Zeeland maakt de digitale aansluiting

27 oktober 2016 14:25

De digitalisering versnelt en vergroot haar impact op onze manier van leven en werken. In Zeeland dreigde het buitengebied definitief analoog en achtergebleven te worden, maar een nieuwe technologie brengt in de nabije toekomst alsnog de aansluiting voor negenduizend gezinnen en bedrijven. Succesvolle e-commerce ondernemingen van Zeeuwse oorsprong bewijzen dat de provincie ook in figuurlijke zin de aansluiting bij de mondiale digitale economie niet gemist heeft.

“Er is wel eens beweerd dat Delta in Zeeland een karrenspoor heeft getrokken, maar in werkelijkheid is het netwerk van zowel telefonie als coaxkabel op onze eilanden wijdvertakt”, zegt Peter Michielsen, beleidsmedewerker kenniseconomie, arbeidsmarkt en innovatie bij de Provincie. “Toch loopt de kabel niet tot aan elke voordeur, met als gevolg dat daar geen goed internet is. In heel Nederland gaat dat om driehonderdduizend woningen en bedrijven, in Zeeland om negenduizend, een fractie daarvan. Het kost erg veel geld om op die afgelegen adressen alsnog bekabeling te brengen. De kosten bedragen dertig euro per meter en soms moet je een kilometer doortrekken. Tot drieduizend euro valt er een businesscase te maken, maar in Zeeland schommelt het gemiddelde van de aansluitingskosten tussen de € 4500 en de € 5500 per adres. Dat gat valt niet dicht te fietsen.”

Inzetten op vaste draadloze techniek

Een adres dat daar in ieder geval niet onder valt is dat van LNO Drukkerij in Zierikzee, gastheer voor het rondetafelgesprek. Dit grafisch bedrijf is het digitaal kloppend hart van tekstBeeld Print+Media, een groep onderling verbonden ondernemingen in en buiten Zeeland, die de nieuwste digitale technieken inzetten om hun klanten een breed pallet van producten te kunnen bieden. Wie lijden dan wél onder de digitale afsluiting? Eric Caspers, strategisch adviseur bij de gemeente Schouwen-Duiveland, noemt schoolkinderen die bij opa en oma gaan uploaden, agrarische ondernemers die met hun laptop elders data gaan bijtanken en managers met een buitenhuisje die noodgedwongen altijd via het mobiele netwerk surfen. “Voor bedrijven en campings is het geen oplossing naar hen toe te graven. Dat loopt soms in de tienduizenden euro’s. De enige haalbare optie is gebruik te maken van straalverbindingen”, zegt Piet Ekkebus, directeur van iVenture IT Solutions BV in Breskens. Dat is ook wat er gebeurt, geeft Peter Michielsen toe. “We zetten in op vaste draadloze techniek. De watertoren van Sluis is een van de punten in een nieuw Zeelanddekkend netwerk dat nu wordt gebouwd om internet via een andere manier dan een kabel naar het buitengebied te krijgen. Als overheid kunnen we niet meer doen dan daarvoor de voorwaarden scheppen. Private partijen als Greenet en Skylinq moeten het draadloos netwerk uiteindelijk realiseren.”

Bandbreedte van de straat

Maar ook als de coax al in de straat lag liepen bedrijven soms tegen digitale drempels aan, aldus Wicher Deddens, directeur van Tekstbeeld Print + Media in Zierikzee: “Wij maken deel uit van een groep van drukkerijen. Op een bepaald moment kregen we het idee alle locaties vanaf hier met data aan te sturen, maar daarvoor bleek de hoeveelheid bits and bytes die door de straat kon te gering. We hebben een offerte gevraagd voor het realiseren van een stevige verhoging door middel van glasvezel en we schrokken van het enorme bedrag. Het plan ging de ijskast in, maar ondertussen heeft het probleem zich vanzelf opgelost door de vergroting van de bandbreedte die Zeelandnet op eigen initiatief heeft doorgevoerd. Nu verzorgen wij hier in Zierikzee alsnog de digitale input van de productlocaties in de groep.”

Het risico van een internetstoring

Nu het aanvankelijke ‘karrenspoor’ waarop je moest inbellen is getransformeerd tot een heuse digitale snelweg, ontwikkelt het bedrijfsleven een steeds breder wordende waaier aan digitale diensten en kunnen ook eigendommen eenvoudiger worden gehuurd en verhuurd. Als gevolg daarvan worden leasen en delen belangrijker dan kopen en hebben. “Voor elke ondernemer is het goed er eens bij stil te staan dat lease en saasmodellen meer voordelen kunnen bieden dan eigendom. Bij eigendom komen alle kosten van onderhoud, afschrijven en herinvestering erbij”, zegt Martijn Kapel, strategisch projectmanager bij VVV Zeeland. Piet Ekkebus plaatst daarbij meteen een kanttekening “Cloud kan geen doel op zich zijn. Samen met de ondernemer zoeken wij de beste oplossing. De keuze is afhankelijk van de kosten in relatie tot de risico’s en de aard van het bedrijf. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het financieel risico van een internetstoring. Daarnaast is cloud bijvoorbeeld voor bedrijven die met 3D applicaties of grote bestanden van 4GB werken niet erg praktisch. Daarom zullen er vaak hybride oplossingen bedacht worden. Los daarvan zorgt een ervaren ICT-dienstverlener ook altijd voor een extra verbinding in geval van een internetstoring. Wij bouwen automatische schakelingen naar VDSL in, zodat het bedrijf, weliswaar in de basis en vertraagd, altijd verder kan werken.”

Latente behoeften peilen

Maar volgens Martijn Kapel heeft de digitalisering het gedrag van de consument inmiddels zodanig beïnvloed dat bedrijven en overheden geen andere keuze hebben dan daarop in te spelen. “Als VVV ontwikkelen we momenteel een nieuwe website en een nieuwe app om in 2017 nog relevanter te worden voor de toerist en recreant. Hij moet Zeeland eerst en vooral online vinden, maar vervolgens ook eenvoudig zijn vervoer, verblijf en vermaak hier kunnen boeken. De uitdaging is hem niet te bedelven onder een lading informatie over alles en nog wat, maar zijn latente behoeften te peilen. Zo kunnen we niet alleen meer mensen naar Zeeland trekken, maar ook meer herhalingsbezoeken genereren. Eén op één marketing heeft de toekomst en geeft ook de doorslag op de binnenlandse vechtmarkt. Want hoe populair Zeeland ook is, andere provincies zijn geduchte concurrenten.”

Offline gastheerschap

Eric Caspers voegt daar aan toe dat de Zeeuwse hotelsector al ver staat in een zogeheten dedicated contact met haar gasten. “Het is belangrijk om in contact met hen te blijven en zo een zakelijke klant ook privé tot een bezoek te kunnen verleiden. Maar dat online volgen van je klant mag niet vervallen tot platte en irriterende reclame en het succes van dat contact staat of valt uiteindelijk met je offline gastheerschap. Daarom organiseren we nu bijvoorbeeld een cursus ‘Gastheerschap voor Vlamingen’. Steeds meer horecaondernemers ontdekken dat ze een tafel wel drie keer op één avond kunnen vullen met gasten die gebruikmaken van een kortingsbon, maar drie keer twee euro netto winst is natuurlijk een verdienste van niks. Een Vlaams gezin daarentegen dat weliswaar een hele avond de tafel bezet houdt, maar ook goed verteert en een extra fles wijn bestelt – en daar zit de marge op – levert de ondernemer veel meer winst én meer plezier in zijn werk op.”

Digitaal en duurzaam

Zeeland is op het gebied van energieopwekking een van de meest duurzame provincies. Kan het digitaal en duurzaam met elkaar verbinden? Wicher Deddens is van mening dat dit zeker kan maar dat het duurzame imago van de digitale economie te sterk is opgepoetst. “Met de energiebehoefte van één serverpark van Google kunnen zestienduizend huishoudens verzorgd worden. Al dat dataverkeer creëert een enorme CO₂-uitstoot. De digitalisering heeft hele industrieën echter wel veel schoner gemaakt. Als ik de grafische sector als voorbeeld neem: vroeger hadden wij allerlei afvalstromen, van ontwikkelaar, fixeer en inkten, nu produceren wij praktisch geen afval meer. De ambachtelijke drukker van vroeger is grotendeels veranderd in een operator, met veel kennis van ICT. Maar helemaal digitaal wordt het drukken nooit en voor het milieu hoeven we het papier niet te laten. Bijna al het papier is tegenwoordig gerecycled en de papierindustrie plant voor elke boom die gekapt wordt twee nieuwe aan. Het lezen van een ouderwets boek is ook beter om informatie te onthouden dan het lezen op een scherm. In het onderwijs komt men alweer een beetje terug van het lesgeven via iPads.”

Silicon Polder?

Het vaste draadloze netwerk brengt internet ook op de verste uithoek van de dijk binnen handbereik. De stelselmatige vergroting van de bandbreedte via het bestaande netwerk heeft ervoor gezorgd dat de Zeeuwse ondernemers nieuwe vormen van digitalisering konden toepassen. Is er echter ook zoiets als een Zeeuwse versie van Silicon Valley ontstaan, een Silicon Polder? Eric Caspers verwijst naar bedrijven als Bever Innovations en Omoda. Bever voorziet wereldwijd tankstations van geavanceerde LED-verlichting, maar begon als een technisch bedrijfje van twee voormalige verpleegkundigen. “Omoda was oorspronkelijk een gewone Zierikzese schoenenwinkel. Dankzij de geheel eigen versie van online schoenen kiezen, aanpassen en kopen – met een medewerker die je in je eigen taal te woord staat – heeft Omoda nu vestigingen in het hele land en in het buitenland. En toch gelooft dit bedrijf niet in een pure E-commerce formule. Het is geen Zalando. Omoda combineert online en offline op een zeer slimme manier.”

Misschien is dat wel de typisch Zeeuwse component van het succes dat allerlei ondernemers dankzij de digitalisering weten te boeken. Ze zien de online mogelijkheden, maar ze beseffen dat de uiteindelijke afrekening altijd offline plaatsvindt. De toerist ziet op zijn scherm fraaie vergezichten, de consument prachtige pumps of de digitale borden met brandstofprijzen zoals Bever Innovations die heeft ontwikkeld. De Zeeuwse aanbieders zorgen ervoor dat de online geschapen verwachting en de offline beleving elkaar nauwelijks of niet ontlopen.

Tekst: Jeroen Kuypers / Fotografie: Oscar van Beest

Interessant artikel? Deel het: