Impact coronavirus op bedrijfsleven
17 maart 2020 11:10
Het coronavirus (COVID-19) heeft een grote impact op ons dagelijks leven. Zowel op privélevens, als op het bedrijfsleven. Er komt veel op je af in de huidige en komende periode. Bedrijven kampen met het probleem dat zij geen goederen aangeleverd krijgen en kunnen contractuele afspraken niet (tijdig) nakomen. Personeel wordt verzocht zoveel als mogelijk thuis te werken. Kinderen kunnen niet naar de kinderopvang of naar school, waardoor ouders plots extra oppas moeten zien te regelen. Als ondernemer wil je weten waar je aan toe bent. In dit artikel lees je over aansprakelijkheid bij het niet nakomen van contracten en over je verplichtingen als werkgever, ten opzichte van je personeel.
Hieronder volgt een Q&A van advocaat arbeidsrecht en ondernemingsrecht Barbara Koolen, van Goorts + Coppens Advocaten:
Q: Kan ik mij beroepen op overmacht, als ik mijn overeenkomst met een opdrachtgever niet kan nakomen?
A: Soms wel! Of dat mogelijk is, is afhankelijk van alle omstandigheden van het geval. Er moet worden gekeken of er een zogeheten overmachtsclausule is opgenomen in de overeenkomst of algemene voorwaarden. Als zo’n bepaling is opgenomen, dan dient te worden bekeken wat er precies in staat. Het kan zo zijn dat er een bepaling is opgenomen die het heeft over: ‘iedere omstandigheid waarop de tekortschietende partij in redelijkheid geen invloed kan uitoefenen’. Bij een dergelijke bepaling is het aannemelijk dat het coronavirus hier onder valt en dat je dus succesvol een beroep kunt doen op overmacht. Er zijn echter ook situaties denkbaar, waarin een beroep op overmacht minder snel zal slagen. Bijvoorbeeld op het moment dat een leverancier harde toezeggingen heeft gedaan over de leveringstermijnen.
Q: Ben ik aansprakelijk voor eventuele schade, als is vastgesteld dat sprake is van overmacht?
A: Nee, in dat geval kan de aansprakelijk niet aan jou worden aangerekend. Als je je met succes kunt beroepen op overmacht, hoef je niet te presteren zolang de overmachtstoestand duurt. Je kan je dus ook beroepen op overmacht indien je een vordering tot nakoming ontvangt van de wederpartij. In sommige gevallen rechtvaardigt overmacht ontbinding van de overeenkomst.
Q: En als ik nou geen specifieke afspraken heb gemaakt over overmachtssituaties? Sta ik dan met lege handen?
A: Nee, je zou je dan mogelijk nog met succes kunnen beroepen op het feit dat sprake is van onvoorziene omstandigheden. De rechter is echter wel terughoudend bij een beroep op onvoorziene omstandigheden, omdat partijen in principe al de mogelijkheid hebben gehad om hierover afspraken te maken en dat niet hebben gedaan. Het is dus zeer de vraag of een rechter het coronavirus als onvoorziene omstandigheid zal aanmerken.
Q: Ben je als werkgever verplicht om maatregelen te nemen om besmetting te voorkomen?
A: Ja! Een werkgever is verplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving en dient zich als goed werkgever te gedragen. In dit nieuwsbericht van Goorts + Coppens gaan we in op de verplichtingen van werkgever en werknemer.
Q: Heeft een werknemer recht op loon als de productie stil komt te liggen?
A: Ja, want dit ligt ook in de risicosfeer van werkgever. Een werkgever kan mogelijk wel gebruik maken van de werktijdverkortingsregeling. De werkgever mag normaal gesproken niet zomaar de werktijd van een werknemer verminderen. Bij werktijdverkorting blijft een werknemer voor wie tijdelijk geen of minder werk is in dienst van de werkgever, maar krijgt de werknemer een WW-uitkering voor de niet-gewerkte uren. Het coronavirus is inmiddels aangemerkt als een buitengewone omstandigheid waardoor een beroep op de regeling kan worden gedaan. De werktijdverkortingsregeling kan aangevraagd worden via het aanvraagformulier.
Q: Als je een vergunning voor werktijdverkorting hebt gekregen, ben je dan verplicht om de WW-uitkering aan werknemers voor te schieten? En heeft een werknemer recht op 100% van zijn loon?
A: Nee dat ben je niet verplicht, maar in het kader van ‘goed werkgeverschap’ kan het wel verwacht worden. Ook ben je niet verplicht om de werknemer meer te betalen dan de hoogte van de WW-uitkering. Werkgevers krijgen over de uren die niet zijn gewerkt in de eerste twee maanden 75% en daarna 70% van het laatstverdiende loon tot het maximum van het maximum dagloon (€ 4.769,34 per maand), mits de werknemer aan de voorwaarden voldoet.
Q: Heeft een werknemer recht op verlof als de scholen hun deuren sluiten en deze voor zijn kind moet zorgen?
A: Ja, dan heeft de werknemer recht op calamiteitenverlof. Tijdens dat verlof behoudt de werknemer recht op loon, totdat de werknemer iemand heeft gevonden die kan oppassen. Dit verlof is maar van korte duur, namelijk alleen voor de ‘noodsituatie’. Van de werknemer mag worden verwacht dat hij snel zorgt voor een alternatieve oplossing, of anders verlofdagen opneemt.
Q: Heeft een werknemer recht op verlof als deze voor een ziek kind moet zorgen?
A: Ja, dan heeft een werknemer recht op kortdurend zorgverlof. Een werknemer heeft recht op verlof voor de noodzakelijke verzorging in verband met ziekte van een kind, maar ook bijvoorbeeld van een echtgenoot of bloedverwant in de eerste of tweede graad. De duur van het verlof bedraagt maximaal twee keer de arbeidsduur per week. De werknemer behoudt recht op minimaal 70% van het loon. De werknemer heeft ook het recht om verlofdagen op te nemen.
Q: Heeft een werknemer die in quarantaine moet, recht op loon?
A: Ja, een werknemer heeft volgens de wet recht op loon, tenzij hij niet werkt door een oorzaak die ‘in redelijkheid voor rekening van werknemer’ behoort te komen. Als een werknemer thuis moet blijven op basis van een bevel vanuit de overheid, ligt dit niet in zijn risicosfeer, dus moet je zijn loon gewoon doorbetalen.
Q: Heeft een werknemer recht op zijn reiskostenvergoeding als deze thuiswerkt?
A: Dat is afhankelijk van wat hierover is vastgelegd in de arbeidsovereenkomst, bedrijfsreglement of cao. Als hier geen specifieke afspraken over zijn gemaakt, dan heeft de werknemer in beginsel recht op de overeengekomen reiskostenvergoeding.
Q: Moet de ondernemingsraad om instemming worden gevraagd voordat bepaalde besluiten worden genomen?
A: Ja, als er sprake is van voorgenomen besluit voor vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim of re-integratiebeleid wel. Denk dan bijvoorbeeld aan roosterwijzigingen, of thuiswerken. Alleen als sprake is van wettelijke voorschriften, vervalt het instemmingsrecht van de OR. Daarvan is nu (nog) geen sprake.
Voor actuele informatie over het coronavirus, verwijs ik je naar de website van het RIVM. Het is voor ondernemers van belang om deze informatie goed bij te houden en het advies van het RIVM te volgen.
Mocht je vragen hebben over het effect hiervan op je organisatie en personeel, neem dan contact op met:
Telefoon: 0493 35 20 70
Mobiel: 06 12 85 43 58
E-mail: b.koolen@gca.nl
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.