Duurzame bedrijvigheid in Drachten

22 november 2018 12:39

• Duurzaamheid & Innovatie

Een locatie met heel veel ‘plussen’

Het MorraPark is niet zomaar een gemiddeld bedrijvenpark. Het is een locatie met heel veel ‘plussen’ waar duurzaamheid hoog in het vaandel staat en waar veel comfort geboden wordt.

Er is bijvoorbeeld flink geïnvesteerd in een centraal aircosysteem zodat er in het hele gebouw een prettig binnenklimaat is wat per bedrijfsunit apart bediend kan worden. Al is het ’s zomers nog zo heet buiten, binnen wordt er gewerkt in een prettige temperatuur. Alles is verzorgd, zoals Internet en Wifi en als je wilt kun je een schoonmaker inhuren.

“Er is niets duurder dan steeds nieuw personeel te moeten zoeken; dat moet je zien vast te houden.”, aldus eigenaar/beheerder Klaas Poelman: “En dan is je werkomgeving wel een hele belangrijke factor!”

De locatie is uitstekend bereikbaar met haar ligging vlakbij de A7 en scoort qua eigen gratis parkeerruimte ruimschoots boven het landelijk gemiddelde. Er zijn laadstations aanwezig voor hybride en elektrische auto’s en zelfs oplaad mogelijkheden in de fietsenstalling.

Bovenin het pand is een groot bedrijfsrestaurant gevestigd waar je voor een heel zacht prijsje uitstekend kunt eten onder het genot van het mooiste uitzicht van welk restaurant in Drachten dan ook. Je ziet zoveel groen om je heen dat je spontaan zou vergeten dat je je in een bedrijvenpark in de bebouwde kom bevindt.

Het MorraPark is dan ook gevestigd in een, zoals Klaas zegt, heerlijk rustige omgeving wat je volgens hem ook duidelijk voelt als je in je kantoor aan het werk bent. De rust in de werkruimtes wordt daarbij versterkt door de uitstekende isolatie in het gebouw. Van binnen is alles ruim opgezet met veel lichtinval, waarbij gebruik gemaakt is van natuurlijke materialen.

Van de Gezondheidsdienst voor Dieren naar een bedrijvenpark

Het MorraPark, zoals het sinds 2002 heet, is in 1979 ontworpen en in 1981 gebouwd en was eerst een vestiging van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) waar een behoorlijk aantal dierenartsen werkzaam waren. Er werden dode dieren van de boerderij, zoals koeien, schapen en paarden gebracht om in laboratoria te worden onderzocht, omdat de veehouderijen een verklaring moeten hebben dat ze vrij zijn van ziektes et cetera. Er waren ook levende dieren bij het pand aanwezig, zodat er faciliteiten waren zoals stallen, mestkelders en een groot abattoir.

Het gigantische complex bevat, inclusief de grote kelder onderin het pand, vier bouwlagen en had als GD een functie voor heel Noord Nederland. Klaas: “Onderschat het niet; de agrarische sector was vroeger één van de belangrijkste pijlers van Nederland! Je had hier een afdeling voor röntgen, een afdeling voor virussen, een afdeling voor bacteriën;… bedenk het maar. Er zaten allerlei specialiteiten in dit gebouw. En de klantengroep was immens, want in Noord Nederland waren veertig jaar geleden heel veel veehouderijen.”

Omdat de benodigde certificaten, om te bewijzen dat je veehouderij ziektevrij is, Europees werden kon de boer er voor kiezen testen in bijvoorbeeld Duitsland te laten uitvoeren, waar het goedkoper werd gedaan. In combinatie met de krimp in de agrarische sector, werd het eind jaren ’90 rustiger bij de GD in Drachten. De GD moest dus noodgedwongen reorganiseren en besloot om de vestiging in

Drachten af stoten. Het complex kwam leeg te staan, waarna Klaas het pand in 2002 samen met een compagnon, die inmiddels helaas overleden is, heeft gekocht.

“We hebben hier letterlijk kilometers leidingen uitgehaald!”

Na de koop zijn ze aan de keukentafel gaan zitten met grote vellen papier, heel veel potloden en gum en zijn ze gaan brainstormen, aldus Klaas: “Je zet ‘ns een streep en een lijn en nog ‘ns wat en dan pak je de gum en gaat het er net zo hard weer uit. Dan bedenk je een andere optie en zet je iets nieuws op papier. Zo kwamen we op ideeën.”

Klaas heeft het pand volledig gestript. Alle oude CV's eruit en heel veel leidingen. Om een beeld te vormen, legt hij uit dat zijn eigen kantoorruimte op de tweede verdieping toen nog niet bestond: “Deze vloer is nieuw. Dit was gewoon één grote hal waar we nu zitten. Het was acht meter hoog met allerlei laboratoriumstellingen in verschillende afgezonderde ruimtes. We hebben hier letterlijk kilometers leidingen uitgehaald! Er werden zo’n acht verschillende gassoorten op elke onderzoekstafel aangesloten voor de onderzoeken die er gedaan werden.”

Boven de ruimte waar oorspronkelijk de grote hal was en nu gedeeltelijk bovengenoemde vloer ligt, waarmee er dertienhonderd vierkante meter extra gecreëerd werd, hebben ze een grote glazen pyramide laten bouwen wat voor een gigantische hoeveelheid daglicht zorgt. Daaronder bevindt zich een prachtige natuurstenen trap die halverwege naar links en naar rechts splitst. Het is de ontvangstruimte van één van de twee hoofdingangen van het complex.

Vanuit de GD hadden alle deuren een maat die veel groter is dan de gemiddelde maat in de bouw, namelijk 2 meter 42 bij 1 meter 2. Klaas heeft er bewust voor gekozen om die maat te handhaven, omdat het zeer bevorderlijk werkt voor het ruimtelijke effect en uitermate praktisch is. Denk bijvoorbeeld aan mensen die in een rolstoel zitten. Klaas: “Dat geeft wel een bepaald gevoel qua ruimte. Als je mooie, ruime en hoge deuren hebt, stapt het heel anders binnen dan wanneer lange mensen al bijna moeten bukken. Alle deuren zijn dik en massief en goed qua geluidsisolatie. Dat heb ik bewust doorgezet, omdat ik dat stuk aan kwaliteit vast wilde houden in het hele complex, al zijn die deuren nog zo duur.”

Zo heeft Klaas in de loop der jaren voor een paar miljoen geïnvesteerd, wat hij altijd uit de kasstroom vandaan wist te trekken. Een kasstroom is de in- en uitstroom van liquide middelen (red.). Klaas: “Als je het in één keer aftikt, doet het verder ook geen zeer. We hoefden er beiden niet van te leven, er is een stuk van het geld weggegeven aan goede doelen, wat ik nog steeds doe, en voor de rest is het eigenlijk helemaal geïnvesteerd in het pand.”

“Daar wil ik niet in meegaan”

Het pand ademt duurzaamheid. De gebruikte materialen zijn er stuk voor stuk op gericht. De natuurstenen vloeren in de gangen, de vloerbedekking in de kantoorruimtes en de natuurstenen trap in één van de twee ontvangstruimtes. Het is al zo’n vijftien jaar in gebruik, maar ziet er nog uit als nieuw. Verder is er heel veel daglicht door de glazen pyramide en het vele raamwerk, gaan de lichten vanzelf uit als men kantoren verlaat of als er in de toiletten gedurende een bepaalde tijdsduur geen bezoekers zijn geweest, is er een centraal aircosysteem, zijn er laadstations voor hybride en elektrische auto’s, oplaad mogelijkheden in de fietsenstalling, enzovoort, enzovoort.

Klaas: “Een belangrijk deel van onze economie draait alleen maar om consumeren. Alles moet zo snel en economisch mogelijk, waarbij het niet uitmaakt of we daardoor van alles weggooien. Hoeveel panden zijn er niet die in de basis nog goed zijn die toch gesloopt worden, omdat het weer anders en mooier moet? En hoewel ik best begrijp dat daar een stuk economische vooruitgang in zit, geeft het ook een enorme afvalstroom. En daar wil ik niet in meegaan. Zo hebben we net een hele partij TL-bakken omgebouwd naar LED verlichting, in plaats van alles eruit te slopen en nieuw spul op te hangen. Het kost veel meer tijd dan domweg vervangen door een nieuw armatuur, maar je hebt veel minder afval.”

Een lager ziekteverzuim dan het landelijk gemiddelde

Klaas komt nog een keer terug op het belang van een goede werkomgeving ten opzichte van het hebben van personeel: “Eén van de meest waardevolle bedrijfsmiddelen die je binnen je bedrijf hebt, ís je personeel. Die moet zich prettig voelen op de werklocatie, want gemiddeld ben je daar tenslotte veertig uur in de week. Ik merk dat het personeel, van de bedrijven die hier gevestigd zijn, zich over het algemeen prettig voelt. Dat is heel belangrijk voor de ondernemers hier, want continuïteit op dat vlak is zeer waardevol; denk alleen maar aan kennis en klantencontacten. Ik denk dat deze locatie de duurzame inzetbaarheid van het personeel verhoogt en dat het ziekteverzuim hier lager ligt dan het landelijk gemiddelde.”

‘Een mooie groene stek’

Wat daarbij ook een grote rol speelt, is het materiaal van de deuren, de wanden en de tussenwanden. Alles is zo geconstrueerd dat het maximale qua (geluids-)isolatie gerealiseerd is. Daarnaast is het klimaat van onschatbare waarde. Het centrale aircosysteem kan per kantoorruimte ingesteld worden naar de wensen van degene die daar werkt. Klaas: “Dat probeer ik ook met lucht. Ik ben nu met luchtkasten bezig, waarvoor ik contact gezocht heb met Structon om het nog beter beheersbaar te krijgen. Ik wil het energieverbruik verder naar beneden hebben. Uiteindelijk wil ik laten zien dat het heel goed mogelijk is om zonder sloop en herbouw een pand van begin jaren ’80, wat in de basis nog steeds een heel goed pand is, energieneutraal te maken. Ik heb door een aantal investeringen in spanning verlagende apparatuur en slimme schakelsystemen al een paar honderdduizend kilowatt van het verbruik af weten te snoepen. Nu wil ik in de nabije toekomst het complete dak van het complex laten bedekken met zonnepanelen en op het parkeerterrein overkappingen met zonnepanelen realiseren. Daarmee moet zo’n driehonderdzestigduizend KWh stroom per jaar worden opgewekt. Ik wil op jaarbasis onder een netto verbruik van honderdduizend KWh komen. Komend vanaf een verbruik van zeshonderdvijftigduizend KWh per jaar in de eerste jaren is dat volgens mij niet gek.”

Op dit moment is er zo’n dertig procent leegstand in het complex en Klaas zoekt ondernemers die hun personeel ‘een mooie groene stek’ gunnen om te werken, zoals hij het zelf mooi formuleert. Duurzaamheid is een modewoord en het wordt in het bedrijfsleven vaak gebruikt om als bedrijf goed voor de dag te komen. Maar bij Klaas en zijn MorraPark is het anders. Bij Klaas stroomt duurzaamheid door zijn aderen en streeft hij er niet naar vanuit een economisch belang, maar is het duidelijk een diepgeworteld idealisme. Klaas: “We hebben iets moois gekregen waarop we mogen leven en daar wil ik zuinig op zijn!”

Voor meer informatie: www.morrapark.nl

Tekst: Leo Singor

Interessant artikel? Deel het: