecht bij de Vroegefasefinanciering (VFF) die RVO.nl namens het ministerie verstrekt. Dat is onze redding geweest. De adviseurs van RVO.nl hielpen ons door het traject heen, waardoor we voldeden aan de eisen voor de VFF. Zonder de VFF hadden we het waarschijnlijk niet gered.”

Ook de ontwikkeling van de PodoTemp liep anders dan gepland. Om aanspraak te maken op de VFF hebben ondernemers een investeerder nodig die de intentie heeft om in een later stadium hetzelfde bedrag als de VFF in de onderneming te steken. Koppelmans: “De twee bedrijven die ik had gevonden, stelden eisen aan het product die ik niet wilde inwilligen. Gelukkig vond ik snel een investeerder waarmee ik wél overeenstemming bereikte.”

Bijna de markt op

Dankzij de VFF bevinden beide innovaties zich nu in de laatste fase van ontwikkeling. R-Solution Medical heeft haar eerste verpakkingsrobot zelfs al verkocht. “Het Radboudumc neemt de machine binnenkort in gebruik”, vertelt Van der Vliet. “Tijdens het World Sterilization Congress op 30 oktober in Den Haag presenteren we hem samen. En wie weet trekken we daar meteen de aandacht van andere ziekenhuizen.”

De PodoTemp laat nog iets langer op zich wachten. “We zijn bezig met de laatste aanpassingen”, vertelt Koppelmans. “Uit enkele testen bleek dat bij sommige mensen de lichaamstemperatuur tussen beide voeten van nature verschilt. Dan is het natuurlijk niet de bedoeling dat de PodoTemp aangeeft dat er een ontsteking zit. Misschien dat we daarom een soort nulmeting gaan inbouwen. Daarna is hij klaar voor gebruik. Ik verwacht dat hij medio 2020 op de markt is. En daarna? Ik heb ideeën zat, maar ik heb ook geleerd dat focus een belangrijke voorwaarde is voor succes. Eerst dus maar eens zorgen dat de PodoTemp in de verkoop kan.”

Wilt u net als deze start-ups met uw idee van plan- naar startfase? Bekijk de mogelijkheden van de Vroegefasefinanciering.

Interessant artikel? Deel het: