Landelijk onderzoek naar businessmodellen voor de circulaire economie
23 november 2016 10:59
De circulaire economie mag zich verheugen in een groeiende belangstelling. Maar hoe staat het nu écht met de circulaire economie in Nederland? Wat doen bedrijven als ze de circulaire economie organiseren? Op 6 oktober jl. lanceerde Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit, een nationaal onderzoek naar de circulaire economie. En u kunt meedoen aan dit onderzoek.
Het nationale onderzoek naar de Circulaire Economie heeft tot doel om de kansen en uitdagingen voor bedrijven en burgers, in kaart te brengen. Met die inzichten kunnen nieuwe business- en verdienmodellen ingericht worden.
Het belang is groot: wil de regering haar ambities voor een circulaire economie bij benadering halen, dan zullen er vele miljarden geïnvesteerd moeten worden in nieuwe infrastructuur en organisatievormen. De financieringsruimte daarvoor ontbreekt vrijwel volledig in de begroting van de overheid.
Om een aanpak zeker te stellen die past bij de urgentie van de opgave roept Jan Jonker de regering op om met een Deltaplan Circulaire Economie te komen.
Oproep: vul de nationale enquête in!
Wat is de Circulaire Economie?
De Circulaire Economie (CE) streeft naar het sluiten van kringlopen zodat producten en materialen worden hergebruikt en grondstoffen zo veel en zo lang mogelijk hun waarde behouden. Dit brengt nieuwe ondernemingskansen met zich mee zoals nieuwe vormen van samenwerking, nieuwe markten en innovatie van producten en diensten.
Circulair is meer dan recyclen; bij recycling is het doel afval opnieuw in te zetten, terwijl bij circulair ondernemen het doel is afval te minimaliseren. Dat laatste betekent dat in de hele keten veranderingen moeten plaatsvinden.
Regionaal onderzoek
In het voorjaar van 2016 is een regionaal onderzoek naar Business Modellen voor de Circulaire Economie (BMCE) georganiseerd vanuit de Radboud Universiteit Nijmegen (Nijmegen School of Management). Dit pilotonderzoek vond plaats in de Provincies Gelderland en Overijssel. Ruim 500 organisaties, initiatieven en personen in de twee provincies vulden de enquête in. Bijna 40 van hen geïnterviewd.
Het beeld dat opdoemt uit het onderzoek is er een van een grote bereidheid bij bedrijven om verder na te denken over de invoering van circulaire principes. De ambitie van die bedrijven om de komende jaren hun business model als verdienmodel verder circulair te maken, is groot.
Ook de verschillen tussen sectoren zijn groot. Bedrijven die in hun bedrijfsvoering te maken hebben met grote grondstofstromen zijn actiever bezig met CE. Zij denken meer en verder na over manieren om de ‘re’s’ (re-use, reduce, recycle) zo goed mogelijk te benutten.
Nog weinig sprake van ketensamenwerking
Uit de antwoorden is met name lastig af te leiden op welke manier de sociale component van de circulaire economie wordt ingericht. De gebruikte circulaire business modellen zijn vooral modellen die tot stand kunnen komen in een lineaire omgeving. Ze zijn gericht op de eigen bedrijfsvoering in zowel grondstofgebruik en ontwerp van producten en in beperkte mate gericht op het gebruik van nieuwe verdienmodellen.
Het gevolg hiervan is dat er nog maar weinig sprake is van ketensamenwerking of gezamenlijke (uit meerdere partijen bestaande) business modellen.
Circulaire economie nog in beginstadium
De solistische circulaire economie past bij de stand van de circulaire economie zoals gevonden in het onderzoek: bestaand, maar nog in een beginstadium. Uiteindelijk is samenwerking tussen organisaties, en daarmee ook meervoudige waardecreatie tussen organisaties cruciaal om te komen tot een circulaire economie.
Dit past bij het beeld dat de CE nog belemmerd wordt.
Aan de ene kant gaat het om een klant (consument of zakelijke klant) die nog niet toe lijkt te zijn aan de circulaire praktijk en nog niet bereid is om bijvoorbeeld spullen te kopen die duurzamer zijn.
Aan de andere kant beperkt regelgeving en beschikbare financiering de verdere groei van een circulaire economie.
Landelijk vervolgonderzoek & Congres
Gevoed door de inzichten uit het regionale onderzoek is daarom nu een nieuw, landelijk onderzoek ontwikkeld met een scherpe focus op business-, organisatie- en verdienmodellen voor de circulaire economie. Voor dit doel is een nieuwe vragenlijst ontwikkeld en een website gebouwd.
De uitkomsten van dit onderzoek worden op 18 en 19 mei 2017 gepresenteerd.
Contact
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jan Jonker, initiatiefnemer van dit onderzoek. Jan Jonker is hoogleraar Duurzaam Ondernemen, Nijmegen School of Management. Het onderzoek wordt opgezet samen met Drs. Hans Stegeman, Hoofdeconoom Rabobank.
Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door partners Rabobank (lead sponsor), Interface, Engie, PGGM, Auping, DAR, TNO, MVO NL, Provincie Gelderland, Provincie Overijssel, Saxion UAS, Windesheim, Stad Zwolle, Stad Nijmegen, NS, e.v.a.
Prof. dr. Jan Jonker schrijft regelmatig columns op Sigma Online over de Circulaire Economie.
Deze Extra Nieuwsbrief voor Hét Ondernemersbelang kwam tot stand onder verantwoordelijkheid van Prof. dr. Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen Radboud Universiteit. Selectie en redactie: Ine Nijland en Maud Notten. De artikelen in deze nieuwsbrief zijn afkomstig van diverse auteurs en al eerder elders gepubliceerd.
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.