Hoe gaat u om met zorgende medewerkers?

18 december 2019 11:04

• Bedrijfsreportages

“Nee hoor, bij ons bestaat mantelzorg niet”.  Gewoonlijk krijgt Mevrouw Van Dijk dit te horen als zij een bedrijf belt. Een merkwaardige reactie, want in 2015 had één op de acht werknemers een taak als mantelzorger, vorig jaar was dat gestegen tot één op de zes en in 2019 was het al één op de vier. De Nederlandse bevolking vergrijst maar dat geldt ook voor de beroepsbevolking. Niemand zegt ‘nee’ tegen het verzorgen van zijn zieke moeder of echtgenoot, maar mantelzorg gaat ten koste van de eigen ontspanning. De cijfers liegen er dus niet om. Natuurlijk kun je als werkgever doen of mantelzorg niet bestaat,  je ogen ervoor sluiten, maar dan is de kans groot dat je vroeg of laat geconfronteerd wordt met een stijgend ziekteverzuim. Een onnodig risico. Voorkomen dat de bom barst betekent eerst en vooral mantelzorg bespreekbaar maken.

“Mantelzorg kan een sluipmoordenaar zijn,” zegt Eve van Dijk. “Het begint met een eenvoudige vraag maar breidt zich geleidelijk uit. Er gaat vooral veel tijd in zitten. “Als je schoonvader vraagt een halfje wit mee te brengen, dan hang je de boodschappentas niet zo maar aan de deurklink, maar bel je aan en drink je even een kopje thee. Steeds meer vrije uren gaan in de mantelzorg zitten – en in het piekeren over de gezondheid van degene die verzorgd wordt. Een werknemer die ’s avonds een gezellige echtgenoot was ligt uitgeteld op de bank. Dat leidt ook thuis tot spanningen en op den duur ook op het werk. Mantelzorg gaat namelijk ten koste van je eigen oplaadtijd en je batterijen raken langzaam leeg.”

Twee banen

Mantelzorg hoort bij de middelbare leeftijd. Steeds meer ouderen krijgen dementie of een andere aandoening, en sinds de participatiewet van kracht is wil de overheid dat ze zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, ondersteund door de familie. Maar ook kanker en hart- en vaatziekten vergezellen de middelbare leeftijd. Gelukkig herstellen steeds meer mensen daarvan, maar ook dan hebben ze maandenlang zorg nodig van een partner of familielid. “In het slechtste geval heeft de mantelzorger twee banen, een op het werk en een thuis. Dat leidt tot ziekmeldingen, maar voor het zover is al tot een slechtere concentratie en productiviteitsverlies,” aldus Eve van Dijk. “Mantelzorg kan dus een tikkende tijdbom zijn.”

De stress wegnemen

Maar wat kunnen werkgevers doen om te voorkomen dat die bom ontploft? Aan de diepere oorzaak kunnen ze niets veranderen: mensen worden nu eenmaal ziek en hebben mantelzorg nodig. Maar binnen de werksfeer is er een ander probleem, zegt Eve van Dijk. “Er is bij veel werknemers een gevoel van schaamte en van schuld: ik moet dat toch aankunnen? Daarom zwijgen ze over de ernst van het probleem tegenover collega’s en managers. En dat terwijl ze met relatief eenvoudige maatregelen al enorm geholpen zouden zijn. Instanties moeten overdag gecontacteerd worden, dus onder werktijd. Laat ze dat doen. Stel ze ook in staat eens wat later te komen of eerder weg te gaan als dat past bij de mantelzorg. Zo haal je al een behoorlijke hoeveelheid stress weg. De werknemer zal er dankbaar voor zijn, want besef wel dat de meeste mantelzorgers gráag werken. Het werk kan een welkome afleiding vormen.”

Inloopspreekuur

Eve van Dijk is ervaringsdeskundige maar ook een HR professional die zich met haar bedrijf Mevrouw Van Dijk heeft gespecialiseerd in deze problematiek.  “Ik bied een soort EHBO-post bij mantelzorg. Dat kan variëren van het organiseren van een vast inloopspreekuur van twee uur in de maand, tot het verzorgen van lezingen of workshops op de werkvloer. Elk geval is natuurlijk anders, dus maatwerkoplossingen zijn nodig, maar het startpunt is altijd de problematiek bespreekbaar maken. Voor al die zaken kan de werkgever een beroep doen op mijn expertise.”

Dat impliceert ook dat het verzwijgen van het probleem het grootste gevaar is. Kijk om te beginnen gewoon eens naar de leeftijdsopbouw van uw personeelsbestand. Zitten daar relatief veel werknemers rond de vijftig en zestig tussen, dan kunt u er zeker van zijn dat een deel van hen te maken zal krijgen met mantelzorg. Daar kunt u natuurlijk uw ogen voor sluiten. U kunt er echter ook voor kiezen dit feit onder ogen te zien en het gesprek met uw medewerker aan te gaan. Open uw ogen, maak mantelzorg bespreekbaar en aarzel niet hiervoor een beroep te doen op de deskundige hulp van Mevrouw van Dijk.

Voor een vrijblijvend gesprek, neem contact op met Mevrouw Van Dijk op 06 - 44 696 986 of stuur een mail naar evevandijk@tiscali.nl. Kijk op: https://www.linkedin.com/in/evevandijk/

EEN CASUS:

Als een medewerker uitvalt, omdat er thuis meer van hem gevraagd wordt, dan de normale zorg, is niet hij de zieke maar degene voor wie hij zorgt. Dat is een voor menig werkgever een lastige situatie, omdat het geen standaard verzuim is en dus ook geen standaardrespons vereist. Hoe gaat u daarmee om? Bijvoorbeeld zo:

Carla kan zich niet meer dan een paar minuten achter elkaar op haar werk concentreren. Dat begon toen zij terug kwam uit het buitenland en bij haar vader ging wonen. Zo had Carla een dak boven haar hoofd en haar vader, die chronisch ziek was,  wat extra hulp die hij goed kon gebruiken. Maar vanaf het moment dat Carla twee banen heeft, merkt ze dat ze wel erg moe wordt. Het werk kost haar al de nodige energie, maar de zorg voor haar vader nog meer. Hij wordt erg negatief en leunt steeds zwaarder op zijn dochter. Om te voorkomen dat zij gaat uitvallen trekt Carla aan de bel bij haar werkgever. Die weet gelukkig zelf ook wat het is om mantelzorger te zijn en biedt Carla aan om eens te gaan praten met een coach die gespecialiseerd is in mantelzorg. Na  drie gesprekken met mevrouw Van Dijk, kan Carla de zorgtaken delegeren en meer ruimte en tijd voor zichzelf opeisen, zodat de combinatie werk en mantelzorg niet langer een probleem vormt.

Resultaten van een mantelzorgvriendelijk beleid

• Minder ziekteverzuim
• Hogere productiviteit
• Meer kwaliteit
• Minder verloop
• Zeer loyale medewerkers
• Win-winsituatie

• N. van Duinen, Renault Nederland BV : ‘In een klein team kregen de medewerkers om de beurt met mantelzorg te maken. Omdat we dit met elkaar bespraken, waren de anderen bereid om taken van de mantelzorger over te nemen. Dit vergrootte de collegialiteit enorm. Wij zien alleen maar voordelen van het bespreekbaar maken van mantelzorg”.

Tekst: Jeroen Kuypers/Fotografie: René Zoetemelk.

Interessant artikel? Deel het: