‘‘Digitalisering draait niet uitsluitend om techniek’’

18 oktober 2019 10:01

Voor zover bekend is Maarten van Gils met (vorig jaar 36, nu 37 jaar) één van de jongste lectoren in Nederland. Van Gils studeerde aan de Universiteit Twente en promoveerde aan de Radboud Universiteit. Hij werkte aansluitend als adviseur, teamleider en directielid bij adviesbureau KplusV. Vervolgens was hij een jaar projectleider van Boost, het vooraanstaande SmartIndustry netwerk in Oost-Nederland.

Van Gils brengt niet alleen veel kennis en kunde met zich mee, hij heeft ook een sterke wil om daadwerkelijk een verschil te maken, een bijdrage te leveren. “De HAN biedt onderwijs van topniveau. Naast een onderwijsinstelling zijn wij ook een kennisinstituut voor deze regio. Onderzoek is hier net zo belangrijk als onderwijs. Binnen zowel mijn lectoraat als mijn rol als programmamanager Smart Region krijg ik de kans en de ruimte om aan de slag te gaan met kennisontwikkeling rondom het vraagstuk hoe samenwerkende mkb’ers slimme technologie kunnen toepassen om nieuwe en innoverende bedrijfsmodellen te ontwikkelen én implementeren. Dat doe ik uiteraard niet alleen, maar samen met studenten, collega’s, collega onderwijsinstituten en spelers uit het werkveld. Ik heb altijd al een voorliefde gehad voor publiek-private samenwerking. Het zijn partijen met uiteenlopende DNA-structuren die collectief problemen willen aanpakken en oplossen. Dat ik daar deel van uit mag maken vind ik een fantastische kans en uitdaging.”

Zwaartepunten

Smart Region is één van de drie zwaartepunten van de HAN. Naast extra aandacht voor slim, hebben ook schoon (zwaartepunt Sustainable Energy & Environment) en sociaal (Health) prioriteit in het onderzoek en onderwijs. Drie elementen die samen zorgen voor een sterke regio met florerende organisaties. In de regio ziet de HAN 3 thema’s nadrukkelijk terugkomen in de economie: duurzaamheid/vergroening, gezondheid en welzijn en de digitalisering van bedrijven en processen in allerlei vormen. De hogeschool heeft hier specifieke aandachtsgebieden van gemaakt: Sustainable Energy & Environment, Health en Smart Region. Voor elk thema is er een hogeschool-brede programmamanager aangesteld, waarbij Van Gils Smart Region voor zijn rekening neemt. Maarten van Gils: “We leven in een tijd van digitalisering, automatisering en robotisering: een snel veranderende wereld, ook wel de Vierde Industriële Revolutie. Er is een nieuwe realiteit die een andere mindset vereist. Binnen Smart Region willen wij krachtige impulsen geven aan de daarvoor benodigde wendbaarheid van onze regionale economie. Ben je als organisatie niet wendbaar, dan loop je gevaar. Dat zie je aan bedrijven zoals de Kijkshop en warenhuis V & D. Nieuwkomers zoals Uber en Airbnb zetten het traditionele speelveld op zijn kop en zijn succesvol.”

Innovatiehub

Een van de instrumenten die de HAN inzet, is de zogenaamde innovatiehub. Maarten van Gils: “Binnen onze innovatiehubs verbinden wij het onderwijs langdurig met bedrijven. In een Innovatiehub voeren studenten gezamenlijk innovatieopdrachten uit binnen een samenwerkingsverband van meerdere bedrijven. Het is een vorm om het mkb te ondersteunen met hun kennis- en innovatievraagstukken. Als voorbeeld: een in waterzuiveringsinstallaties gespecialiseerd bedrijf uit de Achterhoek had als onderzoeksvraag welk verdienmodel het meest passend was bij hun innovatieve producten. De ervaringen laten zien dat een deel van de studenten die hebben geparticipeerd in de hubs blijft werken bij het hubbedrijf. Waarmee ze bewezen een goed instrument te zijn om jong talent in de regio vast te houden. Een andere ervaring is dat door deel te nemen aan zo’n hub het innovatieproces continue aandacht krijgt binnen het bedrijf, ook wanneer de markt weer minder wordt. Verbeteringen blijven daarmee komen en maakt de onderneming op den duur minder vatbaar voor conjunctuurbewegingen.”

Oog voor

De digitalisering draait niet uitsluitend om techniek. “Het bestaat uit drie delen die evenveel aandacht vragen: de technologische kant, de menselijke kant en de businesskant/de verdienmodellen. Stel dat je als ondernemer een 3D-printer wilt aanschaffen om je bedrijfsprocessen te optimaliseren. Dan heb je iemand nodig die dat apparaat kan bedienen, eenmaal gevonden kun je dat afvinken. Het past ook in je productieproces, vinkje nummer twee heb je te pakken. Maar er moet ook een passend verdienmodel bij komen en dat is vaak lastig. Daarmee kunnen wij ondernemers helpen.” Maarten van Gils ziet de digitalisering als een mogelijkheid om diensten te optimaliseren. “Niet altijd, maar wel vaak. Het kan ook nieuwe klanten opleveren, omdat de fysieke en virtuele wereld in elkaar overvloeien.”

Financieel gewin

Menig in de vorige eeuw opgezet bedrijf had louter financieel gewin als doel. Dat kan echt niet meer, vindt de deskundige. “Natuurlijk is een bepaalde omzet generen belangrijk, dat is een open deur net als het waarborgen van de continuïteit. Maar, uitsluitend ondernemen voor financieel gewin kan eigenlijk niet meer. Een ondernemer heeft te maken met drie s-en: schoon, sociaal en slim. Het gaat om meervoudige waardecreatie. Dat is een mondiale beweging -kijk naar de Sustainable Development Goals- die jaren geleden in gang is gezet. In Nederland zie je steeds meer grote concerns (Philips, Schiphol) daar ook aandacht aan besteden in een jaarverslag.”

Ondernemer verenig je

Iedere ondernemer vanaf zijn eigen eiland aan de slag met gecompliceerde innovatievraagstukken, daar gelooft Maarten van Gils niet in. “Nee, integendeel. De vraagstukken zijn te groot om er als eenling mee aan de slag te gaan. Mijn advies is om je als mkb te verenigen. Dat kan in geografisch opzicht omdat je bijvoorbeeld relatief dicht bij elkaar in de buurt zit. Het kan ook op thematisch niveau. Stel: je hoort het woord blockchain telkens weer voorbij komen, maar je weet niet precies of dat voor jouw bedrijf ook toepasbaar is. Ga daarover in gesprek en zoek vervolgens naar kennispartijen zoals wij zijn om oplossingen te zoeken. Maar houd daarbij ook oog voor de mens- en businesskant.”

Open science platform

“Momenteel zijn wij bezig met het opzetten van een ‘open science platform’. Er is heel erg veel kennis aanwezig binnen de HAN en die kennis breidt zich elke dag weer uit door de onderzoeken die onze studenten verrichten en de voortdurende kennisoptimalisering van onze lectoren, programmamanagers en professoren. Die kennis wordt 24/7 toegankelijk voor iedereen, vergelijkbaar met Google Scholar, een internetzoekmachine waarmee je artikelen uit uiteenlopende disciplines kunt doorzoeken. Onze artikelen zullen zeer toegankelijk zijn.”

www.han.nl

Congres op 28 november:

www.han.nl/oovtl

Tekst: Mathilde Lentjes

Fotografie: Jacques Kok

Interessant artikel? Deel het: