Nog langer op elkaars lip… Hoe overleef je dat?

2 februari 2021 11:38

• Bedrijfsadvies

De avondklok…en nog zeker een aantal weken thuiswerken….“Ik word knettergek thuis”!

De overheid heeft in samenspraak met het RIVM en alle soorten specialisten binnen het OMT sociale gedragsregels voorgesteld en maatregelen genomen om de verspreiding van het Corona Virus te vertragen. Dat is natuurlijk heel goed om te doen want het doel is duidelijk. De zorg moet het allemaal wel kunnen behappen. Als we niets doen betekent dat vele extra doden en een complete chaos in de gezondheidszorg. Je zou dus kunnen zeggen: “het doel heiligt de middelen”.

Maar wat zijn de sociaal maatschappelijke gevolgen van deze regels? Is daar ook naar gekeken?

Het is aannemelijk dat daar best wel over gesproken is, maar doordat de vertraging van de verspreiding van het Corona-virus echt de nummer 1 prioriteit heeft zal dat niet boven aan de agenda hebben gestaan… ook dat is logisch… En toch is het een aandachtspunt waar aan gedacht moet worden. Waaraan wij als individu aan moeten denken. Vraag: wat gebeurd er met mensen wanneer ze gedwongen zijn om de sociale contacten te minimaliseren? Wanneer mensen nergens heen kunnen, aan alle kanten ingeperkt worden en met het hele gezin in een relatief kleine ruimte “opgesloten” zitten? Hoe mooi digitaal werken ook is, je mist toch het contact met je collega’s, vrienden en familie. Ook al had je al niet zoveel direct contact vanwege het ‘drukke leven’.  Juist nu missen we het des te meer omdat het “niet mag”. Hoe goed we ook kunnen beeldbellen, face-timen, skypen en Zoomen… het is geen vervanging voor menselijk contact. Maar soms kan er ook een “teveel” aan menselijk contact ontstaan. En met dat moment of in die periode zouden velen van ons kunnen zitten.

• Wanneer je bijvoorbeeld als gezin in quarantaine zit.
• Wanneer je met veel mensen thuis zit.
• Wanneer je aan het thuiswerken bent maar ook de kinderen moet lesgeven
• Wanneer je nergens heen kunt om even tijd voor jezelf te

Het doet iets met je als je beperkt wordt in je bewegingsvrijheid. Normaal gesproken is het beperken van de bewegingsvrijheid pas aan de orde wanneer je regels hebt overtreden. Vrijheid is een recht en het inperken van die vrijheden druist in tegen ons vrijheidsgevoel. Sommigen gaan zover dat ze er een complot theorie aan koppelen. Wat er vandaag de dag gebeurt is een uitzonderlijke situatie. Het is nu wel duidelijk dat het thuisblijven voor je eigen bestwil is….

Maar wat gebeurt er nu met jou als “mens”….

Stukje geschiedenis

Ons brein is een heel vernuftig apparaat. Het is al eeuwenoud en werkt eigenlijk nog altijd precies zoals het duizenden jaren geleden ontstaan is.  In die tijd had de oermens maar twee belangrijke aandachtspunten.  Eten en niet opgegeten worden. Dus eigenlijk niets meer dan overleven. Terwijl het zocht naar voedsel bleef het wel alert voor bedreigingen. En zodra het brein van deze oermens een bedreiging waarnam, werden andere functies van het brein, en de rest van het lichaam, uitgeschakeld en ging hij/zij in de overlevingsmodus. Aangestuurd door de Amygdala liet het de primaire response zien: vechten, vluchten  of bevriezen. Het complete wezen, van de oermens in bedreiging, is gericht op overleven. En het lichaam is zodanig opgebouwd dat het aan een korte “stressperiode” het hoofd moet kunnen bieden. Hoe dan ook, de bedreigingen waar de oermens mee te maken heeft zal altijd kort duren.. Of je overleeft het.. of niet….. Alle beschikbare energie van het lijf is nodig om te overleven, en vandaar dat andere lichaamsfuncties die veel energie kosten en op dat moment niets bijdragen aan het overleven even uitgeschakeld worden. Dan hebben we het bijvoorbeeld over onze spijsvertering, maar ook ons immuunsysteem. Het brein reageert dus op prikkels en beoordeeld dan eerst of het een bedreiging is. En als het als een bedreiging wordt gekwalificeerd, dan zet het een stroom aan lichamelijke reacties in werking (hormonale reacties). Hoe groot die stroom aan reacties is, is natuurlijk afhankelijk van de grootte van de bedreiging

 Nu wij weer

Het is niet moeilijk voor te stellen dat de oermens veel minder “prikkels” ervaarde dan de mens van nu. De mens van nu wordt aan miljoenen prikkels blootgesteld… en al die prikkels worden door ons brein verwerkt. Dat verwerken van die prikkels doen we door een soort van onbewust filtersysteem. Het begint al met “weglaten, vervormen en generaliseren”. Het is gewoon onmogelijk om al die prikkels te kunnen beoordelen, dus is het noodzakelijk dat we alleen aandacht besteden aan wat we belangrijk genoeg vinden.

Een voorbeeld: Je wilt iets uitwerken of nog erger… je hebt een deadline! Je vindt het heel belangrijk om in een opgeruimde omgeving te werken en aan een schoon en opgeruimd bureau. Dan gaat het je opvallen dat jouw kinderen met stift op je bureau hebben getekend, dat er overal blaadjes en proppen papier liggen, er liggen broodkruimels rondom je werkplek, half opgegeten koekjes en je bureau plakt ook nog eens vanwege de plakkerige vlek van de omgevallen limonade. Hierdoor kan  jij niet direct aan de slag…. Ooooohhhhhh deadline!!! Oke… zucht… tot 10 tellen… je maakt je werkplek schoon, je gaat zitten en klapt je laptop open. Net op het moment dat je wilt beginnen roept je jongste dochter/zoon dat ze klaar is op het toilet, en maken de andere kids ruzie over wie er op de I-pad mag. Je partner vraagt of er toevallig al boodschappen zijn gedaan…. En… de hond staat met gekruiste benen piepend bij de buitendeur… Hoe gek het ook mag klinken… Jouw brein ziet dit allemaal als bedreigingen. Bedreigingen …. Omdat al deze dingen jou ervan weerhouden te doen wat je moet doen… die deadline weet je nog ? Ja klopt, het zijn geen levensbedreigende situaties, maar je brein vindt dat er iets moet worden gedaan. Het stuurt een seintje naar jouw amygdala en deze zet een hele fysiologische verandering in gang. Doordat de ene prikkel de ander opvolgt, stapelen de prikkels op en wordt langzaamaan het lichaam klaargemaakt om de primaire overlevingsresponse naar buiten te laten komen… Vechten, vluchten of bevriezen.

Dat kan leiden tot het fenomeen ‘uit mijn vel spatten’, ‘uit mijn slof schieten’, en “ik ben niet aanspreekbaar. Soms is het mogelijk om even te vluchten… Een frisse neus halen… Maar kom je daarna weer thuis begint het weer van vooraf aan.  Kan je op zo’n moment niet vluchten? Kan je nergens anders heen? Dan zou dit heel goed tot gevolg hebben dat het je “vecht”-reactie versterkt of dat je volledig dicht slaat waardoor er niets meer uit onze handen komt of nog een zinnig woord kunnen zeggen. Het is niet voor niets dat er door de sociologen in ons land een scheidingsgolf wordt verwacht als gevolg van de frustraties en uitspattingen ten gevolge van het langere tijd dicht op elkaar moeten leven. Het zijn hele herkenbare en bijna onontkoombare situaties.

Dus hoe kunnen we nu omgaan met dit alles. Sleutel woord: communicatie

Ja lekker makkelijk gezegd….. maar hoe dan?

Wat te doen

Het gaat niet alleen om jouw communicatie met anderen.

Het gaat ook om jouw communicatie met jezelf.

1. Geef aan, maak duidelijk

Ga met je partner om de tafel zitten en spreek uit wat jij nodig hebt om je goed te voelen in deze periode. Wat is het wat je zelf kunt doen en wat verwacht je van de anderen. Je kunt dit ook prima met je kinderen doen. Maak een heel duidelijk overzicht van wat je van elkaar verwacht. Maak afspraken met elkaar over hoe je elkaar zult helpen om aan de afspraken te kunnen voldoen. Maak het zo helder mogelijk. Start de ochtend met even doornemen met elkaar hoe de dag ingedeeld gaat worden… Wie doet wat. En eindig de dag met een soort van evaluatie. Dit hoeft allemaal niet lang te duren. Wat ging er goed, wat ging er beter.

2. Geef en krijg feedback

Door de dag heen kun je elkaar ook feedback geven. Feedback wil niet zeggen dat je elkaar afkraakt en naar elkaar blijft snauwen over wat de ander steeds niet goed doet. Feedback geven werkt het beste als je dit volgens de ‘Sandwich’-methode doet. Hiermee zet je de ander juist in zijn/haar kracht.

Die gaat als volgt:

• Wat ik jou zie/hoor doen, is… (observatie) en dan denk ik, jij hebt vast een goed vermogen om (positief vermogen noemen)
• Wat je misschien meer kunt doen, is (nieuw gedrag omschrijven)… want wat je dan bereikt is… (positief resultaat omschrijven)… Wat vind je van dat idee?....
• Wat ik trouwens ook goed vind is….. (benoem nog een positief vermogen en/of bekrachtig het eerste)

Dus compliment – verbeterpunt – compliment.

Daarmee voorkom je dat de nadruk wordt gelegd op alles wat er mis is gegaan… en het maakt het veel makkelijker om te accepteren dat er iets kan verbeteren. Dit is vooral de “verbale” communicatie. Pffffffff….. wat een onzin denk je misschien nu…. Ja ik weet het….. maar het werkt echt! Als jij jouw tijd en moeite hierin steekt wordt dit zeker gewaardeerd door de ander en ontstaat er echte communicatie die heel waardevol kan zijn. Probeer het!

3. Knuffelen

Dan is er nog een andere belangrijke manier van communiceren en dat is met je lichaam.

In één woord samen gevat: Knuffelen….

Een van de belangrijkste gezinstherapeuten van de 19e eeuw is Virginia Satir.

Haar belangrijkste stelling is: 4 hugs to survive, 12 to grow..

Vrij vertaald: 4 knuffels om te overleven en 12 om te groeien.

Door de overheid en deskundigen wordt het sterk afgeraden om te doen. Dat is een logische oproep omtrent het sociale contact… Echter, binnen je gezin (thuis) is dat natuurlijk wel even anders.

Wij kunnen als mensen niet zonder menselijk contact, affectie en liefde.

Het definitieve bewijs dat een baby niet zonder aanraken, liefde en knuffelen kan, werd geleverd door de Amerikaanse experimenteel psycholoog Harry Harlow. In zijn tijd gold de rat als het standaardmodel voor gedragsonderzoek. Toen hij in 1930 tot hoogleraar werd benoemd op de universiteit van Winsconsin bleken de rattenstallen daar net gesloten. Een nieuwe fok moest hij wegens stankoverlast sluiten.

Ten einde raad ging hij met zijn studenten het gedrag bestuderen van de apen in de lokale dierentuin. Daar raakte hij overtuigd dat deze dieren ons meer konden leren over menselijk gedrag dan ratten. Hij besloot eigenhandig een gebouw voor apenstudies op het universiteitsterrein te bouwen. Aanvankelijk was hij geïnteresseerd in de intelligentie van apen. En hij ontdekte dat een aap die in zijn eentje werd grootgebracht, meer moeite had met het oplossen van problemen, maar dat het diertje ook ernstige gedragsstoornissen ontwikkelde. Zodoende raakte hij geïnteresseerd in de rol van de moeder bij de ontwikkeling van pasgeboren apen. Zijn beroemdste experiment berustte op een keus tussen een kunstmoeder van ijzerdraad met een melkfles of eentje van pluche. De aapjes kozen steeds voor de zachte kunstmoeder, zelfs als dat verhongering betekende. Werden de dieren aan het schrikken gebracht, dan renden ze ook naar de moeder van pluche om bescherming. Kortom: zachtheid en bescherming hebben de voorkeur boven voedsel.

De conclusie dat liefde en affectie het belangrijkste zijn voor de ontwikkeling van het kind maakte Harlow tot een gevierd wetenschapper. Hij stierf in 1981 door depressies en alcoholisme vervreemd van zijn eigen kinderen en verfoeid door dieractivisten die zijn experimenten met apen wreed vonden. Maar daarmee heeft hij talloze kinderen het leven gered en een liefdevolle opvoeding bezorgd, zoals te lezen is in zijn recente biografie “Love at Goon Park” door Deborah Bloom.

Laten we een les leren uit dit onderzoek… Knuffelen, knuffelen en nog eens knuffelen.

Het is niet alleen goed, om op die manier de crisis te overleven ondanks dat je dicht op elkaar zit. Het helpt iedereen, vooral ook de jongeren onder ons om zich veilig, vrij en gezond te blijven voelen.

Lieve mensen… blijf gezond!

Deel dit artikel binnen jouw netwerk zodat ook anderen er hun voordeel mee kunnen doen.

p.s.

Wil je meer informatie over bovenstaande of wil je gewoon eens praten… neem dan contact met ons op. Dit kan ook via een van onze websites o.a. NLPro-Coaching en NLPro-Training

p.s.s.

Wij plannen gewoon afspraken voor coachingsessies in omdat wij kunnen voldoen aan de 1,5 meter afstand in onze ruimtes en wij ook de hygiëne regels hanteren. Het is en blijft belangrijk om naar jezelf te luisteren en daarop ook actie te ondernemen. Juist in deze tijd!! Dus heb jij een coach nodig, wil jij met iemand praten over je problemen, kom je even niet verder? Wij staan voor je klaar!

Warme en vitale groet,

Linda Commandeur en Jack Smit

Interessant artikel? Deel het: