Een burn-out als RESET

7 februari 2017 16:44

Twintig jaar geleden kochten wij onze eerste computer: een grote kolom met een dikke monitor die de helft van mijn bureau innam. Ik vond het fascinerend om te ontdekken wat ik met zo’n computer allemaal kon doen, maar ook uitdagend. De computer liep nog wel eens vast. En als ik dan contact opnam met de winkel waar we deze gekocht hadden, dan kreeg ik te horen: “Gewoon kiezen voor RESET: even uit en weer aanzetten”. En inderdaad, vaak hielp dit.

Tegelijkertijd vond ik dit frustrerend, want hoe kan het nou dat alleen het uit- en aanzetten een probleem oplost? Maar ik vroeg me ook af: zou het niet geweldig zijn als we ook bij onszelf zo’n RESET-knop konden gebruiken, als het even niet meer lukt?

Bij spanningen of oververmoeidheid kan dat. Goed bijslapen en iemand is weer de oude. Maar bij een burn-out lukt dat niet meer. Dan is de accu helemaal leeg. Een burn-out lijkt eerder op een computercrash. Herstel kost tijd.

Actie en rust

Ons 24-uurs ritme is opgebouwd uit actie en rust. Hiervoor hebben we twee systemen, die ingenieus samenwerken: het sympathische systeem voor de actie en het parasympatische systeem voor de rust, simpel gezegd uw gaspedaal en rempedaal. Op papier is het een mooie regelmatige zigzaggrafiek: overdag in actie de heuvel op en ’s nachts in rust de heuvel af.

Wanneer gaat het mis?

• Het gaspedaal te diep of te langdurig intrappen leidt uiteindelijk tot uitputting.
• Een rempedaal dat niet goed werkt, leidt tot onvoldoende rust voor herstel van lichaam en geest.

Burn-out

Bij een burn-out is de balans van het gas- en rempedaal in het dagelijkse leven helemaal verstoord. Het energiesysteem is helemaal ontregeld. Er is hulp nodig voor de RESET.

Volgens de wetenschap zijn er drie symptomen die bepalen of iemand een burn-out heeft. Dit zijn lichamelijke en emotionele uitputting, cynisme en verminderd zelfvertrouwen. Het uit zich in enorme vermoeidheid en concentratiegebrek. Andere kenmerken zijn slaapproblemen, emotionele stemmingswisselingen, gepieker, onrust en snel geïrriteerd zijn.

Het komt nooit zomaar ineens. Het komt ook nooit alleen maar door hard werken. De oorzaak komt van binnenuit en van buitenaf. Hierbij spelen een rol:

• Langdurige stress, in combinatie met een neiging tot perfectionisme en een groot verantwoordelijkheidsgevoel
• Het gevoel geen invloed te hebben op levensgebeurtenissen
• Continue waakzaamheid en adrenaline door onrust van buitenaf. Mobiel en Internet stimuleren een 24/7 bereikbaarheid, met meer aandacht voor de buitenwereld dan voor de binnenwereld.

Volgens recente cijfers van CBS en TNO krijgt een op de zeven werknemers burn-outklachten. Vaak heeft de omgeving van de persoon het al lang aan zien komen en genoemd en zijn die signalen telkens door de betrokkene genegeerd. De ernst en de impact van de klachten zijn genoeg reden om het te voorkomen.

Ik noem een aantal aandachtspunten:

• Luister naar signalen van uw lijf. Leer waar uw grenzen liggen.
• Maak tijd voor ontspanning
• Zoek een goede uitlaatklep, bijvoorbeeld bewegen en sporten. Dit zorgt tegelijkertijd voor een betere slaap.
• Zorg voor regelmaat in uw dagelijkse leven, in eten, bewegen en slapen.
• Kijk eens met een helikopterblik naar uw eigen keuzes en eigen kracht
• Durf hulp te zoeken

Tot slot: een burn-out is nooit alleen negatief. Het is een gedwongen RESET die ook iets positiefs met zich meebrengt in de vorm van wijze lessen. Er komt een nieuwe balans met keuzes vanuit de eigen kern, vanuit wat echt belangrijk is. Soms leidt dat tot een bewuste carrièreswitch. En vaak tot een verrijking van het leven, tot een upgrade van het levenspad.

En met die upgrade zijn we weer terug bij de computer!

Anneke Stuij, ontspanningstherapeut - www.praktijkannekestuij.nl

Interessant artikel? Deel het: