“We moeten blijvend voorop lopen in kennis en kunde”

3 november 2017 11:06

• Transport & Logistiek

“In de scheepsbouw moet je regelmatig de bakens verzetten, om op tijd in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen.” Dat is de overtuiging van Jan Bokxem, locatiemanager van Damen Shipyards in Burgum. Een uitspraak die zeker geldt voor de scheepswerf in Burgum, die inmiddels te koop staat. Gaat Damen Shipyards Noord-Nederland dan verlaten? “Nee, integendeel”, reageert Bokxem. “Juist in deze regio zit heel veel kennis en bevindt zich een sterke scheepvaartcluster met voldoende potentieel. Dat is precies waar de huidige markt om vraagt.”

Niets blijft hetzelfde en dat geldt zeker voor de scheepsbouw. De tijd dat elk jaar tientallen schepen op de noordelijke werven werden gebouwd ligt al een tijdje achter ons. “Scheepsbouw is een arbeidsintensieve industrie”, geeft Bokxem aan. “En arbeid in Nederland is duur. Wat we de afgelopen decennia hebben gezien is dat veel scheepsbouw naar het buitenland is vertrokken. Gelukkig zijn er ook nog werven in het noorden waar wel schepen worden gebouwd, maar zij begeven zich vooral in niche markten.”

Projectkantoor

Bij Damen Shipyards Burgum werden vooral vrachtschepen gebouwd en juist die markt had het in de afgelopen jaren moeilijk. Damen Shipyards moest derhalve de bakens verzetten om in Burgum actief te kunnen blijven. Bokxem:” In 2013 namen we het besluit om te stoppen met de bouw van schepen. Sinds die tijd zijn we een projectkantoor geworden. We initiëren, begeleiden en coördineren de bouw van vooral complexe schepen, waarmee Nederland wereldwijd voorop loopt.”

“Er is in Noord-Nederland veel kunde en kennis aanwezig, de infrastructuur is prima en er worden mensen opgeleid die moderne schepen kunnen ontwerpen. Het noorden is derhalve een regio met veel perspectief, die we met elkaar verder aan het opbouwen zijn. En daar draagt Damen Shipyards Burgum graag aan bij.” Dezelfde ontwikkeling hebben we volgens Bokxem gezien in de jachtbouw, waarin Nederland inmiddels een toonaangevende rol in de wereld speelt. “Hoe hoger de complexiteit en lastiger de opdrachten zijn, des te beter we in Nederland tot ons recht komen.”

Multidisciplinair en complex

Damen Shipyards Burgum heeft de focus verplaatst naar het ontwerpen en bouwen van schepen die ingezet worden voor publiek transport, denk aan veerboten, waterbussen, enzovoort. “Dat is multidisciplinair en vaak complex”, legt Bokxem uit. “Die kennis hebben wij in huis.” Het was een transitie die niet vanzelf ging. “We hebben er veel energie in gestopt, maar nu, na vier jaar, kan ik zeggen dat we daar goed in zijn geslaagd.” Dat neemt niet weg dat de afgelopen jaren zwaar waren, maar sinds dit voorjaar trekt de markt duidelijk aan. “We voorzien een enorm groeiscenario voor de gehele organisatie en dit betekent ook dat er straks mensen bij moeten.”

De keuze voor het publiek transport is niet geheel toevallig, laat Bokxem weten. “Er is momenteel een grote vervangingsvraag, terwijl er tegelijkertijd een roep om vergroening is. Opdrachtgevers verwachten kennis en kunde van onze kant en dat kunnen we bieden.” Ter illustratie, enkele voorbeelden: Damen Shipyards heeft 16 waterbussen voor Ivoorkust ontwikkeld en gebouwd. En waarschijnlijk zitten er nog 14 in de pijplijn. Verder heeft men de opdracht gekregen voor de vervanging en vergroening van 2 veerboten in Vancouver, Canada. “De kracht van onze organisatie is dat we sterk zijn in sales en marketing en op alle continenten in de wereld zitten. We weten daardoor wat er waar speelt en waar vraag naar is. Zo is de vervangingsvraag in Canada momenteel erg groot, daar zitten we bovenop. Verder winnen we het vaak op kwaliteit, snelle levering en standaardisatie, dat is onze kracht.”

Bokxem is blij dat kwaliteit weer aan waarde wint, omdat Nederland daarin van oudsher een voorloper is. “Wij hebben werven in Oost-Europa en China, waar we bovenop de projecten zitten, zodat we de kwaliteit kunnen waarborgen”, geeft hij aan. “Dat vinden we erg belangrijk, zeker naar onze klanten toe.”

Creatief

Het milieuaspect in de scheepvaart staat dus volop in de belangstelling. Zo is in het ontwerp van schepen nog veel te winnen, maar meest voor de hand ligt natuurlijk het gebruik van de soort brandstof. “We proberen daarin voorop te lopen”, legt Bokxem uit. “Op ons hoofdkantoor in Gorinchem hebben we een researchafdeling, die daar dagelijks mee bezig is. Duidelijk is dat stookolie en diesel uit zijn, LNG en op termijn elektrische aandrijving komen daarvoor in de plaats. Ik denk dat dit een gevolg is van de ontwikkelingen in de automobielindustrie. Het zou mij niet verbazen wanneer elektrische aandrijving ook in de scheepvaart een grote vlucht gaat nemen. Niet op de grote zeevaart, daarvoor zijn de afstanden te groot. Maar, zeker wel voor de scheepvaart op kortere afstanden. Regelgeving vanuit de overheid kan daarbij een rol gaan spelen en ik vind dat een goede ontwikkeling. Laat overheden maar afdwingen dat je bijvoorbeeld in havens alleen nog maar met schepen op LNG of elektrisch aangedreven mag komen. Dat gaat in het begin even piepen en kraken, maar het dwingt iedereen wel om creatief te worden en daartoe zijn we met elkaar in staat.”

Onderwijs

De wereld staat niet stil en de ontwikkelingen in de scheepvaart zeker niet. “Daarin kan Nederland, en zeker ook Noord-Nederland, een voortrekkersrol spelen. Ik vind dat we dat telkens weer moeten laten zien. Het Hoger Onderwijs staat wat dat betreft goed aangeschreven en levert elk jaar nieuwe talentvolle mensen af, die in onze tak hun kennis en kunde kunnen laten zien. En dat is nodig ook. Aan ons de taak om jongeren te motiveren om in onze bedrijfstak aan de slag te gaan.”

Mondiaal denken

“Ik durf te stellen dat we bij Damen Shipyards Burgum de bakens op tijd hebben verzet”, geeft Bokxem aan. “Daarbij hebben we verder gekeken dan Noord-Nederland alleen. Je moet in onze bedrijfstak mondiaal denken. Wat kan ik waar het beste realiseren? Die keuzes hoeven niet per sé slecht te zijn voor Noord-Nederland. Hier liggen voldoende andere kansen en die moeten we benutten. Wij hebben ons bedrijf omgebouwd, maken gebruik van onze kracht, lopen daarmee voorop en voorzien groei. Dat willen we zeker in Noord-Nederland doen, juist omdat Damen Shipyards Burgum zich uitstekend thuis voelt in de noordelijke scheepvaartcluster.”

Tekst: Henk Poker/ Fotografie: Gerrit Boer

Interessant artikel? Deel het: