Niets is vanzelfsprekend: het belang van goed vastleggen

27 februari 2017 09:43

Wesley Bruins en Lisa Pieters, beiden jurist bij Baker Tilly Berk, melden vaak al vooraf dat ze kunnen overkomen als muggenzifters, doemdenkers of advocaten van de duivel. Dagelijks lopen zij contracten na om te bepalen of duidelijk is wat er wordt beoogd met zo’n contract en denken vooral in risico’s. Ondanks dat zij allebei op een ander juridisch gebied adviseren, zien zij beiden in hun dagelijkse praktijk waar het toe kan leiden als je afspraken vooraf niet goed vastlegt.

Wesley Bruins, richt zich als jurist op het ondernemingsrecht en gezondheidsrecht: “De ondernemer is in de regel sterk gefocust op kansen en minder op bedreigingen. Het is mijn taak de ondernemer op die bedreigingen te wijzen. Ondanks dat hij daar niet altijd op zit te wachten.” Voor Lisa Pieters, die zich op het arbeidsrecht richt, is dat heel herkenbaar: “Niet lullen, maar poetsen. Of: gewoon zeggen waar het op staat. Vertrouwen doe je op iemands woord. Helaas zorgt dat ‘blauwe-ogen’ principe ook vaak voor situaties, die achteraf bekeken, voorkomen hadden kunnen worden. Oorzaak: afspraken tussen werkgever en werknemer zijn niet of onvoldoende expliciet vastgelegd.”

Vertrouwen is goed, vastleggen is beter

Lisa: “Zolang een werknemer ‘gewoon’ zijn werk doet en doet wat er van hem wordt verwacht, is er niets aan de hand. Zo kun je jaren achtereen doorgaan met elkaar. Maar wat nu als die werknemer ziek wordt, en wel zodanig dat hij langere tijd zijn werkzaamheden niet kan verrichten? Of wat nu als de werknemer keer op keer bepaalde afspraken niet nakomt? Als dan niets is vastgelegd in een contract, brief of e-mail, dan kan dit voor problemen gaan zorgen. Ik heb weleens meegemaakt dat een zieke werknemer ervan uitging dat hij zijn loon volledig doorbetaald zou krijgen en niet het door de werkgever gehanteerde percentage van 70 procent. Hij vertrouwde op een eerdere opmerking van zijn leidinggevende ‘dat hij gewoon zijn salaris kreeg doorbetaald’. De vraag is dan: waar dient nu van uitgegaan te worden?”

Conflicten

Niet alleen in het arbeidsrecht leidt het niet vastleggen van afspraken tot problemen. Wesley: “Ook in het handelsverkeer worden dagelijks afspraken gemaakt op basis van vertrouwen. Vaak gaat het om mondelinge afspraken. Een eventueel risico van niet-nakoming wordt op de koop toegenomen en gelukkig gaat het in de meeste gevallen goed. Maar wanneer er grote belangen in het spel zijn, kunnen onduidelijke afspraken tot enorme conflicten leiden.”

Contractvrijheid

Wesley: “In Nederland vormt contractsvrijheid het uitgangspunt. Dit betekent dat men in principe kan afspreken wat en met wie men wil en hoe de overeenkomst wordt uitgevoerd, tenzij de wet de overeenkomst of onderdelen daarvan verbiedt. Op sommige terreinen, zoals het arbeidsrecht en het huurrecht, mag bijvoorbeeld niet van deze zogenaamde dwingendrechtelijke bepalingen worden afgeweken. Wordt hieraan voorbijgegaan, dan lopen betrokken partijen het gevaar dat de overeenkomst, of onderdelen daarvan, van geen enkele waarde zijn.”

Schat risico’s op juiste waarde

Wesley: “Mijn advies is dan ook om een jurist te betrekken bij het opstellen van een overeenkomst. Die kent de beperkingen van de contractsvrijheid en kan daar bij het opstellen van een overeenkomst rekening mee houden. Bepaal ook samen met je jurist welke risico’s acceptabel zijn. Een jurist denkt net als een schaker. Door zoveel mogelijk zetten vooruit te denken, kunnen risico’s beter op hun waarde worden geschat. Ik beschouw dat persoonlijk als dé uitdaging van mijn werk: klanten zoveel mogelijk behoeden voor risico’s zonder afbreuk te doen aan het enthousiasme en de gedrevenheid, die zo typerend zijn voor ondernemers.”

Grote verschillen

Lisa: “Ondanks dat er veel bij wet is geregeld, kent de werkgever natuurlijk ook een zekere mate van vrijheid als het om contracteren gaat. De ene werkgever is daarin de andere niet, ik zie grote verschillen. Van werkgevers die niet eens met arbeidsovereenkomsten werken (‘een mondelinge overeenkomst is ook een overeenkomst’) tot werkgevers die alles tot in de puntjes hebben vastgelegd. Zoals verzuim-, exit- en social mediaprotocollen.”

Beperkingen arbeidsovereenkomst

Lisa: “Het is mijn taak als jurist om aan te geven wat wel en wat niet mogelijk is om in een contract op te nemen. Helaas loop je dan als werkgever weleens tegen regelgeving aan, waar je liever vrij in was geweest. Een cao is hier een treffend voorbeeld van. Ondernemers zijn zich er niet altijd bewust van dat zij met hun onderneming onder een bepaalde cao zouden kunnen vallen. Je kunt als ondernemer niet (altijd) kiezen onder welke cao jouw werknemers vallen. De cao-afspraken overstijgen de eigen arbeidsvoorwaarden. Ga je aan die afspraken voorbij, dan loop je als werkgever het risico om op de vingers te worden getikt door o.a. de cao-partijen. Omdat dat natuurlijk weleens lastig is, probeer ik in die gevallen altijd samen met de werkgever tot de beste oplossing te komen. In Friesland zeggen we dan: ‘As it net kin sa as it moat, dan moat it mar sa as it kin’.” «

Baker Tilly Berk - www.bakertillyberk.nl

Interessant artikel? Deel het: