Ventileren tegen corona: ‘Hoe zit het met onze verse lucht?’

18 augustus 2020 12:05

• Veiligheid en gezondheid op de werkvloer

Het ventileren van binnenruimten staat momenteel volop in de belangstelling. Al langer zijn velen ervan overtuigd dat het coronavirus zich niet alleen verspreidt via druppels door praten, hoesten of niezen, maar ook door hele fijne druppeltjes (aerosolen) in de lucht. Sommige landen namen ‘uitgebreid ventileren’ daarom al op in hun corona-adviezen. Bij Kuijpers zien we de vraag naar ventilatie-advies ook toenemen, met name in combinatie met de prestaties van de klimaatsystemen die ze hebben. Collega's Maarten van Houdt en Vincent Aarts vertellen in dit artikel er meer over.

Al maanden denken we met klanten mee over een veilige terugkeer van hun personeel naar kantoren en andere werkplekken. “We zijn klanten hierover al gaan benaderen toen de overheid aankondigde de coronamaatregelen te gaan versoepelen”, vertelt Vincent Aarts, Kuijpers-projectleider exploitatie en beheer in Helmond. “Inmiddels trekken ze zelf ook volop aan de bel omdat het RIVM aangaf de transmissiemogelijkheid van virusdeeltjes via ventilatiesystemen niet uit te sluiten.” Ook de brandbrief van 239 internationale experts op het gebied van binnenklimaat (begin juli) heeft aan de toeloop van vragen bijgedragen.

Veilig naar kantoor

Maarten van Houdt, vestigingsleider van Kuijpers Helmond: “Op al die vragen zijn we voorbereid. Al maanden denken we met klanten mee over een veilige terugkeer van hun personeel naar kantoren en andere werkplekken. Het gaat dan niet alleen over ventilatie, maar bijvoorbeeld ook over legionella, omdat in veel panden wekenlang geen activiteiten hebben plaatsgevonden.”

Honderd procent verse lucht

De vragen die klanten nu bij Kuijpers neerleggen, gaan vooral over de hoeveelheid verse lucht die gebouwen binnenkomt. En of daar nou wel of geen gerecirculeerde lucht bij zit. Maarten: “De aanbeveling vanuit de Europese vereniging voor ventilatie- en luchtbehandelingssystemen, REHVA, is: vermijd gerecirculeerde lucht. Dat vraagt om aanpassingen van systemen, want veel gebouwen zijn ermee uitgerust.” Dat komt doordat ‘gerecirculeerde lucht’ in veel gevallen een bewuste keus van gebouweigenaren is geweest, zowel kostentechnisch (bij de realisatie van gebouw en installaties) als vanuit het oogpunt van energiezuinigheid. Het gaat hierbij onder meer om klimaatsystemen die verwarmen, koelen én ventileren. “Recirculatie of warmteterugwinning kán echter voor overdracht zorgen. En minder verse lucht is nu net wat we momenteel níet willen.”

Onderzoek en aanpassing klimaatsysteem

Voor een gemeente in het zuiden van het land onderzocht Kuijpers onlangs hoe het met de systemen in een van de publieksgebouwen is gesteld. Vincent: “Na een analyse van gebouw en gebouwbeheersysteem zijn we het geplande onderhoud eerder gaan uitvoeren. We hebben filters vervangen, veranderden softwarematig tal van instellingen en zetten de recirculatie uit. Daarmee haalt deze gemeente op bepaalde plekken in het gebouw 24 uur per dag honderd procent verse lucht binnen.” Volgens Maarten zijn deze ingrepen niet kostbaar geweest, maar betekenen de gevolgen wel dat deze gemeente meer energie verbruikt. “Diverse luchtbehandelingskasten draaien nu immers het hele etmaal in plaats van tien uur per dag.” Kuijpers zorgt ervoor dat die consequenties niet als een verrassing komen, “want ook deze gevolgen bespreken we vooraf met klanten.” De genoemde gemeente besloot de hogere kosten voor lief te nemen en vroeg Kuijpers ook om voor alle andere gemeentelijke panden een adviesrapport te schrijven en de benodigde ventilatiemaatregelen door te voeren.

Gezondheid versus duurzaamheid?

Het hogere energieverbruik door optimale ventilatie lijkt haaks te staan op duurzaamheidsambities. Toch hoeft dit niet te betekenen dat bedrijven en organisaties moeten kiezen tussen ‘gezondheid’ en ‘duurzaamheid’. “Gezondheid staat uiteraard voorop, maar de behoefte om energiezuinig te zijn blijft ook. We bekijken daarvoor zelf al alle opties die momenteel voorhanden zijn. Die bespreken we dan met klanten. Daarnaast verwacht ik dat allerlei innovaties het licht zullen zien waarin beide doelen worden gediend”, aldus Maarten.

Verder kijken dan technische oplossingen

Ook veel andere klanten in uiteenlopende sectoren vroegen recent om inzicht in hun ventilatiesystemen. Vincent: “We zijn met onze specialismen al jaren thuis in ventilatie- en cleanroomtechniek. Die kennis passen we nu toe in onze adviezen en aanbevelingen voor bijvoorbeeld de voedingsmiddelenindustrie, culturele instanties, de zorg, het onderwijs.” Het zijn niet altijd technische oplossingen die Kuijpers aanbeveelt, zo laat een recent voorbeeld zien waarbij Kuijpers een museum adviseerde. “In musea gelden strenge klimaateisen, onder meer om de conditie van kostbare kunstwerken te beschermen. Stevig ventileren met verse buitenlucht kon hier niet omdat de betreffende installatie daarvoor onvoldoende capaciteit had. In gesprekken met deze opdrachtgever hebben we aangegeven dat we wel enkele technische aanpassingen konden doorvoeren, maar dat een consequent deurbeleid eigenlijk de meest praktische en doelmatige oplossing opleverde. Dus geen mensen binnen laten die verkouden zijn, goed letten op het aantal bezoekers dat naar binnen mag, de afstand tussen mensen monitoren.”

Oplossen, aanpassen en onderhouden

Kuijpers’ hulp werd eveneens ingeroepen door een klant die zijn kantoorpand met kantoortuinen wilde laten doorlichten. Maarten: “We hebben er metingen verricht naar de hoeveelheid verse lucht in het gebouw. Ook zijn we de ventilatievoorzieningen visueel nagelopen. Wat bleek: de helft van alle ventilatieslangen lag los boven de plafonds, waarschijnlijk al sinds er een tijd geleden een renovatie plaatsvond.” Voor de klant reden om Kuijpers de situatie gedegen op te laten lossen, in combinatie met enkele regeltechnische en handmatige aanpassingen. “Het is niet alleen maar adviseren, meten en aanbevelen wat we momenteel doen”, vertelt Vincent. “Onze agenda’s vullen zich ook met onderhoudswerkzaamheden die we nu eerder uitvoeren dan gepland. Zo treffen we ook daar al voorzorgsmaatregelen om mogelijke virusverspreiding via de lucht te voorkomen.”

Interessant artikel? Deel het: