De AI-ondernemersagenda voor de komende jaren: integratie, investeringen en ethiek

20 augustus 2025 12:04

• IT ontwikkelingen

Het Nederlandse bedrijfsleven omarmt kunstmatige intelligentie in hoog tempo. In 2024 maakte 22,7 procent van de bedrijven met tien of meer werknemers gebruik van minstens één GenAI-technologie, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is een stijging van bijna negen procentpunt ten opzichte van 2023. De versnelling is ingezet en stelt ondernemers voor nieuwe verantwoordelijkheden. Artificiële intelligentie, in het bijzonder generatieve AI (GenAI), dringt sneller door in onze bedrijfsvoering dan ooit. Net als met de smartphone of het internet, wordt AI niet alleen ingewikkelder, maar ook toegankelijker voor álle lagen van het bedrijfsleven, inclusief het MKB.

Toch klopt de belofte van efficiëntie en kostenbesparing nog lang niet in elke sector. Uit recent onderzoek van Nextens onder 838 ondernemers en financieel managers blijkt dat maar liefst 87 % verwacht dat AI binnen drie jaar (een deel van de) HR‑taken overneemt — denk aan werving, preselectie en payroll. Interessant is dat een groot deel (39 %) denkt dat niet meer dan 30 % van dat HR‑werk door GenAI wordt uitgevoerd; slechts een kleine groep voorziet een hogere impact. Van de ondernemers die GenAI al hebben ingezet, ervaart slechts een kwart daadwerkelijke kostenbesparing. Operationele efficiëntie wordt wel vaker gemeld,vooral binnen grotere bedrijven.Bij kleinere ondernemingen zijn de baten nog beperkt zichtbaar. En verrassend: bijna een kwart gaf aan dat de implementatie (veel) duurder was dan verwacht.

Ondernemers staan voor een paradigmawisseling. Waar GenAI nog vaak als IT-verhaal werd gezien, raakt het nu governance, ethiek, risicomanagement én teamstructuur. AI kent veel potentie,van chatbots tot contractanalyse en geautomatiseerde financiële processen, maar de praktijk blijft weerbarstig: hoewel de helft GenAI inzet voor kostenbesparing, realiseert slechts een kwart die besparingen daadwerkelijk. Belangrijker nog: meer dan de helft signaleert ethische discussies rondom privacy, verantwoordelijkheid en betrouwbaarheid, en ruim 80 % onderstreept dat er altijd menselijke eindverantwoordelijkheid moet blijven. GenAI fungeert steeds meer als ‘digitale collega’, met name bij het opvangen van personele tekorten, maar verwacht wordt vooral dat GenAI taken versnelt en ondersteunt, niet vervangt. Wat betekent dit voor ondernemers in de komende jaren? Als dienstverlener van duizenden ondernemers zien wij bij de voorlopers in het benutten van GenAI drie essentiële invalshoeken: integratie, investering en ethiek.

1. Brede en diepe GenAI-integratie

GenAI is breder inzetbaar dan vaak gedacht: van HR tot sales, finance, communicatie en logistiek; zowel op operationeel als strategisch niveau. Organisaties die GenAI niet alleen ad hoc omarmen, maar inzetten om kerncompetenties te versterken, winnen straks. Bij Nextens zijn we daarin pioniers: met Tex, een fiscale AI-assistent, benutten we diepgaande GenAI waar dat relevant is, terwijl we voor ondersteunende functies vertrouwen op bestaande applicaties.

2. Realistische investering: kostenbesparing is niet vanzelfsprekend

AI betekent strategische keuzes: het gaat niet vanzelf. Implementatie kan duurder uitpakken dan gedacht, zeker zonder de juiste voorbereiding. Verwacht niet onmiddellijk enorme kostenreducties. En al komt er efficiëntie, dit is vooral aan de orde in grotere bedrijven blijkt uit onderzoek van Nextens; kleine ondernemers kunnen nog achterblijven. Cruciaal: ga niet voor de goedkoopste oplossing, maar voor de effectiefste en verbind implementatie aan duidelijke doelen en een gefaseerd plan.

3. Menselijke koers: governance, ethiek en AI-geletterdheid

AI is niet neutraal. CFO’s signaleren terecht dat het gebruik ervan ethische vragen oproept. Denk aan databeheer, privacy en hoe beslissingsbevoegdheid gedeeld wordt. Daarom is governance niet optioneel, maar essentieel. Daarnaast moeten we GenAI niet als vervangende kracht zien, maar als verrijking van teams. Digitale geletterdheid hoort straks standaard in elke rol. Niet omdat iedereen een data scientist moet worden, maar omdat elk teamlid basiskennis nodig heeft om mee te bewegen.

Barry de Vent werkt als fiscaal content specialist bij Nextens fiscale software

Interessant artikel? Deel het: