Mismatch op de arbeidsmarkt tegengaan

6 maart 2017 11:36

De deelnemers aan het rondetafelgesprek waren het er unaniem over eens dat een goede afstemming tussen onderwijs en bedrijfsleven cruciaal is om de scheefgroei op de Zeeuwse arbeidsmarkt tegen te gaan. Plaats van handeling was het statige pand van de BZW aan de Westkade in Sas van Gent.

Door een tekort aan technische vakmensen kan onze concurrentiepositie onder druk komen te staan. Het landelijke Techniekpact moet de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector verbeteren. Hierin staan concrete afspraken tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Het op handen zijnde Techniekpact Zeeland is een actieplan ten behoeve van voldoende personeel voor de Zeeuwse arbeidsmarkt, nu en in de toekomst. “Als je kijkt naar de vraag van de arbeidsmarkt en de schoolverlaters in de komende jaren is er duidelijk sprake van een mismatch. Er zijn nu al honderden vacatures niet of lastig in te vullen. Met name in de techniek, maar ook in sectoren als de zorg en de ICT”, aldus Jean-Paul Leenknegt, Directeur Huis van de Techniek. Het Techniekpact Zeeland dient de regionale uitwerking te worden van het landelijke Techniekpact. Het Huis van de Techniek - het centrale punt in de provincie Zeeland voor het stimuleren van kiezen, leren en werken in de techniek - heeft onlangs haar rapportage en advisering opgeleverd aan het provinciale 3O-overleg tussen ondernemers, overheden en onderwijs. “De Zeeuwse ambitie is een optimale kwalitatieve en kwantitatieve afstemming van het onderwijsaanbod op de arbeidsmarkt”, benadrukt Jean-Paul.

Techniekpact

Het landelijk Techniekpact heeft als streven dat de basisscholen hun leerlingen structureel Wetenschap & Techniek (W&T) aanbieden, met speciale aandacht voor digitale vaardigheden. Onbekend maakt onbemind. Derhalve ziet de regionale uitwerking van het Techniekpact erop toe dat W&T in Zeeland in ieder curriculum dient te worden opgenomen, zodat leerlingen al vanaf jonge leeftijd hiermee kennismaken. “Overheid, Ondernemers en Onderwijs (de 3O’s) moeten de handen ineenslaan. Het is namelijk essentieel dat meer jongeren voor techniek kiezen. Techniek is een goede basis voor tal van banen. Daar moeten de kinderen in Zeeland bewust van worden gemaakt, ook al gaan hun vaders iedere dag met een stropdas naar hun werk. Het heeft allemaal met cultuur en beeldvorming te maken. Het aanzien van techniek is te laag, terwijl er juist in deze sector een hele mooie carrière in het verschiet ligt waarbij een mooi salaris verdiend kan worden”, aldus Cees Pille, gastheer bij het rondetafelgesprek. Hij is zowel secretaris van de BZW als van PORTIZ. Onder de paraplu van de BZW vallen ook (grotere) handels- en dienstverlenende bedrijven. De Kring van Werkgevers in de Kanaalzone Zeeuws-Vlaanderen en de Industriegroep Midden-Zeeland hebben drie jaar geleden besloten om hun activiteiten te bundelen onder de naam PORTIZ. “Zo kunnen de belangen van de 35 aangesloten industriële- en havengebonden bedrijven in de Kanaalzone en het Sloegebied beter behartigd worden”, licht Cees toe.

Vergrijzing

Het arbeidsmarktbeleid wordt in Zeeland bemoeilijkt door de krimp. Alexander Geyssens van MCZ – Schakel naar Werk is afkomstig uit West Zeeuws-Vlaanderen. Door de vergrijzing en wegtrekkende jongeren wordt die regio extra getroffen door de krimp. “Het is enerzijds belangrijk om jongeren te interesseren voor techniek en anderzijds om het mensen aantrekkelijk te maken om hier te komen wonen, ook richting de gezinssituatie. Het voorzieningenniveau dient op peil te zijn en ook voor de partner moet er een uitdagende baan beschikbaar zijn. In Zeeuws-Vlaanderen kan het Belgische achterland uitkomst bieden om knelpunten op de arbeidsmarkt op te lossen. Dan is het echter zaak om ook banen voor de partners te creëren.” Alexander Geyssens is samen met Koen van Geesbergen eigenaar van MCZ. “Het staat officieel voor Mobiliteits Centrum Zeeland. We gebruiken alleen nog de afkorting want voorheen dachten mensen ook voor andere zaken, variërend van het verzoek om een rollator tot het kopen van een auto, bij ons terecht te kunnen”, zegt Alexander met een kwinkslag. Centraal bij MCZ staat een gezonde werknemer die met plezier naar zijn werk gaat en een mooie (nieuwe) toekomst tegemoet kan zien. “Gezien de vergrijzing en verwachte krapte op de arbeidsmarkt is duurzame inzetbaarheid voor veel werkgevers een belangrijk thema. Werknemers dienen langer productief, gemotiveerd en gezond te blijven. Doordat medewerkers gezonder en actiever blijven is er een lager ziekteverzuim en minder uitstroom naar de WIA.”

Beleving

Ellen Sinke leidt HR Consultancy, een Zeeuws adviesbureau dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van mens en organisatie. “Met het oog op de technische krapte op de arbeidsmarkt is het een goede zaak dat kinderen al op de basisschool worden geïnteresseerd voor Wetenschap & Techniek. Het gaat tegenwoordig allemaal om beleving. Het is dan ook belangrijk om op een positieve manier kennis te maken met W&T. Een carrière in de techniek kan mooi, innovatief en uitdagend zijn. En er is in die sector veel vraag naar werk. Vacatures voor technische vakmensen (bijvoorbeeld lassers) zijn nu al lastig in te vullen.” Bij het vermarkten van Zeeland zou volgens Ellen nog wel een kwaliteitsslag gemaakt kunnen worden. “Als je kijkt hoe Zeeland gepromoot wordt, is er hoofdzakelijk aandacht voor recreatie & toerisme. Maar kijk eens naar het Sloegebied of de Kanaalzone. Mensen in de randstad hebben geen idee dat er juist in Zeeland ook veel banen zijn in de sector havens & industrie. Toen ik onlangs in de randstad was en het over Zeeland ging vroegen ze verbaasd aan mij: “Is daar dan genoeg werk?”

Afstudeerstages

René Jagt van arbeidsbemiddelingsbureau TWZ organiseert stages voor vrijwel alle opleidingen aan de HZ University of Applied Sciences. De meeste hbo’ers lopen tijdens hun studie twee stages: een meewerkstage in het derde jaar en een afstudeerstage in het vierde jaar. “Een meewerkstage is voor een bedrijf makkelijker in te passen dan een afstudeerstage, waar studenten onderzoek doen naar een probleemstelling binnen een bedrijf en gebruik gemaakt kan worden van de kennis van de student om te innoveren. Het is belangrijk om jongeren te behouden voor de streek. Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt laten we ze echter de provincie uitgaan. Het is vervolgens erg lastig om ze terug te laten keren. We moeten dus inzetten op de stap ervoor. Hoe kunnen we studenten hier houden? Naast prima voorzieningen en een goed vestigingsklimaat dienen we ook te investeren in goede afstudeerstages bij het Zeeuwse bedrijfsleven. Als we bovendien ook nog interessante bijbanen bieden aan studenten, kunnen we jong talent al tijdens hun opleiding laten zien dat er voldoende mogelijkheden in de regio zijn.”

Meisjes in de techniek

Zeeland zet in op een toename in 2020 van het aantal leerlingen dat kiest voor een opleiding in de technische sector van 28 tot minstens 35 procent. Daarbij zou de participatie van het aantal meisjes sterk moeten stijgen. “Vergeleken met de landelijke cijfers kiezen in Zeeland procentueel gezien de meeste jongeren voor een technisch profiel. De winst is dus vooral te halen bij de meisjes. We staan in onze provincie op dat vlak onderaan de ladder. Daar ligt dus een uitdaging. Het blijkt dat juist vrouwen in diverse opzichten over de juiste competenties beschikken voor een baan in de techniek”, aldus Jean-Paul Leenknegt. «

Tekst: Henk van de Voorde / Fotografie: Oscar van Beest

Interessant artikel? Deel het: