Economische impact van toekomstige overstromingen in Nederland
21 januari 2021 09:00
Tijdens een hittegolf brak in de vroege ochtend van 26 augustus 2003 in Wilnis bij Utrecht een veendijk door. De overstroming werd binnen vier uur gestopt, maar de directe fysieke schade bedroeg EUR 16 miljoen. Dit betrof hoofdzakelijk schade aan de infrastructuur. In dit cijfer is niet begrepen de economische schade die ondernemingen en huishoudens tijdens en na de overstroming leden. Deze schade is mogelijk aanzienlijk hoger geweest.
Het voorbeeld van Wilnis laat zien dat combinaties van weersomstandigheden op verrassende wijze overstromingen kunnen veroorzaken. In dit geval was het de combinatie van hitte en droogte, waardoor het veen was gekrompen en gebarsten en de dijk uiteindelijk doorbrak. Dijken zoals in Wilnis bieden bescherming tegen rivieren die buiten hun oevers treden. De primaire waterkeringen moeten het land tegen het zeewater beschermen.
Het Nederlandse waterbeheersysteem staat wereldwijd bekend om de hoge veiligheidsnormen en enorme omvang. Onder extreme omstandigheden kunnen waterkeringen echter bezwijken. De kans op diepe overstromingen is op dit moment uiterst gering maar neemt als gevolg van klimaatverandering wel toe. Klimaatscenario’s – zoals opgesteld door de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) – zijn met een aanzienlijke dosis onzekerheid omgeven. Het lijkt er evenwel op dat de daadwerkelijke kans op overstromingen waarschijnlijk meer aan de bovenkant van bestaande schattingen ligt. Beoordeling van de kans op toekomstige overstromingen is op zich al een complexe exercitie en dit geldt nog meer voor de kansbeoordeling per locatie. Daarbij kan de impact van een overstroming sterk veranderen terwijl de kans stabiel blijft. De kans blijft stabiel als gevolg van dijkversterking die grotendeels meebeweegt met de risico’s van zeespiegelstijging. De gevolgen daarentegen neemt toe naarmate de bevolking achter de dijken groeit, de bebouwing in waarde stijgt, en ook door het klimaateffect dat een doorbraak bij een hogere zeespiegel tot een grotere overstromingsdiepte leidt.
Voor ons was dit reden om de kans op overstromingen en de macro-economische impact van overstromingen los van elkaar te onderzoeken.
Dit onderzoek is deel van een bredere analyse waarin wij de gevolgen van klimaatverandering voor onze kredietportefeuille in kaart brengen en daarover rapporteren. Dit doen wij binnen een internationale werkgroep van banken genaamd de Taskforce on Climate related Financial Disclosures onder begeleiding van de VN. Deze studie toont daarbij het belang dat wij hechten aan het uitdragen van de waarden waar wij als bank voor willen staan: het inzetten van onze kennis en expertise om de klant en de maatschappij in brede zin zo goed mogelijk te dienen.
Onze focus
In onze analyse richten we ons op de Randstad, en wel om twee redenen. Ten eerste is dit het economisch hart van Nederland. Als de primaire waterkeringen het begeven, komt de hele Randstad minstens 200 cm onder water te staan. Bij een diepe overstroming van deze omvang is een economische schok onvermijdelijk. Ten tweede zou zelfs een middelmatige overstroming van circa 50 cm in de Randstad een significante impact hebben, doordat uitval van bijvoorbeeld stroom, transport en communicatie tot maatschappelijke verstoringen kan leiden en doordat de onzekerheid over toekomstige overstromingen tot plotselinge toename van de risicoperceptie zal leiden.
Met onze analyse zetten we de eerste stappen om de economische impact van overstromingen in Nederland in kaart te brengen. We hebben hierbij diverse vereenvoudigende aannames gemaakt, maar denken dat deze waarschijnlijk de impact veeleer onderschatten dan overschatten, omdat de meeste van onze bevindingen uitsluitend op een schok in de huizenprijzen zijn gebaseerd. In werkelijkheid stijgen de risicopremies voor alle activa, met als gevolg dat er direct minder wordt geïnvesteerd en de financiële condities sterk verkrappen. Verder kan er ook stroomuitval optreden, wat aanzienlijke schade aan de economie zou toebrengen. Al deze effecten zijn niet in aanmerking genomen. Dit rapport is dan ook hoofdzakelijk bedoeld als startdocument voor een discussie over de gevolgen van klimaatverandering. We vinden het belangrijk om deze eerste, zij het voorlopige, stappen te zetten. Zo willen we beleidsmakers en private organisaties bewustmaken van de kosten die ontstaan als ze het in de strijd tegen klimaatverandering laten afweten.
Bron: www.insights.abnamro.nl
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.