Je kunt je bedrijf maar één keer verkopen

13 maart 2017 11:24

• Financieel & Juridisch

Nu de economie weer aantrekt, denken steeds meer ondernemers na over het verkopen van hun bedrijf. Het idee is één en kan zomaar ontstaan, het uitvoeren vergt echter veel meer tijd, zo werd duidelijk tijdens de Masterclass Bedrijfsoverdracht in Oranjewoud/Heerenveen, georganiseerd door Hét Ondernemersbelang.

De groeiende belangstelling voor bedrijfsoverdracht blijkt onder andere uit het aantal deelnemers aan de Masterclass. De zaal zat vol. “Dagelijks denken duizenden ondernemers na over bedrijfsoverdracht”, maakte Robert Wielinga van het Centrum voor Bedrijfsopvolging duidelijk. Samen met Richard Temmink, Jeroen Huisman en ervaringsdeskundige Klaas Olijnsma verzorgden zij een leerzame middag, waarbij de deelnemers het nodige wijzer zijn geworden.

Ervaring

Over ervaringsdeskundigen gesproken, alle gespreksleiders hebben eerder ervaring opgedaan met bedrijfsoverdracht. “Om een proces goed te doorlopen moet één tot vijf jaar worden uitgetrokken, dat is afhankelijk van talloze factoren”, vertelde Wielinga. Enkele cijfers met betrekking tot de huidige stand van zaken, geeft aan dat de deelnemers aan deze Masterclass niet de enige zijn die nadenken over bedrijfsoverdracht. Het onderzoek vond plaats in oktober 2016. 20% van de ondervraagden denkt binnen 2 jaar zijn bedrijf te verkopen, 47% doet dit bij een goed bod en 41% is mentaal klaar voor verkoop. Overigens denkt 82% goed inzicht te hebben in de waarde van zijn bedrijf, maar dat wordt, zo blijkt in de praktijk, vaak te hoog ingeschat.

Emotie

Redenen voor bedrijfsoverdracht zijn leeftijd, geen opvolging binnen het bedrijf, de onderneming nadert een volgende fase (groei en financiering) en daar heeft de ondernemer geen zin meer in, enzovoort. “Zonder strategie regeert de emotie”, gaf Wielinga aan, “en dat is een slechte raadgever. “De DGA worstelt vooral met de gevolgen voor zijn medewerkers, zijn pensioen, hij zoekt zekerheden.” Het is daarom verstandig een adviseur in te schakelen, die objectief is, vertrouwen geeft en controle over het proces heeft. “Want, er komt bij bedrijfsoverdracht meer kijken dan je denkt.”

Niet alleen zakelijke omstandigheden spelen een rol, ook persoonlijke. “Dit nemen we in een vooronderzoek altijd mee”, aldus Richard Temmink. “We doen dit middels interviews, met familie, management, de accountant. Uiteindelijk hebben we dan voldoende informatie verzameld voor een eventueel volgende stap. Ik zeg eventueel, omdat uit dit vooronderzoek de conclusie kan worden getrokken dat het bedrijf nog niet verkoopklaar is of in het ergste geval niet of nauwelijks waarde heeft. Indien een bedrijf bepaalde ‘vlekjes’ heeft, bijvoorbeeld een incourant product of op personeelsgebied, dan is het verstandig om dit eerst op te lossen.”

Sigarendoosjesakkoord

Volgt de conclusie dat een bedrijf verkoopklaar is, dan wordt gezocht naar een geschikte overnamepartij. Een zoektocht die onder de radar moet blijven, omdat niet iedereen hoeft te weten dat je bedrijf te koop staat. Na het vinden van een of meerdere geschikte kandidaten, volgen gesprekken, worden de financiële aangelegenheden gecheckt en volgt uiteindelijk een gesprek tussen koper en verkoper. Verloopt dit positief, dan kan er onderhandeld worden over de prijs. Temmink:” Er wordt dan een letter of intend gesloten, ik noem dat wel eens het sigarendoosjesakkoord, waarin één partij de exclusiviteit krijgt om als eerste tot een bod en eventueel koop over te gaan.”

“Een discussiepunt tussen koper en verkoper is vaak de prijs die betaald moet worden”, gaat Jeroen Huisman verder. “Probleem hierbij is dat de waarde en de prijs verschillende grootheden zijn en dat leidt vaak tot misverstanden en teleurstellingen.” Huisman weet dat veel ondernemers hun bedrijf als hun pensioen zien en dat speelt dan ook een belangrijke rol in de verkoopprijs.

Toekomstperspectief

Om de waarde van een onderneming vast te stellen is het van belang een goed beeld te krijgen van het toekomstperspectief van een onderneming. Een goede onderbouwing leidt daarbij tot meer waarde en een hogere prijs. Huisman:” Er zijn verschillende waarderingsmethodieken denkbaar, maar de meest zuivere en eerlijke is wel de Discounted Cash Flow methode. Je koopt nu de winst per jaar, dat tel je bij elkaar op en dan kom je tot een bepaald bedrag waarvoor je de onderneming koopt. Tenslotte: dat voor de aankoop van een bedrijf tegenwoordig verder moet worden gekeken dan alleen de bank, behoeft geen nader betoog.

Praktijk

Klaas Olijnsma was 25 jaar directeur van een familiebedrijf en besloot de ruim 100 jaar oude onderneming, actief in de automotive, toen te verkopen. “Ik had geen opvolgers en moest vanwege gezondheidsproblemen stoppen”, zegt hij. “Omdat een werknemer eerder te kennen had gegeven wel te willen kopen, heb ik hem als eerste de kans gegeven. Het gehele traject nam een jaar in beslag en heb ik samen met mijn accountant begeleid. Ik heb daar veel van geleerd en achteraf durf ik te stellen dat ik op bepaalde momenten graag met een adviseur had willen overleggen. Zo heb ik bijvoorbeeld mijn twee zussen niet in het traject betrokken, maar zij voelden wel betrokkenheid bij het familiebedrijf.”

Een valkuil is volgens Olijnsma het emotionele aspect. “Zeker als het een familiebedrijf betreft. Daarnaast ben ik daadwerkelijk in een zwart gat terecht gekomen. Ik had niet nagedacht over mijn tijd daarna. Denk daar dus goed over na.”

Conclusie na deze middag: Er komt veel kijken bij een bedrijfsoverdracht. Zaken die een adviseur op zich kan nemen. Hij ontzorgt de ondernemer, die daardoor tijdens het proces verder kan met zijn onderneming. Immers, die moet er op het moment van verkoop in optima forma bij staan. «

Tekst: Henk Poker / Fotografie: Gerrit Boer

Interessant artikel? Deel het: