Bedrijfsovername is meer dan louter een strategische keuze

8 december 2016 10:39

Elke dag denken duizenden ondernemers na over bedrijfsoverdracht. Dan wel om te verkopen. Dan wel om een ander bedrijf te kopen. Of, om het te regelen in de familie. De vraag is echter hoe dat slim vorm te geven. Écht slim. En, strategisch.

Volgens David Uijl, Pieter van der Spek en Jan de Bruijn, drie van de vijftien partners van het Centrum voor Bedrijfsopvolging uit Maartensdijk, is een goede en gedegen voorbereiding geen overbodige luxe. Zij vertelden hierover tijdens een zéér goed bezochte Masterclass Bedrijfsovername, die in samenwerking met Het Ondernemersbelang in oktober in Houten werd georganiseerd.

Als eerste de trends in de markt, gebaseerd op een onderzoek onder 200 ondernemers. David vertelt: “71% van de ondernemers blijkt wel eens na te denken over opvolging of verkoop. 64% van de ondernemers wil beslist verkopen als een goed bod wordt gedaan. Een kwart van de ondernemers denkt het eigen bedrijf te kunnen verkopen binnen een periode van 5 jaar. Er is een relatief grote groep ondernemers bezig met overdracht. Het zijn de babyboomers die tegen het einde van hun ondernemerscarrière lopen.”Uit verder onderzoek (onder overnameadviseurs) blijkt dat het aantal bedrijfsoverdrachten dit jaar ongeveer op het zelfde niveau is van vorig jaar. “Daarnaast zien we wel een toename van het aantal opdrachten met ongeveer 14%,” zegt Uijl. “Ook is de transactiesom ten opzichte van de winst gestegen.”

Volgens onderzoeksbureau Panteia blijkt bovendien dat ongeveer de helft van de overnames binnen familie of personeel plaatsvindt. “Dit gaat echter omslaan; potentieel opvolgende generaties hebben vaak andere interesses; de verwachting is dat er minder overdrachten binnen de families gaan plaatsvinden. Vooral in de branches transport, dienstverlening en de groot- en detailhandel is overname nog bijna dagelijks aan de orde.” David ziet tegelijkertijd dat bedrijven vaak nog wel te hoge opbrengstverwachtingen hebben. “Dat levert nogal eens wat teleurstelling op.” Maar ook onderschatten ondernemers vaak het emotionele proces dat onlosmakelijk is verbonden aan het overdragen van je eigen kindje aan een ander. “Daarnaast is de timing cruciaal; is het bedrijf wel echt verkoopklaar? En… niet onbelangrijk: is de voor de hand liggende koper wel de uiteindelijke echte koper?”

Redenen

De redenen om een bedrijf te verkopen zijn legio. “Men wil met pensioen, er is bijvoorbeeld geen natuurlijke opvolger in de eigen organisatie, men is moe van de sores met het personeel, men is soms ook gewoon moe van het ondernemen. Vaak spelen gezondheidsredenen mee of men ziet simpelweg in dat verkoop het beste voor het bedrijf is,” zegt David. “Aan de andere kant van de tafel – bij de aankoop – zijn er uiteraard ook legio redenen te formuleren om aan de slag te gaan. Van het behalen van synergievoordelen tot aan het versnellen van de groei of een stap vooruit maken ten opzichte van de concurrentie.”

Voorbereiding

Ondernemer Pieter kan met recht een ervaringsdeskundige worden genoemd. “Failing To Prepare is Preparing To Fail,” zo begon hij zijn verhaal tijdens de Masterclass. Pieter pleitte tijdens de Masterclass voor een gedegen voorbereiding waarbij de persoonlijke en zakelijke omstandigheden eens goed naast elkaar worden gelegd. “Want, we moeten het échte DNA van de onderneming gaan bepalen. Dat heeft niet alleen te maken met inzicht in de jaarrekeningen en de toekomstverwachtingen. Het gaat dan ook nadrukkelijk om de markt- en productontwikkelingen, de huidige en de te verwachten concurrentiepositie. Een diepe SWOT-analyse móet gewoon onderdeel zijn van dat gehele vooronderzoek.”

Pieter legde uit dat er ook kritische vragen gesteld moeten worden over de financiële, fiscale en juridische aspecten. In deze fase is het een zoektocht naar onafhankelijke antwoorden. “Er moet geen ruimte zijn voor een dubbele interpretatie. Heel simpel: gaan de kinderen opvolgen? Is de opbrengst voldoende voor mijn pensioen? Dan moet je op een gegeven moment klip en klaar ‘Ja’ of ‘Nee’ kunnen zeggen.”

Waarde en prijs

Maar ja… .wát is dan de prijs van de onderneming? Jan benadrukte dat waarde en prijs verschillende grootheden zijn. “Waarde is op basis van waardering. Prijs is wat een potentiële koper bereid is te betalen en dan kan financieren. Want, zonder financiering geen overname! Zo duidelijk is het ook.”

Jan vertelde dat het bestaande onroerend goed vaak de deal bemoeilijkt. Meestal wil de verkoper het pand verkopen als onderdeel van de deal. Maar het kan zijn dat de koper liever wil huren, met een eventuele optie tot koop. Dit kan namelijk de financierbaarheid vergroten. De verkoper wil een lange huurperiode (aanvullend pensioen), de koper andersom. “Maak koop of verhuur dus onderdeel van de deal, later is het lastiger om dit goed te regelen.”

Jan legt uit dat men daarnaast een aantal waardes goed van elkaar dient te onderscheiden. “De intrinsieke waarde is de som van het Eigen Vermogen zoals dat op de balans staat plus eventuele stille reserves. De rentabiliteitswaarde is de contante waarde van het genormaliseerde winstniveau op basis van de rentabiliteitseis. De beste methode om de economische waarde van een onderneming te berekenen is de Discounted Cash Flow methode: de waarde van de onderneming wordt bepaald door de toekomstige vrije kasstromen contant te maken, rekening houdend met het risicoprofiel van de onderneming.”

Het drietal moet lachen, want eerlijk is eerlijk. Het duizelt de deelnemers van de Masterclass uiteraard een beetje. De verkoop of aankoop van een bedrijf is nadrukkelijk geen sinecure. “Regeren is vooruitzien,” zo besluiten David, Pieter en Jan. “En dat kun je niet altijd zelf. Het is van belang dat ondernemers daar externe deskundigen bij laten aansluiten. Niet alleen om de feitelijke en benodigde vragen te stellen. Maar ook voor die kritische blik. Om uiteindelijk niet teleurgesteld te zijn.” «

www.cvbinfo.nl

Tekst: Jerry Helmers // Fotografie: Ruud Voest

Interessant artikel? Deel het: