Samen zijn met collega’s na werktijd: bevordert het je werkprestaties?

16 juni 2025 12:27

• Personeel & organisatiemanagement

Na werktijd samen een drankje doen, sporten met collega’s of zelfs een weekendje weg: veel organisaties stimuleren sociale activiteiten buiten werktijd. Het idee is dat je daarmee de band versterkt, de samenwerking verbetert en uiteindelijk ook beter presteert op de werkvloer. Maar klopt dat wel? Of werkt het juist averechts voor sommige mensen? In dit artikel kijken we naar de impact van sociale interactie na werktijd op werkprestaties, motivatie en welzijn.

Sociale verbondenheid op het werk: belangrijk voor prestaties

Dat collega’s een grote invloed hebben op werkplezier en prestaties, is duidelijk. Werknemers die zich sociaal verbonden voelen met hun team:

• ervaren meer werkgeluk,
• zijn minder vaak ziek,
• en presteren aantoonbaar beter.

Volgens onderzoek van Gallup (2023) is een goede relatie met collega’s zelfs een van de sterkste voorspellers van betrokkenheid op het werk. Maar die verbondenheid hoeft niet per se buiten werktijd plaats te vinden. De vraag is dus: draagt contact ná werkuren bij aan die positieve effecten, of overschrijdt het een grens?

Voordelen van samen zijn buiten werktijd

Voor veel mensen is samen zijn met collega’s na werktijd een waardevolle aanvulling. Denk aan een vrijdagmiddagborrel, teamuitje of informele lunch. Enkele bewezen voordelen:

1. Betere samenwerking

Informeel contact zorgt voor meer onderling vertrouwen. Dat maakt samenwerken gemakkelijker, vooral in stressvolle of complexe situaties.

2. Meer begrip en empathie

Door elkaar buiten de werkomgeving te leren kennen, groeit het wederzijds begrip. Dat kan conflicten voorkomen of sneller oplossen.

3. Hoger werkplezier

Wie het gezellig heeft met collega’s, kijkt vaak positiever naar het werk in het algemeen. Werkplezier draagt bij aan productiviteit en motivatie.

4. Teambuilding bij nieuwe of hybride teams

Voor nieuwe collega’s of teams die deels thuiswerken, kan sociaal contact buiten werktijd helpen om sneller een band op te bouwen.

Nadelen en valkuilen: niet iedereen heeft er baat bij

Toch heeft samen zijn met collega’s na werktijd niet voor iedereen een positieve uitwerking. In sommige gevallen werkt het juist vermoeiend, onvrijwillig of stressverhogend.

1. Sociale druk

Niet iedereen voelt zich op zijn gemak bij borrels of groepsactiviteiten. Als aanwezigheid (impliciet) wordt verwacht, kan dat leiden tot stress of weerstand.

2. Onduidelijke grenzen

Zeker bij leidinggevenden kan informeel contact buiten werktijd zorgen voor grensvervaging. Wanneer ben je collega, en wanneer vriend?

3. Verstoorde werk-privébalans

Voor medewerkers met zorgtaken of andere verplichtingen buiten werk is extra tijd investeren in collega’s simpelweg niet haalbaar.

4. Risico op uitsluiting

Niet iedereen voelt zich automatisch onderdeel van de groep. Als activiteiten niet inclusief zijn, kan het juist het wij-zij-gevoel versterken.

Wat zegt de wetenschap?

Uit diverse HR- en organisatiepsychologische onderzoeken blijkt dat vrijwilligheid en keuzevrijheid cruciaal zijn. Medewerkers die zelf kiezen voor sociale betrokkenheid ervaren vaker positieve effecten. Wordt het als verplicht of strategisch ervaren (“je moet erbij zijn om mee te tellen”), dan dalen juist motivatie en werktevredenheid.

Een studie van de Universiteit Utrecht (2022) concludeert bijvoorbeeld dat informele sociale interacties alleen bijdragen aan betere prestaties wanneer er een psychologisch veilige werksfeer is en de onderlinge relaties gelijkwaardig zijn.

Praktische tips voor werkgevers

Wil je als werkgever of leidinggevende de onderlinge band versterken zonder druk op te leggen? Dan zijn er manieren om dit goed te faciliteren:

• Maak sociale activiteiten optioneel en zonder consequenties voor wie niet meegaat.
• Zorg voor variatie: niet iedereen houdt van borrels; denk ook aan wandelingen, creatieve workshops of gezamenlijke lunches.
• Stimuleer informeel contact onder werktijd, bijvoorbeeld door ruimte voor koffiemomenten of gezamenlijke projecten.
• Wees alert op signalen van uitsluiting en check regelmatig of iedereen zich welkom voelt.

En voor werknemers?

Ben je werknemer en twijfel je of je mee moet doen aan sociale activiteiten buiten werktijd? Stel jezelf dan drie vragen:

1. Wil ik dit echt, of voel ik druk?
2. Geven deze momenten mij energie of kosten ze mij energie?
3. Beïnvloedt mijn keuze mijn werkrelaties merkbaar?

Als het antwoord op vraag 1 en 2 positief is, dan is meedoen vaak de moeite waard. Maar voel je je ongemakkelijk of verplicht, dan is het ook oké om je grenzen aan te geven. Goede collega’s respecteren dat.

Balans en vrijwilligheid zijn doorslaggevend

Samen zijn met collega’s na werktijd kan zeker bijdragen aan betere werkprestaties, maar alleen als het past bij de cultuur, de fase van het team en de voorkeuren van het individu. Voor de één is het een bron van energie en verbinding, voor de ander een bron van stress.

De sleutel? Maak het vrijwillig, gevarieerd en inclusief. Dan is de kans het grootst dat het de onderlinge relaties versterkt – en daarmee ook de prestaties op de werkvloer.

Interessant artikel? Deel het: