Lerende arbeidsmarkt is essentieel voor economisch veerkrachtige regio

14 december 2018 11:57

“Het vermogen om mee te bewegen met trends en ontwikkelingen vormt de basis voor economische groei en welvaart. Een belangrijke voorwaarde om dat goed te kunnen doen in een snel veranderende wereld zijn werknemers die hun kennis permanent kunnen ontwikkelen. Onderwijs- en kennisinstellingen, bedrijven en overheden moeten daarom hun krachten bundelen om een lerende economie te creëren waarin talenten en vaardigheden steeds zo optimaal mogelijk worden benut.”

Aan het woord is Monique Esselbrugge, wethouder Economie, Financiën en P&O in Nijmegen. Esselbrugge spreekt met veel passie over investeren in mensen en kennis. “Ik bezoek wekelijks bedrijven en overal hoor ik dat er een schreeuwend tekort is aan geschikte arbeidskrachten. Human capital is een schaars goed, terwijl het een kritieke succesfactor is voor onze economie. Een leven lang ontwikkelen moet daarom wat mij betreft het ‘nieuwe normaal’ worden. Het doet er niet toe hoe oud je bent, welk vak je uitoefent of wat voor soort opleiding je hebt gevolgd. Als we als regio willen blijven meedoen, moeten we nog beter investeren in de mensen die onze economie draaiende houden en de mensen die nu nog niet meedoen. Technologische veranderingen, digitalisering, globalisering, vergrijzing en grote opgaven als de energietransitie hebben enorme invloed op ons leven en werk; we moeten er klaar voor zijn! Dat is goed voor de huidige én toekomstige werkgevers, zelfstandigen en werknemers.“

“Processen die de arbeidsmarkt beïnvloeden liggen vaak buiten onze directe invloedssfeer”

Benut verandering

“Er komt veel op ons af en dat vraagt om een sterk aanpassingsvermogen, maar al die veranderingen zorgen ook voor mogelijkheden om ons werk en leven te verbeteren en nieuwe banen te creëren. Ik spreek vrijwel dagelijks met ondernemers die deze kansen willen benutten en dat vaak succesvol doen. Toch lopen zij regelmatig tegen drempels aan. Dat komt onder meer door een arbeidsmarkt die onvoldoende aansluit op de behoeften van werkgevers. Aan de andere kant zie ik leerlingen, studenten en werknemers die graag willen, maar niet de juiste mogelijkheden krijgen om hun kennis en kunde te vergroten en aan te laten sluiten bij de vraag. Dat moet veranderen. Zeker als je bedenkt dat de werkgelegenheid in onze regio gelukkig groeit, maar minder hard dan in de rest van de provincie. Natuurlijk lossen we dat niet zomaar op, want de arbeidsmarkt is grillig. Maar er is veel mogelijk als de samenwerking tussen onderwijs, kennisinstellingen, bedrijven en overheid nog beter wordt. Er gebeurt gelukkig al heel veel, maar we moeten er de komende jaren nog een flinke schep bovenop doen. Daar voelen wij ons als gemeente zeker ook verantwoordelijk voor. Een goede arbeidsmarkt is namelijk een belangrijke voorwaarde voor een veerkrachtige economie, een aantrekkelijke stad en tevreden inwoners. We investeren daar dus graag in, bijvoorbeeld door baanarrangementen waarmee bedrijven iemand meerjarig in dienst kunnen nemen of houden in combinatie met een slimmere inzet van loonkostensubsidies en omscholingstrajecten.”

Verbinden

Esselbrugge ziet vooral een rol voor de gemeente in het verbinden van partijen. “Processen die de arbeidsmarkt beïnvloeden liggen vaak buiten onze directe invloedssfeer. Ondernemers, kennisinstellingen, onderwijs en werknemers hebben daarin een eigen verantwoordelijkheid én van heel veel zaken minstens zo veel verstand als wij. Maar dat is geen excuus om op onze handen te gaan zitten. Een actieve gemeente kan verbinden, regionale samenwerking stimuleren, inspireren, pilotprojecten mogelijk maken, monitoren en doelstellingen helpen vorm geven. Met bedrijven, onderwijs en kennisinstellingen kunnen we landelijk beleid beïnvloeden en vertalen naar de regio. De uitdaging moet zijn dat we gezamenlijk lange termijndoelen vast leggen, maar tegelijkertijd snel mee kunnen bewegen als dat nodig is.” Ook binnen de gemeente wil de wethouder effectief kunnen schakelen. “Onze organisatie moet flexibel zijn en lijntjes kort houden. Met mijn collega’s van onderwijs en werk&inkomen ga ik de komende vier jaar nog intensiever samenwerken.”

Etiketjes afpulken

“Verbinden en buiten de gebaande paden treden is voor mij namelijk echt de essentie van wat we moeten doen. Ik hou niet van hokjesdenken en verkokering. Niet binnen de gemeente, maar ook niet in de samenwerking met andere partners. Mijn partijgenoot Hans van Mierlo zei over etiketten dat hij altijd zin had om ze er vanaf te pulken. Nou, dat heb ik dus ook. Vervlecht onderwijs, kennisinstellingen, ondernemers en overheid meer met elkaar. Denk bijvoorbeeld aan docenten en leerlingen die deels in het onderwijs actief zijn en deels bij bedrijven. Onze mbo’ers hebben Europees gezien een bovengemiddeld hoog niveau en vinden snel werk. Dat is uiteraard te danken aan eigen inzet, maar net zo goed aan slimme samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Ook de soms nog strakke scheidslijnen tussen mbo-, hbo- en wo-studenten zijn ouderwets. Zij zijn straks op de arbeidsmarkt allemaal aan elkaar verbonden door grote opgaven als de groeiende zorgvraag, verstedelijking of het razendsnelle tempo waarmee nieuwe technologische en digitale toepassingen zich ontwikkelen. Dus zorg tijdens de opleiding al voor die verbinding. Dat levert per definitie nieuwe inzichten en innovaties op. Kijk maar naar ons regionale Logistiek Expertise Centrum dat samenwerkt aan onderwijsontwikkeling om studenten goed te laten instromen in die sector. Denk aan het Technovium waarin ROC, HAN en bedrijfsleven samen werk maken van techniek. Het Thermion in Nijmegen-Noord is ook zo’n mooie plek. Studenten, docenten, onderzoekers en professionals van verschillende disciplines én opleidingsniveaus leren in de praktijk van elkaar en bedenken innovaties in de zorg. Ontmoetingsplekken als Mercator, Start Up Nijmegen of YIP, waar ervaren ondernemers starters ondersteunen en coachen vind ik ook erg waardevol. Samen met belangrijke spelers zoals NXP, Nexperia, TNO, Radboud Universiteit en de provincie proberen we een nieuw onderzoeksinstituut voor chiptechnologie (CITC) in Nijmegen te vestigen. Dat instituut zal ook veel aandacht besteden aan talentontwikkeling. Allemaal essentieel om alleen al de tienduizenden Health en High Techbanen in onze regio goed in te vullen. Ik zou ook nog meer verbinding willen creëren tussen al die individuele netwerken. Er zit heel veel kennis, ervaring en innovatie ‘verstopt’ die gedeeld zouden moeten worden. Zo leer je van elkaar, versterk je elkaar.”

Veerkracht stimuleren

Esselbrugge is ervan overtuigd dat er nog een wereld te winnen is. “We zien ook nu weer dat er na een crisis of bij een grote verandering als de energietransitie ‘ineens’ een nijpend tekort is aan goed opgeleid arbeidskrachten. Lange termijnvisies blijven nodig, maar moeten ook tot een concreet uitvoeringsplan leiden dat kan meeveren met de economie. Onze uitdaging is om onze krachten in dat proces te bundelen. Ik heb goede hoop dat we dat voor elkaar krijgen. Alle ingrediënten zijn er immers: onze regio is ondernemend en heeft een jonge bevolking, onze onderwijsopleidingen en kennisinstituten zijn top. Als we die kansen nog beter benutten, zetten we een enorme stap vooruit naar een wendbare arbeidsmarkt waarin elk talent wordt benut en ieder een rol te vervullen heeft, essentieel voor een veerkrachtige regionale economie!” «

Interessant artikel? Deel het: