Meten is weten
3 april 2024 11:35
Matthias de Leeuw over vastgoed, de CSRD en meer.
Op 28 juni 2019 werd de Nederlandse politiek het eens over het Klimaatakkoord. Het doel? In 2030 49% minder broeikasgassen uitstoten dan wat we in 1990 deden. De opgave? Een uitstoot vermindering van 48,7 megaton CO2.1 Dat klinkt als veel, en dat is ook zo. Naast het CO2 vraagstuk heeft het begrip duurzaamheid zich de afgelopen jaren omgevormd tot een drieledig onderwerp2 waar geen ondernemer meer omheen kan. Duurzaamheid zal niet langer wijken. De vraag is dus niet óf, maar hóe we hier als maatschappij zo goed mogelijk mee om kunnen gaan. Matthias de Leeuw, Lead Sustainability bij Ausems Vastgoed, nodigt je uit om te verkennen hoe we samen de duurzaamheidsuitdagingen binnen de vastgoedsector kunnen overwinnen.
Navigeren door versnipperde ‘Rating’-systemen
Duurzaamheid vertaalt zich in de vastgoedsector veelal in direct meetbare indicatoren zoals energiegebruik en -labels. We zien dan ook dat de vraag naar transparantie over hoe gebouwen scoren op het gebied van duurzaamheid groeit.3 Minder tastbare thema’s, zoals klimaatadaptiviteit – de weerstand van gebouwen tegen klimaat gerelateerde risico’s zoals overstromingen – krijgen daarentegen niet altijd de aandacht die ze verdienen.
De verschuiving naar duurzaam vastgoed wordt sterk gevoed door de wettelijke eisen, voortkomend uit politieke doelstellingen. Zo wordt met de energiebesparingsplicht al gewerkt aan verduurzaming van gebouwen.4 Deze maatregelen moeten verplicht doorgevoerd worden indien deze zich binnen vijf jaar terugverdienen. Dit is slechts een enkel voorbeeld uit de steeds complexer en strenger wordende wetgeving.
Om het leven van vastgoedeigenaren binnen de complexe regelgeving te vergemakkelijken, verschenen uit vele hoeken van de markt verschillende duurzame ‘rating’-systemen voor gebouwen. Zo kun je met de GRESB gebouwen vergelijken; met WELL een gebouw duurzaam ontwerpen; met SmartScore een duurzame score geven, wat overigens tevens kan met BREEAM, LEED en SBR Nexus. In beginsel worden al deze methodieken met de juiste intenties opgezet, maar het probleem ligt in de consistentie. Zo kan eenzelfde gebouw namelijk anders scoren op de verschillende methodieken. Daarmee is de duurzaam gemotiveerde vastgoedbelegger weer terug bij af: een verplichting of zelfs een wens tot verduurzaming, zonder enig idee hoe dit tot uiting te brengen. Gelukkig kent het einde van de tunnel licht; de CSRD.
Welkom CSRD
Dat dit artikel nu verschijnt is geen toeval. De start van 2024 markeerde namelijk niet alleen het begin van een nieuw jaar, maar was ook het startschot voor de CSRD. Hoewel de wetgeving ondertussen al een aantal maanden van kracht is, hebben zesénzestig (!) procent van de Nederlandse ondernemers nog nooit gehoord van de richtlijn.5 Voor de CSRD maakt het niet uit of je speelgoedauto’s verkoopt, software ontwikkelt of in vastgoed belegt; iedereen dient transparantie en consistentie te bieden over hun duurzaamheidsprestaties. Hoogst tijd voor een kleine spoedcursus.
De CSRD, een acroniem voor Corporate Sustainability Reporting Directive, verplicht veel grote bedrijven om hun duurzaamheidsinspanningen inzichtelijk te maken. Het makkelijkste is om deze verplichting te vergelijken met de jaarrekening. Ieder jaar dienen bedrijven hun jaarrekening en bestuursverslag in ter controle. De CSRD breidt deze verplichting uit door de duurzaamheidsverslaggeving toe te voegen. De verplichting is de meest impactvolle verplichting die volgt uit het Parijs-akkoord en de daaropvolgende Europese Green Deal. Er is veel te doen om de richtlijn, maar in de kern verlangt het enkel een inzicht in de stand van zaken van de duurzaamheidsprestaties. Geen gekke eis wat mij betreft. Desondanks worden vanuit ondernemers meer dan eens kreten gehoord als: “Dit zet toch geen zoden aan de dijk!” of “Pure bureaucratie”. Hoewel deze uitingen te begrijpen zijn, missen ze het complete plaatje. Om te kunnen verduurzamen zal men namelijk eerst moeten weten waar het bedrijf staat. Door eerst een enorme rapportage inspanning te verlangen, biedt de CSRD daarom de ideale springplank voor algemene verduurzaming binnen Europa. Immers, meten is weten.
Van uitdaging naar kans
Natuurlijk zijn duurzaamheid en de CSRD te zien als een grote uitdaging. Dat is het ook, maar het is net zo goed een kans. Om dat goed te begrijpen moet het doel helder zijn. Het doel van de CSRD kent zijn oorsprong namelijk in het Parijs akkoord. Daar hebben 197 landen afgesproken klimaatopwarming te beperken tot maximaal twee graden. Duurzaamheid en dus ook de CSRD valt grofweg uiteen in drie pijlers: het milieu, het sociale en het bestuur. Het milieu ziet op de klassieke ‘groene’ gedachte, bijvoorbeeld het tegengaan van klimaatverandering. Dit thema wordt vaak belicht en is eenieder wel bekend. De CSRD gaat verder. Zo wordt in de sociale pijler de mens centraal gezet, van leefomstandigheden tot diversiteit. De bestuurlijke pijler ziet op zaken als fraude en corruptie, maar ook bescherming binnen bedrijven. Wel moet ik toegeven dat voor gebouwen specifiek toch de meeste ‘winst’ te behalen valt in de ‘klassieke’ milieupijler.
In het verlengde daarvan is in het Klimaatakkoord van 2019 uitgesproken dat Europa per 2050 klimaatneutraal moet zijn (lees: nul uitstoot). Dit betekent dat gebouwen tegen die tijd energieneutraal moeten zijn, wat zou resulteren in weinig tot geen energiekosten, en daarmee een grote aantrekkingskracht heeft voor huurders en kopers. Daarnaast biedt het verkregen inzicht uit de CSRD een uitstekende basis voor scherpe risicoanalyses, resulterend in minder onverwachte kosten. Het starten aan een dergelijke omslag valt niet mee, het vereist op veel punten een compleet andere kijk dan gebruikelijk. Maar indien goed uitgevoerd, is de toekomst voor de gemotiveerde duurzame vastgoedeigenaar roos- (of groen-) kleurig.
Duurzaamheid als standaard
Wie wil ondernemen komt praktisch niet meer om duurzaamheid heen, een cliché maar daarom niet minder waar. Naast de genoemde wetten bestaan er nog veel meer raamwerken en regels, denk aan de energiebesparingsplicht, EU-taxonomie en de EPBD-III. Kortom, te veel om allen te behandelen in één artikel. Dit alles kan overweldigend lijken, maar dat hoeft het niet te zijn. Gebaseerd op onze ervaringen in de praktijk, draait het verhaal van duurzaamheid voornamelijk om drie kernbegrippen: inzicht, transparantie en consistentie. Bedrijven die inzichtelijk hebben waar ze staan en wat ze doen op het gebied van duurzaamheid kunnen hier gemakkelijk transparant over zijn. Daarmee is eigenlijk de verplichting uit de CSRD al voldaan. Door het consistent bijhouden van de duurzaamheidsinformatie vallen probleemgevallen (i.e. gebouwen met veel investeringskosten) al snel op. Hierop kan adequaat gereageerd worden en op worden voorbereid. Resulterend in zowel een besparingsmogelijkheid als een concurrentieslag.
Samen de uitdaging aangaan
Wie een duidelijke koers wil varen, heeft een stip op de horizon nodig. Daarom nodigen wij van Ausems Vastgoed je uit duurzaamheid niet alleen als een opgave te zien, maar als een kans te omarmen. Met toegewijde expertise en geavanceerde AI-gedreven software, kunnen wij je bij staan bij het realiseren van meetbare en substantiële duurzaamheidsprestaties. Zoals Rome niet in 1 dag gebouwd is, is 48,7 megaton CO2 niet in een jaar bespaard. Klaar voor de uitdaging? We helpen je graag door middel van begeleiding en advies in duurzaamheid. «
1 Klimaatakkoord, Den Haag 28 juni 2019. 2 Milieu, sociaal en bestuur. 3 Denk aan het gebruik van duurzame bouwmaterialen of strategieën voor water- en afvalbeheer. 4 Opgenomen in de nieuwe Omgevingswet onder artikel 5:15 Besluit activiteiten leefomgeving en artikel 3:84 Besluit bouwwerken leefomgeving. 5 I&O Research, bewerking ABN AMRO.
Fotografie: Mark Verhees
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.