Zorg dat je erbij blijft

11 mei 2017 09:42

Nieuwe productietechnologieën en de integratie van ICT in het proces van engineering, productie en distributie veranderen de industrie ingrijpend en in hoog tempo. Smart industry. Je zult er als ‘smart’ ondernemer tijdig op moeten inspelen, wil je bijblijven.

Smart industry zorgt voor vergaande digitalisering en verwevenheid van apparaten, productiemiddelen en organisaties. ‘Internet of things’ is geen toekomstmuziek meer maar de harde werkelijkheid. Nieuwe manieren van produceren, nieuwe businessmodellen en nieuwe industriële sectoren hebben vergaande flexibiliteit van productiecapaciteiten als doel. Producten, volumes, levertijden en grondstoffen, het moet allemaal kostenefficiënt zijn om maatwerk voor de klant te kunnen leveren. Bij smart industry gaat het tevens om nieuwe business op basis van nieuwe technologieën. Big data processing, internet of things, robotisering, 3D-printing en sensortechnologie zijn voor de smart industry ‘key’.

Nederland heeft een sterke positie op het gebied van design, systeemontwerp en logistiek. Smart industry biedt dus grote kansen. Het rondetafelgesprek over dit actuele thema in de Winselerhof in Landgraaf leert wat het mkb te doen staat. Vijf gesprekspartners uit bedrijfsleven en sociale werkvoorziening in Limburg met elkaar in gesprek, gevoed door stellingen als: zonder smart industry is het onmogelijk nieuwe business te creëren op basis van nieuwe technologieën; techniek is wezenlijk, want alleen de organisatie die zich qua techniek het beste aanpast aan zijn veranderende omgeving, zal overleven; smart industry is onmisbaar voor de duurzame ontwikkeling van onze samenleving.

Toekomst

Is zonder smart industry geen nieuwe business meer mogelijk? Steven Goetstouwers, ceo van Admesy BV in Ittervoort, specialist op het gebied van kleur- en lichtmeetapparatuur voor productieprocessen, ziet dat grote elektronicaspelers niet vooroplopen in openheid, maar uit angst voor verlies van kennis aan de concurrent geheimhouding als het hoogste goed beschouwen. Edwin Brunenberg, afdelingshoofd industriële projecten bij ingenieursbureau VIRO Engineering in Echt, onder meer actief in de automotive, machinebouw en de procesindustrie, constateert een verschuiving van informatie vergaren naar besluitvorming door nieuwe technologieën. Bert Hartman, business unit manager SPIE Nederland BV in Elsloo, dat energie-efficiënte en milieuvriendelijke installaties ontwerpt, ontwikkelt, installeert en onderhoudt, doet veel zaken met grote industriële opdrachtgevers in de chemische industrie, die vrij conventioneel is ingesteld. “Smart Industry heeft niet de toekomst maar is de toekomst, of wij dat willen of niet. De vraag vanuit de omgeving wordt alsmaar groter om tegen lagere kosten betere producten te krijgen. Data zijn er al veel meer dan wij ons bewust zijn. We moeten zonder beperkingen nadenken wat we willen. Nieuwe ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en de technische mogelijkheden zijn veel verder dan wij nu toepassen. Meten is weten. De kunst is om big data te analyseren en te vertalen naar conclusies en beslismodellen.”

Smart industry rust voor een groot deel op automatisering. Maar er is pas sprake van smart industry als je geautomatiseerde systeem weet wat het moet doen zonder tussenkomst van de mens, stelt Steven Goetstouwers. Om smart te werken, moet je eerst je oude systeem goed geregeld hebben. Dat betekent jarenlang elk onderdeel van je proces doorgronden en afstemmen. Zeker als groot bedrijf. Edwin Brunenberg vindt VDL NedCar een goed voorbeeld, waar tientallen toeleveranciers precies weten welk onderdeel waar wanneer geleverd moet worden.

Hoeveel invloed heeft smart industry op de arbeidsmarkt, vraagt Bart Wijnhof zich af als manager business development bij NLW Groep, een sociale werkvoorziening die vooral actief is op het gebied van logistiek en assemblage. “Of is smart industry gewoon efficiënte ‘oude’ industrie?” Voor Edwin Brunenberg is smart industry vooral ‘uit je oude denkwereldje komen’. Hij maakt de vergelijking met het digitaal streamen van muziek, zoals met Spotify, dat het kopen van cd’s en mp3’s overbodig maakt. “Dergelijke ontwikkelingen zien maar weinigen aankomen. Onze klanten willen ook allemaal iets, maar wat? Iedereen is bang door de concurrent te worden ingehaald.” Schermen bedrijven zich daarom af voor smart industry, uit angst voor het onbekende? Steven Goetstouwers ziet in elk geval een mentaliteitsverschil. In tegenstelling tot de traditionele industrie graven smart bedrijven een nieuwe tunnel zonder 100% zeker te weten waar ze uitkomen. “Je slaagt of niet. Maar als je slaagt, word je snel heel groot.”

Volgens Marc van Sintmaartensdijk, advocaat bij Adelmeijer Hoyng advocaten in Maastricht, die is gespecialiseerd in bouw en vastgoed, kijkt ook de juridische wereld met veel belangstelling naar de ontwikkelingen in de smart industry. “De grootste verhuurder van vastgoed (Airbnb) heeft geen onroerende zaken in eigendom en de grootste transporteur (Uber) geen auto’s. Dat is een verschuiving in de markt. Ook intern zijn verschillen merkbaar. Waar wij vroeger een hele dag met dossiermappen in de weer waren, hebben medewerkers digitaal in vijf minuten de benodigde informatie bij elkaar.”

Open minded

Informatie, data, in de smart industry doe je er je voordeel mee. We gaan van databezit naar datagebruik, zegt Edwin Brunenberg. “Je moet open minded zijn en stappen durven maken, anders word je ingehaald.” Steven Goetstouwers voorziet een slagveld van bedrijven die niet snel genoeg meegaan in de nieuwe ontwikkelingen. Marc van Sintmaartensdijk loopt er al tegenaan bij de begeleiding van opdrachtgevers en bouwbedrijven in de aanbestedingsfase, waarin een ontwerp en kwaliteit leading zijn en niet de laagste prijs.

Maar hoe laat je ondernemers uit hun schulp kruipen? De veranderingen gaan zo snel, dat je al snel achteropraakt. Volgen is niet meer goed genoeg, zegt Steven Goetstouwers. “Dat behoudende van Europa had zijn voordelen, maar die zijn binnenkort voorbij. De wereld wordt gedomineerd door de grote jongens, die risico’s durven nemen en heel gericht hun ding doen. De rest mag oprapen wat blijft liggen. Zie bedrijven als Apple. Veel van hun nieuwe producten floppen gigantisch. De iPhone was een doorbraakproduct, revolutionair. Zo’n hardwaredoorbraak kun je niet elke vijf jaar doen, maar onderschat niet welke ontwikkeling van software ondertussen loopt.” Wie innovatief denkt, loopt voorop en kan mee in veranderingen, stelt Bart Wijnhof.

Slim

Smart industry is per definitie slim ondernemen en er is (ook voor tussenpartijen) grote winst te behalen. Het risico is wel groter, maar de opbrengst ook. Als het tenminste goed gaat. “Daarom ontwikkelen wij elke drie, vier jaar nieuwe testapparatuur voor onze klanten”, zegt Steven Goetstouwers. “Is het apparaat goed, dan ben je meteen klaar.” Hij noemt de advocatuur als voorbeeld. “Voor dertien-in-een-dozijn-vragen hoef je geen juridisch adviseur meer te bellen. Die antwoorden vind je op internet. Pas als de vraag complexer is, heb je een specialist nodig.” Marc van Sintmaartensdijk bevestigt dit en geeft aan dat bij aanvullende vragen zeker nog juridisch advies en maatwerk nodig. Op elke regel bestaat immers een uitzondering, die de leek niet kent.

De smart industry maakt snelle stappen. Maar naast de snelle veranderingen in de maakindustrie zijn de veranderingen in de petrochemie iets behoudender, zegt Bert Hartman. Processen zijn continu onderhevig aan optimalisatieslagen en dit zal door alle technologische ontwikkelingen en applicaties vele malen sneller gaan dan vroeger. Als onderdeel van big data en modelanalyses zal predictive maintenance niet alleen zorgen voor lagere onderhoudskosten maar tevens voor een betere veiligheidsperformance van de installaties binnen de procesindustrie.

Reageren

Grote bedrijven trekken hun eigen plan, maar hoe staan kleinere bedrijven daarin? Neem 3D-printing. “Gewoon kopen zo’n ding en oefenen”, vindt Steven Goetstouwers. “Anders ben je straks te laat.” Maar de snelheid waarmee smart industry zich manifesteert, baart zorgen. “70% van de mkb-bedrijven heeft nog nooit van smart industry gehoord”, zegt Bart Wijnhof. Klopt, zegt Steven Goetstouwers. “Maar machineonderdelen maken, is straks compleet overbodig. Daar moet je nu op reageren, anders prijs je je uit de markt.” Zoals VDL daar grip op wil krijgen, stelt Edwin Brunenberg. “De productie is terug, maar je moet automatiseren, anders ben je te duur.” Machineonderdelen worden nu al in 3D-geprint op bestelling en die ontwikkeling gaat steeds sneller.

Duurzaam

Tot slot, hoe verhoudt smart industry zich tot duurzaamheid? Ligt eraan wat je onder duurzaamheid verstaat, zo blijkt. De meeste bedrijven hebben duurzaam ondernemen als milieuaspect wel omarmd. Maar duurzaamheid qua human resources? Er verdwijnen veel jobs, maar smart industry zorgt niet voor vervangende banen, wel voor andere. “Warehouses worden geautomatiseerd, maar er lopen nog steeds mannetjes rond om producten in dozen te doen”, zegt Steven Goetstouwers. Marc van Sintmaartensdijk noemt Audi als duurzaam voorbeeld, met zijn hybride technologie. Bart Wijnhof noemt cradle-to-cradle, dat zijn bedrijf veel werk oplevert, zoals het demonteren van apparaten en het creëren van recyclebare grondstofstromen. “Wij onderscheiden ons door mensen met een beperking toch eenvoudig een complex product te laten maken. In de maakindustrie is dat best een uitdaging, maar ook een kwestie van vertrouwen en idealisme bij opdrachtgevers.”

Feit is dat 3D-printers en robots snel goedkoper worden en als investering sneller worden terugverdiend. Voor Edwin Brunenberg staat echter vast dat door hoogstaande technologie de duurzame inzetbaarheid van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt onder druk staat. Bart Wijnhof vindt dat hier, naast het bedrijfsleven, ook de overheid haar verantwoordelijkheid zal moeten blijven nemen. Volgens Bert Hartman en Steven Goetstouwers zullen door verdere automatisering en robotisering zeker banen wegvallen, maar zijn onder de streep niet minder mensen aan het werk. Wel op een andere manier. Soms door jobcarving, al blijft dat een lastig verhaal, weet Bert Hartman uit ervaring. Conclusie: uit oogpunt van duurzaamheid zorgt smart industry er in elk geval voor dat werk sneller gebeurt dan vroeger en dat je, als je daar niet in meekunt, je ook snel achterloopt. Smart industry heeft de toekomst, je moet erin mee. «

Tekst: René van Zandvoort / Fotografie: Marco Magielse

Interessant artikel? Deel het: