Vijf tips om werkstress te verlagen

26 oktober 2021 16:16

• Bedrijfsadvies

Werkdruk: we ervaren het allemaal wel eens. Je werkt van deadline naar deadline en er lijkt geen einde aan te komen. Tel hierbij een druk privéleven op en de werkdruk kan al snel omslaan in werkstress met een burn-out op de loer. Hoe voorkomen we dit? Wij geven je vijf tips om werkstress te verlagen.

Wat is werkstress?

Wanneer je stress in of door een werksituatie ervaart heb je last van werkstress. Het is belangrijk te benoemen dat de ene collega wel werkstress kan ervaren onder een bepaalde situatie en de ander niet. Dit hangt geheel af van hoe iemand iets ervaart. Heb je een werknemer die zeer perfectionistisch is, of herken jij jezelf hierin? Dan kun je door een (hoge) werkdruk het gevoel hebben tekort te schieten of de controle te verliezen.

Naast de situatie op het werk, kunnen ook privé omstandigheden stress veroorzaken. Deze stress kun je meenemen naar de werkvloer. Hierdoor kan het uitvoeren van je dagelijkse werktaken al snel als te veel voelen. Bijvoorbeeld doordat je thuis een zeer druk gezinsleven hebt, je naast je baan ook nog mantelzorger bent, je wellicht last hebt van liefdesverdriet of in de rouw zit. Wanneer je weinig herstelmomenten en / of mogelijkheden vindt binnen je dag, dan raak je overvol. Je laadt niet meer op en dit kan leiden tot gezondheidsklachten met uitval als gevolg.

Ook een werkcultuur kan zorgen voor stress. Als werkgever ben je verplicht werkdruk te voorkomen. Dit is in de Arbowet opgenomen als psychosociale arbeidsbelasting (PSA) in artikel 1. Onder PSA vallen factoren als agressie, geweld, seksuele intimidatie, pesten en werkdruk op de werkvloer. Hoe je als werkgever aan deze voorwaarden voldoet moet je vastleggen in een wettelijk verplicht PSA-beleid.

Het verschil tussen werkdruk en werkstress

We zijn allemaal wel eens druk op het werk. Dat is ook niet perse slecht. Werken is gezond voor de mens en we hebben zo af en toe werkdruk nodig om te kunnen presteren. Sterker nog; soms kan dit zorgen dat we in een ´flow´ terecht komen. Merk je daarentegen dat de gezonde werkdruk omslaat in spanning? Dan kunnen er stressklachten ontstaan. Dit kan op de lange termijn gevaarlijk zijn voor onze gezondheid. Je kunt aan diverse symptomen inschatten of je last hebt van werkdruk of werkstress.

Symptomen van werkdruk

• Je voelt je alert
• Je hebt een verhoogde concentratie
• Je productiviteit is vaak hoog
• Wellicht dat je lichaamstemperatuur iets omhoog gaat en je een beetje gaat zweten
• Zodra het stressmoment voorbij is nemen deze symptomen af. Je lichaam heeft weer tijd om te herstellen

Symptomen van werkstress

• Je productiviteit is lager
• Je hebt moeite met veranderingen op de werkvloer of in werkzaamheden
• Je bent cynischer over je werkzaamheden, het bedrijf of de werkdruk
• Je raakt snel geïrriteerd en / of hebt een kort lontje (wat zich ook kan uiten in privésfeer)
• Je bent wat verstrooid / vergeetachtig en hebt last van concentratieproblemen
• Het lukt je niet goed om taken af te ronden
• Er heerst een constant gevoel van opgejaagdheid
• Fysiek gezien kun je last hebben van hoofdpijn/ nek- of rugpijn
• Misschien heb je last van maag- darmklachten en kom je aan of val je juist af
• Je bent onrustig en moe maar kan misschien slecht slapen
• Er kunnen hartkloppingen ontstaan en een gevoel van duizeligheid

Wanneer je voor een te lange tijd kampt met werkstress kan dit overgaan tot een burn-out. De letterlijke vertaling van een burn-out is opbranden en staat voor een metafoor die betrekking heeft op mentale uitputting. Bij een burn-out is er een zeer grote disbalans van wat iemand motiveert in zijn of haar werk / privéleven (ook wel bekend als energiebronnen) tegenover overheersende stressoren (stressfactoren). Uit onderzoek blijkt dat 17% van de beroepsbevolking in Nederland burn-out klachten en symptomen ervaart. Dit komt neer op circa 1,3 miljoen Nederlanders met burn-out gerelateerde kla. De cijfers nemen met name toe onder vrouwelijke managers en young professionals. Werknemers in het onderwijs, de ICT en de zorg ervaren het vaakst burn-out klachten.

5 tips om werkstress te verlagen

1. Werk met clusters
Door soortgelijke taken zoveel mogelijk in clusters onder te verdelen kun je efficiënter clusters afhandelen en daarmee meerdere taken tegelijkertijd. Dit scheelt het moeten schakelen tussen diverse taken. Hiermee bespaar je per cluster op een paar minuten opstarttijd en verloopt je werkdag meer gebalanceerd.

2. De Eisenhower matrix
Een goede tool om meer structuur aan te brengen in de stroom taken die gedurende een werkdag op je afkomt is de Eisenhower matrix. Hiermee kun je snel en besluitvaardig prioriteiten stellen. Deze matrix bestaat uit vier kwadranten:

Kwadrant 1: belangrijk en urgent
Kwadrant 2: belangrijk en niet urgent
Kwadrant 3: onbelangrijk en urgent
Kwadrant 4: onbelangrijk en niet urgent

Gedurende de dag kun je van alle taken die je ontvangt je matrix erbij pakken en kijken binnen welke kwadrant de taak valt. Eventueel kun je per kwadrant een datum zetten. Wekelijks kun je op een vast moment de matrix erbij pakken om te kijken welke taken bijvoorbeeld van kwadrant 4 naar kwadrant 3 verschoven moeten worden et cetera. Mocht je dit lastig vinden, dan kun je hulp vragen aan je werkgever om samen de kwadranten te bepalen.

3. Blijf in beweging
Uit onderzoek van De Hersenstichting blijkt dat lichamelijke beweging zeer waardevol is voor de hersenen. Door te bewegen activeren we belangrijke herstelprocessen in ons brein. We maken nieuwe hersencellen aan (neurogenese) en tijdens de beweging stimuleren we de groei van het aantal verbindingen tussen onze hersencellen. Daarnaast zorgt een verandering van omgeving voor nieuwe inzichten en hernieuwde focus. Op die manier verlaag je je bloeddruk.

Je kunt meer beweging integreren in je werkdag door bijvoorbeeld de trap te nemen in plaats van de lift. Sta om het half uur op om een kop koffie of water te halen. Loop naar je collega in plaats van een e-mail te sturen. Wanneer je belt kun je dit al staand of lopend doen. Tot slot adviseren we je om in de pauze naar buiten te gaan voor een (korte) wandeling. 

4. Gebruik stressverlagende tools
Er bestaan diverse producten die jou of je werknemer kunnen helpen om stress te verlagen. Werk je bijvoorbeeld in een kantoortuin met veel rumoer? Investeer dan in (noise canceling) koptelefoons. Het is heel persoonlijk welk type muziek of achtergrondgeluid werkt om rustiger te worden. De een speelt graag klassieke muziek af, de ander gedijt goed bij white noise.

Als werkgever kun je ook een stressbal met logo bedrukken en deze uitdelen aan jouw personeelsleden. Onderzoekers van de Universiteit van Surrey in het Verenigd Koninkrijk hebben een studie gepubliceerd in het blad European Journal of Pain waarbij ze keken naar pijnvermindering tijdens een operatie door middel van een stressbal. In het onderzoek zaten 398 patiënten die een spataderbehandeling ondergingen. Zij werden onderverdeeld in vier groepen en een controlegroep. De laatste twee groepen kregen een stressbal waar ze in moesten knijpen wanneer zij bij angstgevoelens, pijn of ongemak. Nu blijkt dat de simpele handeling van het knijpen in de stressbal zorgde voor maar liefst 18% minder angstgevoelens en 22% minder pijn.

5. Informeer je baas
Tot slot is het altijd raadzaam om je leidinggevende te informeren over de situatie. Veel managers en bazen krijgen vaak te laat in de gaten dat een werknemer werkstress ervaart. Zowel voor jou als voor je leidinggevende is een burn-out niet wenselijk. Trek daarom tijdig aan de noodrem zodra je voelt dat de werkdruk te groot wordt. Dit kan in een informeel gesprek waarbij je samen gaat bekijken of de werkdruk omlaag.

Interessant artikel? Deel het: