Duurzame ambities realiseren op kleine én grote schaal

24 oktober 2018 09:49

Elk duurzaam succes, hoe klein ook, telt. Het is een stimulans voor verdere initiatieven. Cruciaal is samenwerken, ideeën uitwisselen en een slimme mix van middelen en te verwachten opbrengsten.

Dimitri Horsthuis-Tangelder is wethouder in Overbetuwe vanuit Gemeentebelangen Overbetuwe (GBO), een gemeente bestaande uit 11 kernen. Zijn portefeuille bevat duurzaamheid, kernenbeleid, cultuur, recreatie, toerisme, erfgoed, schulddienstverlening, armoede en minimabeleid, participatie en mobiliteit. De samenstelling van zijn portefeuille maakt het hem mogelijk met een ‘grensoverschrijdende’ blik te kijken naar aandachtgebieden, benaderingswijzen en oplossingen.

Focus

Duurzaamheid staat hoog op de beleidsagenda. Het is een onderwerp dat veel aspecten kent. Er liggen kaders en er zijn veel initiatieven in gang gezet. Die hebben vorm gekregen in landelijk, provinciaal, regionaal en lokaal overleg tussen overheden, burgers en bedrijven. Bijvoorbeeld in het provinciale Gelders Energie Akkoord maar ook – meer regionaal- in samenwerking met omliggende gemeenten als Nijmegen, Arnhem, Neder-Betuwe en Lingewaard. En uiteraard zijn er lokale initiatieven gericht op duurzaamheid; binnen de gemeentelijke organisatie, in samenwerking met bedrijven en ondernemersverenigingen en in samenwerking met burgers. De gemeente fungeert hierbij als voorbeeld, aanjager en facilitator.

Direct zichtbaar

Horsthuis-Tangelder: “Het gaat over de praktische invulling op lange én de korte termijn, over klein- én grootschalig. Kleinschalige acties, waarbij het duurzame resultaat snel zichtbaar is, zijn belangrijk. Het begint met betrokkenheid bij de eigen leef- en werkomgeving”, beklemtoont Horsthuis-Tangelder. “Neem bijvoorbeeld de spijkerbroekactie. Met als motto ‘wij houden elkaar warm’, konden inwoners hun oude spijkerbroeken doneren in denimcontainers, verspreid over alle gemeentekernen. Die broeken gebruiken we om het vernieuwde gemeentehuis te isoleren. De actie, die zeer succesvol is verlopen, laat op een laagdrempelige manier zien dat oude spullen een nieuwe toepassing kunnen krijgen en dat we daar zelf aan kunnen bijdragen. Zo zijn de nieuwe balies in het gemeentehuis gemaakt van onze oude bureaus en is de wand in de nieuwe multifunctionele kantoortuin betimmerd met hergebruikt houtmateriaal (zie coverfoto). Het zijn voorbeelden die voor mensen direct zichtbaar zijn. Bovendien leiden ze tot nieuwe lokale activiteiten, zoals de oprichting van de zwerfvuilbrigade. Dit initiatief gaat uit van de gedachte dat we door onze leefomgeving schoon te houden een drempel opwerpen tegen het achteloos weggooien van afval. Waar het al een bende is zullen mensen sneller iets op de grond gooien dan waar het schoon is.”

Lokaal

De lokale aanpak, met regionale verbindingen, geldt ook voor initiatieven op het gebied van zonne- en windenergie en isolerende maatregelen. Horsthuis-Tangelder: “Kijk wat kan, waar het kan, hoe het ingebed kan worden in het bestaande, wie kan meedoen en wat het oplevert aan duurzaamheidswinst. Ook hier is sprake van kleinschalige en snelle opbrengsten naast lange termijn ambities en resultaten. Enkele voorbeelden: Wie zijn eigen woning energiezuiniger wil maken en daarvoor geld moet lenen, kan een aanvraag doen voor de Duurzaamheidslening van de gemeente. Daarnaast stimuleren we scholen en bedrijven om zonnepanelen op hun daken te leggen en isolatiemaatregelen te nemen. Dat geldt ook voor woningcorporaties, rekening houdend met het planmatig beheer en onderhoud van hun huizen. We sporen, met succes, agrarische bedrijven aan de daken van hun gebouwen met zonnepanelen te beleggen. Voor eigen gebruik, maar ook als kleinschalige energieleverancier.”

Langs de A 15, in het verlengde van Windpark Nijmegen-Betuwe, liggen plannen voor een aantal windmolens. Het nieuwe distributiecentrum van Lidl op Park 15 wordt van energie voorzien door een van die windmolens. Ook zijn er plannen voor een zonnepark langs de A15 tussen Valburg en Ressen, waar liefst 170.000 panelen stroom moeten gaan leveren voor 13.000 woningen.

En dan is er nog het vergevorderde plan voor een drijvend zonnepark op de Eisenhowerplas bij De Aam in Elst, dit in samenwerking met Blauwe Energie en ontzander K3Delta. “De panelen draaien mee met de zon en de bekabeling wordt gekoeld door het wateroppervlak. Volgens berekeningen levert dat een extra energieopbrengst van 35 procent op. De jaarlijkse stroomopbrengst van 1,9 megawatt wordt rechtstreeks aan de bedrijven op De Aam geleverd.”

Infrastructuur

“Aan initiatieven is geen gebrek. Het is zaak op ieder moment goed in de gaten blijven houden wat de toegevoegde waarde is. Daarbij letten we op de toegepaste techniek, de kosten en de baten in duurzaamheid. Een belangrijke component in de transitie is optimaal gebruik te maken van de bestaande energie-infrastructuur en deze waar nodig uit te breiden, vooruitlopend op nieuwe toepassingen. We zijn hierover voortdurend in nauw overleg met netbeheerder Liander en buurgemeenten.”

Een volgend aspect dat Horsthuis-Tangelder benoemt is duurzaamheidswinst bij een goede infrastructuur rond vervoer, mobiliteit en arbeidsmarkt. “Goede bereikbaarheid is en blijft cruciaal voor sociale en economische activiteiten. Mobiliteit van mensen en goederen heeft echter ook duurzaamheidseffecten. Ook op deze terreinen kunnen we duurzaamheidswinst boeken met slimme oplossingen. Bijvoorbeeld het woon-werk autoverkeer te ontmoedigen door betere openbaar vervoerverbindingen, gebruikersvriendelijke en strategisch gelegen carpoolplekken in te richten en het verbeteren van het netwerk van fietspaden in samenhang met maatregelen om het fietsen te bevorderen.”

Energiepositief

Op het gebied van circulariteit en hergebruik is eveneens nog veel te winnen binnen bedrijven. “We streven naar energieneutrale bedrijventerreinen in onze gemeente. Daarom participeert onze gemeente in het project Bedrijventerreinen Energiepositief, ofwel BE+, om een extra impuls te geven aan wat bedrijven intern kunnen verbeteren. Op het bedrijventerrein De Merm en de Aam gaat BE+ 150 bedrijven energie positief maken. Dat wil zeggen dat ze duurzame energiebesparende maatregelen nemen die de ondernemers in 5 jaar kunnen terugverdienen, dat kan door isolatie, groene energie maar ook door slimmere werk- en productieprocessen.”

De gemeente, bedrijven, instellingen en burgers dragen ieder op hun eigen manier bij aan de duurzame transitie. “Het begint allemaal tussen de oren”, zegt Horsthuis-Tangelder. “Bewustwording en beleving, kleine en grotere successen; het zijn de ingrediënten voor betrokkenheid en het nemen en krijgen van verantwoordelijkheid. En die houdt niet op bij het eigen stoepje, het eigen bedrijf of de gemeentegrens…” «

Interessant artikel? Deel het: