Het Rijk van Nijmegen versnelt circulaire economie

29 juni 2017 11:29

In de circulaire economie worden producten en materialen hergebruikt en behouden grondstoffen hun waarde. Dat brengt veel kansen voor ondernemers: meer ketensamenwerking, innovatie, minder grondstoffenverbruik, minder afval en nieuwe markten. Maar hoe kom je als ondernemer nu van de lineaire economie in de circulaire economie? Het begint met de wil. Daarna is een volgende stap om onderstaand geboden handvatten aan te pakken.

In het Rijk van Nijmegen zijn er volop mogelijkheden voor het bedrijfsleven om, samen met kennisinstituten en overheden, circulaire economie tot een succes te maken. Om productie-, assemblage-, bouw- en andere bedrijven te helpen naar een circulaire bedrijfsvoering is door de gemeenten in de regio Rijk van Nijmegen, een procesregisseur benoemd. Jaap Flendrie zal bedrijven ondersteunen om circulaire modellen in de praktijk te brengen, partijen te verbinden en obstakels, zoals rond wetgeving, ter discussie te stellen. Hij roept ondernemers van harte op om hem te bellen (06-10499087) of mailen (j.flendrie@jf3.nl ) als er vragen zijn of behoefte is aan ondersteuning.

De gemeenten in de regio Rijk van Nijmegen (verbonden in MARN-verband) hebben zich gecommitteerd aan de circulaire economie. Het aanjagen ervan hebben ze in handen gelegd van een prominente voorbereidingsgroep. Daarin zitten algemeen directeur van afvalenergiecentrale ARN Gerard van Gorkum, algemeen directeur van Dar Pieter-Balth Linders, en Jan Luijten projectleider duurzaamheid bij de gemeente Nijmegen. Ze worden ondersteund door een adviseur bij JF3 business solutions Jaap Flendrie.

Pieter-Balth Linders plaatst de ontwikkelingen in perspectief: “In 2016 hebben we TNO laten onderzoeken welke sectoren sterk vertegenwoordigd zijn in de regio. Dat zijn de zorg, de bouw- en installatiebranche, de maakindustrie en de afval- en biobased sector. Op basis daarvan heeft onderzoeksbureau Metabolic in kaart gebracht hoe die vier velden circulair aan de slag kunnen. Welke materialen worden er gebruikt, hoe lopen de afvalstromen? Hoe kunnen we grondstoffen niet verloren laten gaan, maar hoogwaardig hergebruiken? Want dan praat je over circulaire economie.”

Green Capital

“Om die circulaire economie te stimuleren moet er focus zijn”, vindt Gerard van Gorkum, “Projecten opzetten, zorgen dat ze lonend zijn en zoeken naar cross-overs met andere bedrijfstakken. We hebben Jaap Flendrie binnen gehaald om de kansen die er liggen te helpen verzilveren. Hand aan de ploeg is het motto.” Nijmegen is uitgeroepen tot Green Capital, als groene hoofdstad van Nederland in 2018. Dat is niet voor niets. Er zijn veel regionale initiatieven op het gebied van de circulaire economie én er zijn veel kennisinstituten die daaraan kunnen bijdragen. Pieter-Balth Linders: “We hebben als regio de potentie om duurzame ontwikkelingen zichtbaar te maken, die elders in het land nog niet zichtbaar zijn.” “Maar dan moeten we wel de krachten bundelen om er een economisch succesverhaal van te maken”, vult Gerard van Gorkum meteen aan. Wat hem betreft praten we over duurzaamheid met een gezond businessmodel.

Noodzaak

“Het doel is om tien tot twintig mooie voorbeeldprojecten van de grond te krijgen in de komende tijd”, vertelt Jan Luijten. “Klein beginnen en op een aansprekende manier laten zien dat duurzaam ondernemen kan.” Hij wijst nog eens op de noodzaak ervan. De wereldbevolking groeide na de Tweede wereldoorlog van twee naar zeven miljard mensen en er wordt een doorgroei verwacht naar 12 miljard. Alleen als er snel anders gedacht en gewerkt wordt, is het mogelijk om voor deze groeiende doelgroep te produceren. Er dreigt grondstoffenschaarste en er ontstaan andere geopolitieke verhoudingen. Onder andere de bouwsector zal dat merken. Jan Luijten vertelt dat een nieuwe manier van denken nodig is: “Vroeger waren we tevreden als het schoon was op straat. Het afval werd opgehaald en verbrand en dat was het. Nu is afvalverwerking meer gericht op hergebruik en pas in de laatste plaats op afvalverbranding met de mogelijkheid om de daarbij vrijkomende warmte aan het warmtenet te leveren. Afvalinzameling en -verwerking is er dus op gericht een verdeelstation te zijn naar diverse initiatieven. De samenwerking tussen Dar en ARN is hiervan een goed voorbeeld.”

Kartrekker

De nieuwe economie vraagt dat al in de ontwerpfase rekening gehouden wordt met hergebruik. Verder zijn er ontzettend veel mogelijkheden om afval te voorkomen. Er loopt een onderzoek om van kunststof restmaterialen nieuwe kunststof vaten te maken voor specifiek ziekenhuisafval. En er zijn nu disposables op basis van biologisch materiaal. Het Radboud UMC wordt door de aanwezigen zonder meer gezien als een kartrekker en aanjager van de circulaire economie binnen de zorgsector. Jan Luijten noemt ook de landelijke-, provinciale- en gemeentelijke overheid. Die kan groener aanbesteden, financiële prikkels geven met belastingvoordeel, wet- en regelgeving beter toesnijden op de circulaire economie en bovenal helder en consequent zijn in de beleidskeuzes.

Bewust

Om de bewustwording te vergroten zal dit najaar gebruik gemaakt worden van nieuwe en bestaande kanalen zoals de Industriële Kring Nijmegen. Voor de maakindustrie is het Nijmeegs Energie Convenant (NEC 3.0) een goed netwerk. De bouw werkt veelal nog versnipperd, maar toch groeit volgens de aanwezigen het besef dat circulair bouwen en slopen de toekomst heeft. Nu moeten de opdrachtgevers daar vaak nog in meegaan. Ook voor de universiteit, de HAN, provincie en VNO NCW is een rol weggelegd. Van de kennisinstituten verwachten de vier aanjagers veel. Zij hebben kennis en kunde in huis om probleemoplossend en innovatief bezig te zijn in de circulaire economie. Het is vaak een kwestie van kansen zien, weet Gerard van Gorkum. “Gebruik ik nieuw materiaal als grondstof voor mijn product of is er een goed tweedehands alternatief? Alleen al het stellen van die vraag is een goede ontwikkeling”, zegt Pieter-Balth Linders over bewustwording.

Een groep bedrijven start en daarna volgen er steeds meer, is de inschatting van de voorbereidingsgroep. Bedrijven die het best voorbereid zijn op de toekomstige veranderingen hebben straks een concurrentievoordeel. Wie dat zijn is aan de bedrijven zelf. «

Het rapport Rijk van Nijmegen Circulair is te vinden op: http://theeconomicboard.com/app/uploads/2017/03/20170301-Notitie-Rijk-van-Nijmegen-circulair-stuurgroep-circulaire-economie.pdf

Tekst: Paul de Jager / Fotografie: Jacques Kok

Interessant artikel? Deel het: