Waardigheid door werk vanuit vaardigheid
15 oktober 2018 16:43
VaardigWerk is een landelijk opererende arbodienst die in 2008 is opgericht en waarvan het hoofdkantoor gevestigd is in Alphen aan den Rijn. Daar werkt een vast team van vijfentwintig medewerkers, bestaande uit casemanagers, bedrijfsartsen en arbeidsdeskundigen.
“In ons team hebben we alle disciplines die nodig zijn”, aldus Ans Klein, oprichtster en directeur van VaardigWerk. “Voor de rest beschikken we over flexibele mensen, verspreid over heel Nederland waardoor we overal in het land locaties kunnen inzetten. We hebben meer dan vijfhonderd bedrijfsartsen, verzuimbegeleiders en arbeidsdeskundigen in ons bestand die we kunnen contracteren voor verzuimbezoek. En hoewel het in de Randstad makkelijker is dan bijvoorbeeld in het hoge noorden, lukt het ons toch om overal in het land mensen te kunnen bedienen.”
“Je moet juist kijken naar wat iemand nog wél kan”
Ans heeft een juridische achtergrond doordat ze eenentwintig jaar bij het Bureau voor Rechtshulp gewerkt heeft waarbij ze zich vooral bezighield met arbeidsrecht en sociale zekerheid. Op een gegeven moment wilde ze een andere koers varen en startte ze een re-integratiebureau. In die hoedanigheid ontdekte ze dat zieke werknemers vaak niet adequaat en op de juiste manier geholpen worden.
Ans: “In plaats van te kijken naar wat men wel kan, ontdekte ik dat de werkgever vaak denkt dat de werknemer simpelweg ziek is en dus niets kan. Maar vanuit mijn juridische kennis was ik er vanaf het begin van overtuigd dat je juist moet kijken naar wat iemand nog wél kan. Toen heb ik een pilot gedraaid voor een groot bedrijf met een behoorlijk verzuim onder het personeel. Ze gaven me alle vrijheid en binnen drie maanden wist ik het verzuim van twaalf procent terug te brengen naar één procent. Ik ontdekte dat mensen zich vaak niet gehoord voelden doordat de werkgever helemaal geen contact met hen opnam en de betreffende arbodienst niet veel anders deed dan een afspraak in te plannen voor bijvoorbeeld zes weken later.”
Door deze ervaring is Ans gestart met VaardigWerk, met als motivatie dat zij wel wilde veranderen wat veel van de andere arbodiensten bleken na te laten. Hierbij heeft ze een team weten te formeren van mensen die er net zo over denken. Volgens haar ziet men ook dat VaardigWerk een ander soort arbodienst is dan de doorsnee arbodiensten: “Wij vinden gewoon dat je altijd moet kijken naar de mogelijkheden en gelijk met de zieke werknemer in gesprek moet gaan. Het hoeft niet altijd medisch te zijn. Het is zelfs zo dat tweederde van het verzuim een arbeid gerelateerde achtergrond heeft, doordat men bijvoorbeeld niet op de juiste plek zit en daardoor geen voldoening haalt uit het werk zonder dat er uitzicht is op verbeterende omstandigheden.”
Te verkrampt qua ‘het kost me teveel en ik wil het niet´
Op mijn vraag of dit te maken heeft met de steeds onpersoonlijker wordende samenleving, legt Ans uit dat het iets genuanceerder ligt. Volgens haar vinden werkgevers het altijd lastig als een personeelslid ziek is en weten ze vaak niet goed hoe ze daarmee om moeten gaan. Ze laten het dan over aan de arbodiensten omdat ‘die het wel zullen weten’. Het gevolg is dan bijvoorbeeld dat het UWV sancties oplegt richting de werkgever, omdat die in haar ogen te weinig gedaan heeft aan de re-integratie van de betreffende werknemer. “We moeten allemaal eerlijk zijn over het feit dat het een lastige materie is”, aldus Ans. “Maar ik vind dat de werkgever over het algemeen te verkrampt is qua ‘het kost me teveel en ik wil het niet’ en die houding is vaak veel duurder dan een investering doen die op de juiste manier plaatsvindt. Een zieke werknemer kost gemiddeld namelijk minimaal tweehonderdvijftig euro per dag en als het UWV een sanctie oplegt, betaalt de werkgever nog eens een jaar extra.”
Volgens Ans denken veel werkgevers er te gemakkelijk over als een werknemer ziek is en gaan ze er te snel vanuit dat het UWV de lasten na twee jaar wel overneemt. Want de werkgevers betalen de rekening van het UWV en moeten in principe twaalf jaar door betalen. En al is men ervoor verzekerd, achteraf komen er vaak nog veel meer kosten bij dan van tevoren ingeschat.
Vanuit de visie om niet te kijken naar de beperkingen van de zieke werknemer, maar naar diens mogelijkheden, proberen de mensen van VaardigWerk binnen veertien dagen tot een oplossing te komen. Uiteraard is hier ook een vaste bedrijfsarts bij betrokken. In tegenstelling tot een doorsnee arbodienst waar men bijvoorbeeld tegen iemand met rugklachten zegt “Kom over zes weken maar terug”, gaat VaardigWerk met de betreffende werkgever om de tafel om te kijken wat voor werkzaamheden de werknemer nog wel kan doen. Verder wordt er samen met de cliënt actief gezocht naar de juiste fysiotherapeut die gespecialiseerd is in de specifieke rugklachten, zodat de aandoening niet in korte tijd weer terugkomt.
Burn-out heeft te maken met werk, privé of een combinatie ervan
Het verschijnsel ‘burn-out’ is een groot probleem in Nederland. Als ik Ans vraag of dat te maken heeft met arbeid gerelateerde situaties doordat mensen zich niet gewaardeerd voelen op hun werk en/of op de verkeerde plek zitten, antwoordt ze bevestigend met de toevoeging dat er regelmatig ook teveel van werknemers geëist wordt. In haar opinie moet er dan ruimte zijn tussen de werkgever en de werknemer om samen te zoeken naar een oplossing. Een andere oorzaak is volgens haar dat het vaak een combinatie van privé en werk is. Ook in dat geval zouden de werkgever en de werknemer het met elkaar moeten kunnen oplossen.
Ans: “Als iemand bijvoorbeeld veel schulden heeft met als gevolg slaapgebrek en concentratieproblemen, zou de mogelijkheid er moeten zijn om samen met de bedrijfsarts en met de werkgever naar oplossingen te zoeken. Die zware rugzak die de werknemer op dat moment ervaart waardoor hij of zij in een burn-out terecht komt, neem je dan weg. Burn-out heeft grotendeels te maken met werk, privé of een combinatie ervan. Mensen die een burn-out hebben, moeten bij de hand genomen worden om te kijken wat ze nog wel kunnen en wat ze niet kunnen. En dat is niet een kwestie van thuis blijven zitten en dan maar een keertje beter worden, maar je moet ze juist aan het werk houden. Daar moet je handvaten voor bedenken en die zijn er altijd! Maar daar is wel motivatie van beide kanten voor nodig; zowel bij de werkgever als bij de werknemer.”
Ans stelt dat je het meestal alleen maar erger maakt door iemand thuis te laten zitten, omdat die vier muren op een gegeven moment op je afkomen. Een oplossing is volgens haar dan bijvoorbeeld dat iemand (tijdelijk) vrijwilligerswerk gaat doen. Daarbij benadrukt ze dat de hulp van psychologen en dergelijke heel goed is om de persoon in kwestie weer sterk en weerbaar te maken, maar dat men het ten diepste toch zelf zal moeten doen. Ze noemt als voorbeeld een ICT-er die er totaal doorheen zat en het niet meer zag zitten in zijn leven. In goed overleg met de bedrijfsarts gaf ze hem de opdracht om écht na te denken over de lichtpuntjes in zijn leven. Omdat hij over zijn oma verteld had die heel belangrijk voor hem was, opperde ze onder andere dat hij met haar zou kunnen gaan wandelen. Hij heeft daar gehoor aan gegeven wat erin resulteerde dat hij niet alleen met zijn oma aan de wandel ging, maar dat diverse bejaarden uit het verzorgingstehuis, waar zijn oma verbleef, meeliepen. Maar daar bleef het niet bij. Hij is gaan koken voor die mensen en heeft nog meer activiteiten met ze gedaan. Na een week of drie zag Ans een hele andere jongen bij haar op het spreekuur terugkomen. Ze is toen met zijn werkgever in gesprek gegaan met de vraag of deze jongen tijdelijk op een andere manier in het bedrijf kon worden ingezet, met als gevolg dat hij na drie maanden weer volledig inzetbaar was in zijn oude functie. Ans gaf hem daarna de opdracht mee om naast zijn werk te kijken naar activiteiten waar hij energie van krijgt en sindsdien (Ans heeft nog steeds contact met hem) gaat het goed.
Een nationaal probleem
Op mijn opmerking dat mij dat een dankbaar facet van haar werk lijkt, antwoordt Ans dat ze het geweldig vindt om te zien dat iemand na een lange tijd van zwaarte en ellende zo opbloeit. Daar voegt ze aan toe: “Als mensen zeggen ‘ik wil niets en ik kan niets’, zeg ik ‘nou… dat bestaat niet!’ Iedereen kan wel iets doen wat men leuk vindt, waarop ik dan weer zeg dat ze daar dan wat aan moeten doen. Als ze dan vragen wát ze moeten doen, zeg ik altijd dat ze niet direct weer aan het werk hoeven te gaan, maar dat ze dingen moeten gaan doen waar ze blij en gelukkig van worden. Want door de voldoening wat dat geeft, kunnen ze weer de volgende stap zetten in het helingsproces.”
Ans benadrukt weer dat meer dan de helft van de klachten bij werknemers niet zozeer medisch fysiek zijn, maar geestelijk in de vorm van burn-outs en dergelijke met van daaruit lichamelijke klachten. Op mijn opmerking dat we het dan dus eigenlijk over een nationaal probleem hebben, zegt ze zelfs dat het probleem nog veel groter is: “Het wordt alleen vaak onder de tafel geschoven. Als iemand met regelmaat verzuimt, betekent het dat die persoon niet goed in zijn vel zit en dat er meer aan de hand is.”
Bedrijven ‘vanaf het eerste uur’
Kort samengevat kun je stellen dat de organisatie van Ans het belangrijk vindt om zich in te zetten voor het gevoel van waardigheid bij de werknemer door niet alleen te kijken naar de gebreken, maar juist ook naar de mogelijkheden qua werk vanuit de vaardigheden van de betreffende persoon. En dat de methode van VaardigWerk resultaten oplevert, blijkt uit het simpele feit dat de organisatie een trouwe vaste klantenkring heeft met daarin alle bedrijven ‘vanaf het eerste uur’. Er vinden regelmatig evaluaties plaats met de klanten en VaardigWerk stuurt en ondersteunt daar waar ze maar kan. Ans: “Het gaat om samenwerken. De input van het bedrijf zelf en onze input zorgen ervoor dat het verzuim op de juiste manier wordt opgepakt.”
Tekst: Leo Singor
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.