De weken richting kerst behoren voor veel ondernemers tot de drukste van het jaar. Tegelijkertijd gelden juist in deze periode specifieke wettelijke regels rond openingstijden. Kerstavond, Eerste Kerstdag en Tweede Kerstdag kennen elk hun eigen kaders. Wie hier niet tijdig op anticipeert, loopt risico op boetes of conflicten met verhuurders en verenigingen.

In dit artikel zetten we de belangrijkste aandachtspunten richting kerst overzichtelijk op een rij.

Kerstavond (24 december): eerder sluiten is de norm

Kerstavond is géén reguliere winkeldag. Volgens de Winkeltijdenwet moet uw winkel op 24 december na 19.00 uur gesloten zijn, ongeacht of kerstavond op een werkdag valt.

Wilt u toch langer open blijven, dan kan dat alleen als uw gemeente hiervoor expliciet een vrijstelling heeft opgenomen in de APV. In de praktijk zien we dat voornamelijk supermarkten in grote steden hier veel gebruik van maken. Dit blijkt onder andere uit de openingstijden-data van openingstijden.nl van supermarkten tijdens kerst in bijvoorbeeld Amsterdam en Den Haag.

Actiepunt voor ondernemers:
Controleer vóór half december of uw gemeente een uitzondering maakt voor kerstavond. Ga hier niet automatisch van uit, ook bij supermarkten sluit het overgrote deel vóór 19:00.

Eerste Kerstdag (25 december): beperkt open, afhankelijk van gemeente

Eerste Kerstdag is wettelijk een feestdag waarop winkels volgens de winkeltijdenwet gesloten moeten zijn. Gemeenten kunnen echter toestemming geven om toch te openen, net zoals vaak gebeurt op koopzondagen.

Landelijk zien we dat vrijwel alle winkels eerste kerstdag gesloten zijn, met uitzondering van supermarkten waar, vooral in stedelijke gebieden en de randstad ongeveer de helft van de supermarkten open is op eerste kerstdag. Voor supermarkt-eigenaren betekent dit dat openstelling op Eerste Kerstdag vooral een strategische keuze is: open zijn kan omzet opleveren, maar brengt ook hogere personeels- en organisatiekosten met zich mee.

Tweede Kerstdag (26 december): vaak weer volop kansen

Tweede Kerstdag is traditioneel een belangrijke winkeldag. Veel gemeenten staan openstelling toe en in de praktijk is het merendeel van de winkels geopend, vaak met aangepaste tijden.

Voor ondernemers is Tweede Kerstdag vaak hét moment om in te spelen op kerstdrukte, cadeaubonnen en retourstromen. Zorg ervoor dat uw openingstijden tijdig en duidelijk gecommuniceerd worden richting klanten en de regels in uw gemeente.

Let op contractuele afspraken rond kerst

In de aanloop naar kerst ontstaan regelmatig discussies binnen winkelcentra, VvE’s en winkeliersverenigingen over verruimde openingstijden.

Belangrijk om te weten:

  • Heeft u openingstijden contractueel vastgelegd, dan moet u zich daaraan houden
  • Deze tijden kunnen niet eenzijdig worden aangepast
  • U heeft als winkelier instemmingsrecht

Zelfs rond kerst geldt: zonder uw expliciete akkoord kunnen openingstijden niet zomaar worden verruimd.

Koopzondagen in december: geen verplichting

December kent vaak extra koopzondagen. Toch geldt ook in de drukste maand van het jaar:

  • Koopzondag is nooit verplicht (tenzij contractueel overeengekomen)
  • Of u open mag zijn, bepaalt de gemeente
  • Of u open gáát, bepaalt u zelf (binnen contractuele kaders)

Laat u dus niet onder druk zetten door branchegenoten of verhuurders zonder uw instemming.

Ontheffing aanvragen: doe dit op tijd

Wilt u rond kerst afwijken van de standaardregels, bijvoorbeeld:

  • langer open op kerstavond
  • open op Eerste Kerstdag terwijl dat normaal niet mag
  • avondopenstelling na 22.00 uur

Dan kunt u een ontheffing aanvragen bij uw gemeente. Houd rekening met verwerkingstijden: wie te laat is, loopt omzet mis.

Voorbereiding is cruciaal richting kerst

De kerstperiode biedt commerciële kansen, maar alleen als u juridisch goed voorbereid bent. Door tijdig te controleren wat lokaal mag, wat contractueel is vastgelegd en waar ontheffingen nodig zijn, voorkomt u problemen en benut u de drukste periode van het jaar optimaal.