Shoot-out bepalingen: het wilde westen van het ondernemingsrecht?

9 februari 2018 15:49

Shoot-out bepalingen worden opgenomen in aandeelhoudersovereenkomsten om impasses tussen aandeelhouders in voornamelijk 50/50-BV’s te doorbreken. In 50/50-BV’s houden  twee aandeelhouders ieder de helft van de aandelen en vormen zij veelal samen het bestuur. Zolang het goed gaat en de aandeelhouders het met elkaar eens blijven over de koers van de onderneming schijnt de zon. Maar wat nu als de aandeelhouders het niet meer eens zijn over de te varen koers en beiden door willen met dezelfde onderneming, maar zonder de ander? Dan komen shoot-out bepalingen goed van pas!

Wat is een shoot-out bepaling?

In 50/50-BV’s kunnen aandeelhouders elkaar gijzelen in de besluitvorming. Geen van beide heeft immers doorslaggevende zeggenschap. Wanneer men het oneens is wordt er dus niet besloten. Dit noemt men ook wel een ‘deadlock’. Zo’n deadlock kan schadelijk zijn voor de onderneming en leidt bij voortduring daarvan in een procedure bij de Ondernemingskamer al snel tot het oordeel dat sprake is van wanbeleid. Een shoot-out bepaling is een contractuele of statutaire regeling ter beslechting van zeggenschapsimpasses in rechtspersonen die uiteindelijk uitmondt in een gedwongen overdracht van de aandelen van de ene aandeelhouder aan de andere aandeelhouder. Shoot-out bepalingen worden dus zowel in aandeelhoudersovereenkomsten als in statuten opgenomen. Een goede shoot-out bepaling zorgt ervoor dat er een redelijke prijs wordt betaald voor de aandelen. De partij die gedwongen moet verkopen is immers overboden door de andere aandeelhouder. Je aandeelhouderschap kan in een flits over zijn: de shoot-out!

Welke onderwerpen regelt een shoot-out bepaling?

De shoot-out bepaling vloeit niet voort uit de wet en is dus contractueel van aard. Je kunt daarin dus overeenkomen wat je wilt zo lang de bepaling maar niet in strijd is met de wet en/of de statuten. Doorgaans worden de volgende onderwerpen opgenomen:

• De besluiten die zodanig belangrijk zijn dat een impasse bij de besluitvorming daarover aanleiding zijn om een beroep op de shoot-out bepaling te doen;
• Op welk niveau vindt de besluitvorming over dergelijke besluiten plaats (AVA of RvC?);
• Binnen welke termijn de shoot-out bepaling geactiveerd kan worden;
• Is er een verplichte afkoelingsperiode en/of moeten partijen verplicht een mediationtraject doorlopen?;
• De wijze waarop het biedingsproces plaatsvindt;
• De wijze waarop betaling (in eens of in termijnen) dient plaats te vinden;
• Enz. want de bepaling is vormvrij!

In de praktijk zijn vele varianten op de shoot-out bepaling met spannende namen ontwikkeld. Zo hebben we de ‘Texas shoot-out’, de ‘Mexican shoot-out’, de ‘Russian Roulette’ en de ‘Fairest bid’.  Het strekt te ver om deze in detail te behandelen in dit blog, maar zij onderscheiden zich in de wijze waarop het biedingsproces plaatsvindt.

Waarom een shoot-out bepaling opnemen?

Eerder schreef ik al eens dat je een dak moet repareren wanneer de zon schijnt. Zo is het ook met de shoot-out bepaling. Je hoopt hem nooit nodig te hebben, maar als je hem nodig hebt ben je blij dat je er een beroep op kunt doen. Het is bovendien beter om in tijden dat je goed met elkaar door één deur kunt samen te bepalen hoe je met elkaar om wilt gaan op het moment dat er een conflict is. Als het conflict er eenmaal is, dan spelen andere factoren (met name afhankelijkheidsposities in kennis, geld, draagvlak en mogelijke synergievoordelen) een rol bij de waardebepaling van de aandelen. Die factoren spelen wellicht ook een rol in het biedingsproces op grond van een shoot-out bepaling, maar men weet niet van elkaar wat men zal bieden en de bieding is bindend. Dan ga je dus niet al teveel marchanderen met de waarde om te voorkomen dat je zelf je aandelen gedwongen moet overdragen.

Er zijn nog vele andere redenen om in samenwerkingsverbanden goed na te denken over mogelijke toekomstscenario’s en de consequenties daarvan voor de onderlinge verhoudingen. Die zaken regel je doorgaans in een aandeelhoudersovereenkomst of in een VOF-akte. Denk hierbij aan ziekte, overlijden, minder werken, enz. Die zaken regel je als de zon schijnt en dus niet pas als het dak eenmaal lekt!

http://www.rensenadvocaten.nl/blog/2018/02/08/shoot-out-bepalingen/

Interessant artikel? Deel het: