Middelbaar onderwijs voor ondernemers
20 april 2017 16:23
Perioden van hoogconjunctuur en groeiende welvaart volgen op een recessie of een depressie. Deze wetmatigheid geldt al honderden jaren voor samenlevingen waar vrijheid van handelen bestaat. Maar, in het voorportaal van 2017 lijken de ontwikkelingen een andere kant op te gaan.
Met Europa gaat het al een tijdje bergafwaarts. In de Verenigde Staten woedt een storm die zijn weerga niet kent. Sinds de burgeroorlog van 1861-1865 is het daar niet zo onrustig geweest. China is in de de afgelopen veertig jaar een economische supermacht geworden. Het lijkt niet overdreven om te beweren dat deze eeuw de eeuw van China wordt.
Wat staat ons te wachten? Voorspellen is altijd een leuk spelletje. Kort voor een belangrijke voetbalwedstrijd verdringen de deskundigen zich op tv met hun analyses en de verwachte uitslag. Die pakt altijd anders uit. Vorig jaar maart verscheen ´Het einde van het midden´ van Farid Tabarki, tijdgeestonderzoeker en gevraagd spreker in het bedrijfsleven. In zijn boek schetst hij een toekomst waarin steeds minder plaats is voor de middengroepen.
Technologische uitvindingen veroorzaken altijd veranderingen in het maatschappelijk leven. De jongste technologische ontwikkeling rond internet leidt tot het verschrompelen van bedrijfstakken, het verdwijnen van complete winkelketens en het overbodig worden van beroepen en functies in het middensegment. Oorzaak, zegt Tabarki, is het te laat of helemaal niet reageren op nieuwe ontwikkelingen.
Denk maar aan Kodak. Dit fotobedrijf van 145.000 werknemers bedacht de digitale camera, maar deed er niets mee. Toen Kodak failliet ging in 2012, verkocht de oprichter van Instagram zijn bedrijfje met vijftien man personeel voor 1 miljard dollar aan Facebook.
Doordat hoogopgeleide twintigers en dertigers telkens nieuwe toepassingen bedenken met het internet als basis, ontstaan nieuwe beroepen en verdwijnen oude zoals die van leraar, advocaat en makelaar, zo verwacht Tabarki. Robots gaan veel overnemen, we weten alleen nog niet wanneer. Zelfs de rechter kan een robot worden. Je stopt alle gegevens over een zaak in de computer, die de juiste straf berekent. Nadeel: je kan niet meer in beroep. Tenzij er een hogere robotrechter is met meer rekenkracht.
Door het verdwijnen van banen in het middensegment ontstaan nieuwe, kleine nichebedrijfjes, die lokaal opereren. De trendwatcher ziet deze ontwikkeling sterk doorzetten. Nieuwe banen en beroepen ontstaan alleen nog op hoog niveau: lichaamsdelenmaker (kunstledematen), verticale tuinbouwer (akkerbouw in wolkenkrabbers) en kindontwerper (stuurt de aanmaak van baby’s naar de wens van de ouders).
De nieuwe stroom zzp-achtigen, die hun middenmoterbaan noodgedwongen inwisselen voor een solocarrière, kan alleen overleven als het onderwijs vanaf een vroeg stadium aandacht besteedt aan ondernemerschap. Nu, en niet over twintig jaar. In het huidige klimaat zie ik dat niet gebeuren. Openbaar onderwijs wordt bepaald door ambtenaren en dat zijn geen marktdenkers.
Daarom dienen in het middelbaar onderwijs ondernemersscholen te komen, gefaciliteerd door de werkgeversorganisaties en brancheverenigingen. Ook de ‘afstervende’ vakbeweging kan zichzelf hiermee nieuw leven inblazen. Kinderen vanaf 12 jaar, bij wie op de basisschool al enig talent voor zakendoen is gesignaleerd, zouden bij deze nieuwe onderwijsinstellingen voor 50 procent geschoold moeten worden in ondernemersvaardigheden en voor 50 procent in algemene ontwikkeling. Als dit niet van de grond komt, ziet het er op lange termijn somber uit voor Nederland. Lukt het wel, dan breken gouden tijden aan. «
Andre Vermeulen
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.